کارشناسان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» و با اشاره به ناترازی و عدم توسعه پالایشگاه‌ها:
چاره‌ای جز واردات بنزین نداریم
رامتین موثق
زمانی با احداث پالایشگاه‌ها و تبلیغ حول آن، ادعا می‌شد که ایران در تولید بنزین خودکفا شده است و حتی توان صادراتی دارد. اما اکنون با گذشت زمان مسئولین به شکست این سیاست اعتراف می‌کنند و خود را ناگزیر از واردات بنزین می‌دانند.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی روز گذشته درباره واردات بنزین گفت: در شرایط خاص و تعمیرات نیاز به واردات است که از مسیر تهاتر و سوآپ انجام می‌شود. جعفر سالاری‌نسب در یک نشست خبری افزود: امسال منابعی در بودجه برای واردات پیش بینی شده وقتی ۱.۵ میلیون خودرو اضافه می‌شود اسقاط نیز باید صورت گیرد و این تعداد خودرو ۵ میلیون لیتر به مصرف بنزین اضافه می‌کنند.
او همچنین درباره احتمال سه نرخی شدن بنزین اظهار کرد: نرخ بنزین قانونی و طبق تکلیف خواهد بود. نرخ بر اساس قانون بودجه و بر اساس سیاست دولت تعیین می‌شود، هیچگونه افزایش قیمت در دستور کار نیست فقط بحث مدیریت و جلوگیری از انحراف و قاچاق سوخت در دستور کار است.
اما چرا دولت ناگزیر به واردات بنزین شده است و تا کی تمایل دارد از راهکار غیرقیمتی برای بنزین دوری کند؟
نمی‌توان جلوی واردات بنزین را گرفت
عضو هیأت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» واردات بنزین را ضروری دانست و اظهار کرد: با توجه به تحریم‌ها و مشکلات کشور در سرمایه‌گذاری، نمی‌توانیم بگوییم که می‌توانستیم مانع واردات بنزین شویم.
حمید حسینی با بیان اینکه نمی‌توان سیستم حمل‌ونقل را به حال خود گذاشت و اگر پمپ بنزین‌ها اعلام کنند که بنزین ندارند بحران ایجاد می‌شود، تاکید کرد: مشکل مضاعف این است که حمل‌ونقل عمومی، هوایی و راه‌آهن فلج است و همه با خودروی شخصی مسافرت می‌کنند که نسبت به روش‌های دیگر، اقتصادی‌تر است و بنابراین مصرف بنزین افزایش پیدا کرده. او به توان تولید و مصرف روزانه بنزین اشاره کرد و گفت: توان تولید داخلی از ۱۱۵ میلیون لیتر در روز بیشتر نیست، اما مصرف در برخی روزها تا ۱۲۰ میلیون لیتر افزایش پیدا می‌کند.
این عضو اتاق بازرگانی یادآوری کرد که سال گذشته هم تقریبا ۲ میلیارد و ۸۰۰ دلار صرف واردات گازئویل و بنزین شده است.
حمید حسینی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: واردات بنزین ضروری است، چراکه نمی‌توان سیستم حمل‌ونقل را به حال خود گذاشت و اگر پمپ بنزین‌ها اعلام کنند که بنزین ندارند بحران ایجاد می‌شود. مشکل مضاعف این است که حمل‌ونقل عمومی، هوایی و راه‌آهن فلج است و همه با خودروی شخصی مسافرت می‌کنند و بنابراین مصرف بنزین افزایش پیدا کرده
پالایشگاه‌سازی به صرفه نیست
حسینی درباره مشکلات تولید بنزین عنوان کرد: مشکل اصلی وجود منابع و سرمایه است و پالایشگاه‌سازی هم طولانی‌مدت است و هم پرهزینه و هم دانش فنی و تکنولوژی می‌خواهد که با توجه به نبود تکنولوژی و منابع، ساخت آن به صرفه نیست.
او با تاکید بر اینکه در صورت وجود منابع، پالایشگاه‌سازی اولویت ندارد، ادامه داد: اگر منابعی که داریم، صرف توسعه میادین نفتی خود کنیم، قطعا برای اقتصاد موثرتر است زیرا هرزمان که به تولید نفت اضافه کردیم، اقتصاد قوت گرفت و همچنین در قیمت دلار هم ثبات ایجاد شد. پس توسعه میادین نفتی اهمیت بیشتری تا ساختن پالایشگاه دارد.
مجلس مجوز افزایش قیمت داده است
این عضو هیأت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی درباره احتمال استفاده دولت از راهکارهای قیمتی برای بنزین اظهار کرد که این استفاده بستگی به میزان افزایش مصرف و سیاست‌های دولت جدید دارد.
حسینی با تصریح بر اینکه مجلس مجوز افزایش قیمت سوخت را به دولت داده و دولت هرزمان اراده کند می‌تواند این کار را انجام دهد، اذعان کرد: باید دید توان دولت برای این کار کافی است یا خیر زیرا بنزین سوپر می‌تواند آزاد شود چون کسانی که خودروهای گران‌قیمت سوار می‌شوند توانایی پرداخت آن را دارند.
او بیان کرد که بنزین مازاد سهمیه هم باید مشمول افزایش قیمت شود.
