احسان سلطانی با اشاره به وضعیت بی‌سامان اقتصاد:
به جای واردات غیرضروری، به دغدغه‌های مردم توجه شود
رامتین موثق
با منفی ماندن تراز تجاری ایران، برخی معتقدند علاوه بر کاهش قدرت صادرات ایران به دلیل تحریم‌ها، واردات نیز بی‌رویه شده است و این حجم از واردات برای اقتصاد لازم نیست و منجر به ضربه خوردن تولید می‌شود.
اما شاید واردات کالاهای اساسی از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه کالاهای وارداتی برخوردار باشد زیرا با سفره مردم گره خورده است و طبق ادعای دولت به دلیل تنظیم بازار است. براساس آخرین گزارش‌ها، از سال ۱۳۹۱ تا پایان آبان ماه امسال، میزان واردات انواع کالاهای اساسی (۲۵ گروه کالایی) ۵۸ میلیون تن به ارزش ۱۵۷ میلیارد دلار بوده است.
به گزارش گمرک ایران، از سال ۹۵ به بعد، میزان واردات این کالاها روندی صعودی داشته و به رقم ۱۴ میلیارد و ۳۵۸ میلیون دلار در سال ۹۸ رسیده است، اما در سال ۹۹ مجدداً کاهشی ۲۵ درصدی را تجربه کرده و به ۱۰ میلیارد و ۷۸۹ میلیون دلار رسیده و متوسط ارزش هر تن کالای اساسی وارداتی طی 12 سال اخیر، به طور میانگین حدود ۶۱۰ دلار بوده است. کمترین رقم متوسط ارزش گمرکی کالاهای اساسی متعلق به سال ۱۳۹۴ با ۵۱۶ دلار و بیشترین آن متعلق به سال ۱۳۹۲ با ۷۶۴ میلیون دلار بوده است. در سال‌های ۱۴۰۱ و ۸ ماهه نخست امسال نیز متوسط ارزش هر تن کالای اساسی به ترتیب ۷۲۹ دلار و ۷۵۱ دلار ثبت شده است.
کالاهای اساسی وارد شده به کشورمان در این ۱۲ سال شامل انواع بذر، انواع دانه‌های روغنی، برنج، تجهیزات و ملزومات پزشکی، تخم مرغ، جو، چای خشک، حبوبات، خمیر کاغذ، داروهای دامی ضروری، ذرت، روغن‌های خوراکی نیمه جامد و مایع و خام، سموم تکنیکال شیمیایی، شکر خام، کاغذ چاپ و تحریر، کاغذ روزنامه، کنجاله سویا، کود شیمیایی، گندم، گوشت قرمز سبک گرم، گوشت قرمز سرد سنگین، گوشت مرغ، لاستیک سنگین، ماشین‌آلات تولیدکننده کالاهای اساسی و مواد اولیه دارو بوده است.
وضعیت فعلی حاکم بر اقتصاد کشور بی‌سامان است. تحت این شرایط اتفاقات ناگواری مانند واردات غیرضروری و دزدی صورت می‌پذیرد و حتی برخی واردکنندگان ارز تخصیص داده شده به آنها برای تجارت را در بازار آزاد می‌فروشند
اما آیا در شرایطی که درآمد ارزی کشور کاهش پیدا کرده است، چنین وارداتی به منابع ارزی فشار نمی‌آورد؟ آیا توان تولید داخل این اقلام وجود دارد که حداقل غذای مردم وابسته به واردات نشود؟
واردات 500 میلیون دلار خودرو تا پایان 1403
بر اساس محاسبات مرکز پژوهش‌های مجلس به فرض واردات ۵۰۰ میلیون دلار خودرو تا پایان سال، درآمدهای گمرکی از مرز ۶۷ همت عبور خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، بر اساس محاسبات این مرکز از بودجه ۱۴۰۳، با فرض واردات ۶۰ میلیارد دلار کالا با نرخ متوسط تعرفه ۳.۳ درصدی و نرخ مبنای حقوق گمرکی ۲۸,۵۰۰ تومان ۵۶ هزار میلیارد تومان درآمد از این محل محقق خواهد شد. این محاسبات نرخ متوسط تعرفه خودرو را ۷۵ درصد لحاظ کرده که با فرض ۵۰۰ میلیون دلار واردات ۱۰ همت درآمد نیز از این محل وصول خواهد شد.
البته واردات خودرو قبل از انجام آن رانتی شد. به گزارش تجارت‌نیوز، واردات خودرو که قرار بود تسکینی برای آشفته‌بازار خودروی ایران باشد، گویا اکنون به محلی برای ایجاد رانت و تقسیم سهم بین افراد و گروه‌های خاص تبدیل شده است. در آخرین اقدام هیأت وزیران مجوز واردات 2000 دستگاه خودرو توسط فراجا را به تصویب رساند. آن‌طور که سخنگوی فراجا می‌گوید: خودروهای داخلی توان تامین نیاز فراجا را در عملیات‌های ویژه ندارند.
