استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با «توسعه ایرانی»:
واریز طلب ایران به بانک‌های قطری، نشانه‌ای از بحرانی عظیم است
سعید شمس
بعد از دو سال گفتوگو و رایزنی میان مقامات ایران و آمریکا، توافق شد طلب ایران از کره جنوبی که از 7 به 6 میلیارد دلار هم تقلیل یافت! به اِزای آزادی 5 زندانی آمریکایی طی روزهای آتی به حساب دو بانک قطری واریز شود تا این سئوال مطرح شود که چرا باید در دیپلماسی اقتصادی به قدری ضعیف باشیم که برای دریافت طلب‌مان از کشورها به راه حل سیاسی متوسل شویم و آنقدر تارهای مختلف به دور و بر کشور تنیده باشیم که پول نفت‌مان به حساب یک کشور ثالث واریز شود و اجازه برداشت از آن را هم مگر برای دارو و غذا نداشته باشیم.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در این باره در گفتوگو با «توسعه ایرانی» تصریح کرد: ایران از کشورهای کره جنوبی و عراق طلب دارد و قرار گذاشته شده است در اِزای آزادی زندانیان آمریکایی بدهکاران پول ما را به حساب بانک‌های قطری واریز کنند. این روند ایرادهای ریشه‌ای دارد. اساساً چرا برای گرفتن طلب‌مان زیر باز شرط رفته‌ایم و چرا مبالغ به بانک‌های قطر پرداخت می‌شوند؟ این نشانه‌ای از بحران عظیم مدیریتی در عرصه بین‌المللی است.
محمد قلی یوسفی گفت: اقتصاد ایران تحت تاًثیر نوع نگرش سیاسی به غرب و آمریکا موانع بزرگ و جدی پیش روی خود می‌بیند. ما در حالی اصرار به تداوم روند فعلی در سیاست خارجی داریم که قانون مهم و نانوشته‌ای بر این نکته صحه می‌گذارد که مناسبات اقتصادی ارتباطی 100 درصدی با سیاست خارجی کشورها دارد. به این معنی که برای حضوری جدی و تاًثیرگذار در تجارت جهانی، تعامل با کشورها «باید» است تا در ادامه همکاری‌های دوجانبه، فضا برای قراردادهای اقتصادی-تجاری فراهم شود. با این حال ساختار نظام سیاسی در ایران با تاًکید بر غرب‌ستیزی و اصرار به تقابل با کشورهای غربی، اقتصاد را به مرحله فلج رسانده است، انگار نه انگار که بحران اقتصادی طیف‌های مختلف جامعه را درگیر کرده و به چه کنم، چه کنم انداخته است.
دنیا به ما اعتماد نمی‌کند
وی ادامه داد: اقتصاد جهانی سازمان ها و اجلاس هایی را ترتیب داده است تا از این طریق بازار جهانی را مدیریت کند. مثلاً می توان به سازمان اف ای‌تی‌اف اشاره کرد که برای مقابله با قاچاق و ترورسیم ایجاد شده است. خب! وقتی ما مصرانه و مجدانه برای پیوستن به این تعهد بین‌المللی که اصلاً ربطی به آمریکا ندارد، مقاومت می‌کنیم، می‌توانیم توقع داشته باشیم کشورهای صاحب اقتصاد به ایران اعتماد کنند و ایران را جدی بگیرند؟ معلوم است که این توقع، توقعی بجا نیست.
حتی اگر طلب از کره جنوبی و عراق به خزانه دولت واریز شود، باز هم گرهی از گره‌های پرشمار اقتصادی را حل نخواهد کرد. در واقع زمانی به آرامش اقتصادی می‌رسیم که به واسطه تغییر در دیپلماسی سیاسی، بتوانیم به مانند کشورهای دیگر در دیپلماسی اقتصادی هم فعالیت لازم را داشته باشیم. چرا که در حال حاضر سیاست خارجی، دیپلماسی اقتصادی را تعطیل کرده است
این اقتصاددان یادآور شد: دولت تلاش‌هایی داشته است تا با کشورهایی از آمریکای لاتین و آفریقا وارد مبادلات تجاری شود. در واقع کشورهایی را برای برقراری رابطه انتخاب کرده‌ایم که غرق در کاستی و بحران هستند و هیچ چشم‌انداز روشنی برای خودشان متصور نیستند تا بتوان به این نتیجه رسید که تلاش‌های اینچنین در ادامه اقدامات غیرکارشناسی دولت سیزدهم است.