مرتضی بهروزی‌فر در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: هیچگونه توسعه‌ای در تولید فرآورده‌های نفتی در چندسال گذشته اتفاق نیفتاده چرا که همه پالایشگاه‌ها خصولتی شده‌اند و انگیزه‌ای برای افزایش راندمان و ظرفیت تولید نیست؛ ناترازی در تولید و مصرف بنزین نیز از همین روست
برنامه‌ریزی برای جلوگیری از واردات بنزین
همچنین یک کارشناس اقتصاد انرژی درباره ارزیابی خود از واردات بنزین به «توسعه ایرانی» گفت: زمانی که تراز تولید و مصرف بنزین منفی باشد و مصرف از تولید داخل پیشی گرفته باشد، چاره‌ای جز واردات در کوتاه‌مدت نداریم.
مرتضی بهروزی‌فر در پاسخ به اینکه «آیا توان جلوگیری از واردات بنزین را داشتیم؟»، اظهار کرد: با برنامه‌ریزی می‌توانستیم از این واردات جلوگیری کنیم.
او توسعه حمل‌ونقل عمومی، بهبود وضعیت پالایشگاهی و اصلاح صنعت خودروسازی و خودروهای داخلی را جزو برنامه‌ریزی‌هایی دانست که می‌توانست واردات بنزین را غیرضروری کند.
این کارشناس با عنوان اینکه زمانی که برنامه‌ریزی لازم اتفاق نیفتاده، چاره‌ای جز واردات نداریم، اضافه کرد: در چند سال گذشته، ظرفیتی در تولید پالایشگاه‌ها ایجاد نشده و از طرفی هم چندصدهزار خودروی بی‌کیفیت داخلی تولید می‌شود و تقریبا هم اسقاط خودرو نداریم؛ با این روند، افزایش مصرف بنزین بدیهی است.
بهروزی‌فر تصریح کرد که ظرفیت و میزان تولید اضافه نمی‌شود و از طرفی هم خودروهای باکیفیتی جایگزین قبلی‌ها نمی‌شوند و این شکاف تولید و مصرف هرساله نسبت به سال قبل افزون می‌شود.
نبود انگیزه سرمایه‌گذاری
با خصولتی شدن پالایشگاه‌ها
او با اشاره به ناترازی در تولید و مصرف، درباره مشکلات تولید اظهار کرد: هیچگونه توسعه‌ای در تولید فرآورده‌های نفتی در چندسال گذشته اتفاق نیفتاده چرا که همه پالایشگاه‌ها خصولتی شده‌اند و انگیزه‌ای برای افزایش راندمان و ظرفیت تولید نیست.
این تحلیلگر اقتصاد انرژی درباره مشکلات سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌ها ادامه داد: پالایشگاه‌ها از سرمایه‌گذاری بخش دولتی محرومند و این مهم اتفاق نمی‌افتد زیرا اصل ۴۴ مانع سرمایه‌گذاری بخش دولتی می‌شود چرا که سرمایه‌گذاری در بخش پایین دستی صنعت نفت، به سرمایه بخش خصوصی محول شده است.
بهروزی‌فر با تصریح بر اینکه در افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت تولید سرمایه‌گذاری نشده است، یادآور شد: همچنین کیفیت خودروهای داخلی مناسب نیست و بسیار بیشتر از میانگین استاندارد جهانی مصرف می‌کنند.
او جلوگیری از واردات خودرو و اینکه خودروهای هیبریدی و برقی تقریبا جایگاهی در حمل‌ونقل کشور ندارد را موجب افزایش مصرف بنزین دانست و تأکید کرد: مصرف بنزین بالا رفته و تولید هم ثابت مانده و این شکاف غیرطبیعی نیست.
این کارشناس درباره کیفیت بنزین تولید داخل نیز گفت: با توجه به ناترازی بنزین، سیستم مجبور است بخشی از فرآوردهای پتروشیمی را به بنزین تبدیل کند و به عنوان بنزین بفروشد. از طرفی امکان تولید بنزین سوپر وجود نخواهد داشت و مشخص است که تراز منفی بنزین بر کیفیت تولید داخل تاثیر منفی می‌گذارد.
دولت بعدی درباره بی‌فایده‌گی راهکار قیمتی هوشیار باشد
بهروزی‌فر درباره احتمال استفاده دولت از راهکارهای قیمتی، آن را بی‌فایده خواند و یادآور شد: با راهکار قیمتی امکان مثبت کردن تراز بنزین نیست. در دوره احمدی‌نژاد قیمت بنزین هفت برابر شد اما چه تاثیری بر مصرف داخلی داشت؟
او با تصریح بر اینکه مصرف داخلی باید طی فرآیندی کاهش پیدا کند که یکی از آخرین حلقه‌های این روند می‌تواند افزایش قیمت باشد، افزایش حمل‌ونقل عمومی، بهبود وضعیت خودروهای تولید داخل، اسقاط خودروهای پرمصرف و قدیمی را از راهکارهای کاهش مصرف دانست.
این کارشناس مسائل انرژی تاکید کرد: افزایش قیمت بنزین بدون راهکارهای دیگر هیچ تاثیری در میزان نمی‌گذارد و فقط یک تاثیر کوتاه‌مدت چندماهه بر مصرف دارد که بعد از آن با توجه به افزایش تورم و قیمت تمام کالاها، عملا تاثیر افزایش قیمت بنزین خودبه‌خود از بین می‌رود و مصرف روند سابق خود را طی می‌کند.
بهروزی‌فر در پایان خاطرنشان کرد: عمر دولت سیزدهم دیگر به راهکار قیمتی قد نمی‌دهد و امیدوارم دولت بعد منطقی‌تر از این باشند که بخواهند صرفا با راهکار قیمتی، افزایش مصرف را مدیریت کند.
دیدگاه تان را بنویسید