طبق این تصویب‌نامه هیأت وزیران، وزارت کشور (فرماندهی انتظامی) مجاز است نسبت به ثبت سفارش ورود و ترخیص 2000 دستگاه خودروی سواری با اولویت خودروهای برقی و ترکیبی (هیبریدی از محل اعتبارات مصوب مربوط و با سود بازرگانی یک درصد و تأیید وزارت صمت مبنی‌بر ضرورت واردات خودروهای یادشده و با رعایت سایر قوانین و مقررات) اقدام کند.
این اقدامات در حالی است که برخی فعالان صنعت پشت تعرفه‌های گمرکی گیر کرده‌اند و بسیاری اعتتقاد دارند که واردات خودرو به اسم مردم و به کام خواص تمام می‌شود. بنابراین شاید در این شرایط واردات خودرو ضروری نباشد و اگر هم انجام می‌شود منافعی جز تنظیم بازار و ارتقای صنعت خودروسازی دنبال می‌کند.
احسان سلطانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: در ساختار کنونی و اگر اعلام می‌کنند کسری منابع ارزی داریم؛ به جای واردات غیرضروری، باید مواد موردنیاز و دغدغه عامه مردم اصل قرار گیرد، نه تمایل عده‌ای برای واردات خودروی میلیاردی خارجی
شرایط ایران واردات کالاهای اساسی را ضروری می‌کند
یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» بیان کرد: به دلیل جمعیت ایران و منابع آبی محدود، تا حدی چاره‌ای برای واردات مواد غذایی نداریم، ولی با مدیریت می‌توان مقدار آن را کنترل کرد.
احسان سلطانی درباره شرایط آبی کشور گفت: ما در ایران با یک ورشکستگی آبی روبه‌رو هستیم. منابع آب زیرزمینی دچار تراز منفی است. با برق ارزان از این منابع برداشت زیادی می‌شود و با این کار آینده خود را تباه می‌کنیم.
او درباره مدیریت واردات اظهار کرد: بخش مهمی از این واردات را می‌توان مدیریت کرد. یعنی به جای تولید و صادرات برخی محصولات آب‌بر که مناسب زیست‌بوم ایران نیستند، آنها را وارد کنیم و محصولات موردنیاز کشور را به جای آنها تولید کنیم.
این پژوهشگر مسائل اقتصادی افزود: نکته دیگر اینکه تکنولوژی کشاورزی بسیار پیشرفت کرده و اکنون صحبت از مزارع عمودی است. با این پیشرفت تکنولوژی می‌توان ۹۵ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کرد.
سلطانی تاکید کرد که بخشی از این واردات را می‌توان برای توسعه تکنولوژی مدرن و تحقیق درباره کشاورزی و تولید، سرمایه‌گذاری کرد.
واردات غیرضروری در سایه وضعیت بی‌سامان
این اقتصاددان در ادامه با اشاره به اینکه مدیریت صادرات و واردات در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: در بخش کالاهای اساسی و غذا باید برنامه‌ریزی انجام شود یعنی این سیستم هرکس هرچه دوست دارد بکارد باید کنار گذاشته شود.
سلطانی تاکید کرد: برای تولید کالاهای اساسی به یک برنامه ملی نیاز است. یعنی باید دید چه تولیدی باید انجام شود، این تولید با چه برنامه‌ای است و باید افق چندساله داشته باشد؟
او وضعیت فعلی حاکم بر اقتصاد کشور را بی‌سامان دانست و تصریح کرد: تحت این شرایط اتفاقات ناگواری مانند واردات غیرضروری و دزدی صورت می‌پذیرد و حتی برخی واردکنندگان ارز تخصیص داده شده به آنها برای تجارت را در بازار آزاد می‌فروشند.
این کارشناس اقتصادی به کسری منابع ارزی اشاره کرد و گفت: اگر اعلام می‌کنند کسری منابع ارزی داریم چرا باید واردات غیرضروری انجام شود؟
سلطانی خاطرنشان کرد: در ساختار کنونی، به جای واردات غیرضروری، باید مواد موردنیاز و دغدغه عامه مردم اصل قرار گیرد، نه تمایل عده‌ای برای واردات خودروی میلیاردی خارجی. او در پایان تصریح کرد: البته اگر جلو یکسری فسادها گرفته شود منابع ارزی محدودی نخواهیم داشت.
دیدگاه تان را بنویسید