اقتصاد به معنای واقعی کلمه بحران را تجربه می‌کند
قلی یوسفی با اشاره به شرایط نگران‌کننده اقتصادی و معیشتی اظهار داشت: گرانی پدیده‌ای است که مردم ایران با آن آشنا هستند. اما اینکه قیمت‌ها در عرض 2 سال و چند ماه 100 و در برخی موارد حتی 300 درصد افزایش پیدا کنند، کافی است تا اذعان کنیم اقتصاد ایران حالت بحران را به معنای واقعی کلمه تجربه می‌کند که این موقعیت چند دلیل مختلف دارد.
وی ادامه داد: آشفتگی اقتصادی مردم را از سیستم مدیریتی طلبکار کرده است و در واقع توقع مردم چیزی جز این نیست که تصمیم‌گیرندگان موانع آرامش اقتصادی را از پیش رو بردارند. با این توضیح که اصلی‌ترین دلیل وضعیت به هم ریخته نوع نگاه نظام سیاسی ایران به رابطه و تعامل با دنیا است. یعنی اصرار بر رویکرد تقابلی مناسبات اقتصادی ایران در بازار جهانی را قفل کرده است. با این توضیح که دادو ستد با کشورهایی که در بازار جهانی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند، شرط اصلی رشد و توسعه اقتصادی است.
رابطه با عربستان و امارات
بی‌فایده است
وی با اشاره به تحرکات ایران در راستای برقراری روابط با کشورهای همسایه اضافه کرد: ایران در شرایطی با عربستان و امارات در تعامل است که این کشورها نمی‌توانند در چاره‌جویی برای حل مشکلات اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایران کارساز باشند . یعنی تا زمانی که توافق برجام صورت نگیرد و زیر باز پیوستن به اف ای تی اف نرویم، موانع همچنان به مثابه سدی محکم جلوی پیشرفت اقتصادی را می‌گیرند و در نتیجه، حال عمومی جامعه که ربط مسقیمی به وضعیت اقتصادی دارد، روز به روز بدتر و ناامیدتر خواهد شد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اوضاع بابسامان اقتصادی، گره های معیشتی، حاشیه‌نشینی در بازار اقتصاد جهانی و ... این پیام را می‌دهد که لازم است، یکبار گره‌های‌مان را باز کنیم. اما متأسفانه روز به روز با گره های کورتری در بخش اقتصادی مواجه خواهیم شد. شاخص اصلی پیشرفت چیزی جز اقتصاد و شرایط اقتصادی نیست. با این توضیح که برای ترمیم اقتصادی به ۳ عاملِ سرمایه، تکنولوژی و نیروی متخصص نیاز داریم که در تعامل با دنیا و اقتصاد جهانی قابل دسترسی است و بنابراین به همان میزان که تنفر به غرب در کشور گسترش داشته باشد، به همان مقدار احتمال احیای اقتصادی دشوارتر و حتی محال
خواهد شد.
تصمیم‌گیران مفاهیم اقتصادی را نمی‌شناسند
وی ادامه داد: اینکه مشکلات ما تمام نمی شود و وضعیت هم روز به روز دشوارتر می شود،؛ دلیل مشخص و ملموسی دارد. در واقع تصمیم‌گیرانی که اتفاقاً در سطح کلان تصمیم‌گیری می‌کنند، به دلیل عدم درک و شناخت از مفاهیم اقتصادی در تدوین برنامه‌ها و استراتژی‌های اقتصادی دچار انحراف و گمراهی می‌شوند و اهدافی را تعیین می‌کنند که دستیابی به آن‌ها به سبب عدم توازن بین ابزار و اهداف از یک سو و خطا‌ها و ناکارآمدی در بستر اجرایی از سوی دیگر غیر ممکن است.
سیاست خارجی، دیپلماسی اقتصادی را تعطیل کرده است
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در پایان خاطرنشان کرد در چنین شرایط و وضعیتی حتی اگر طلب از کره جنوبی و عراق به خزانه دولت واریز شود، باز هم گرهی از گره‌های پرشمار اقتصادی را حل نخواهد کرد. در واقع زمانی به آرامش اقتصادی می‌رسیم که به واسطه تغییر در دیپلماسی سیاسی، بتوانیم به مانند کشورهای دیگر در دیپلماسی اقتصادی هم فعالیت لازم را داشته باشیم. چرا که در حال حاضر سیاست خارجی، دیپلماسی اقتصادی را تعطیل کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید