شرکت‌های دولتی ملزم به تبعیت از بانک مرکزی شدند
اختیارات جدید برای حل بحران فزاینده ارزی
باران زرین قلم
قرار شد همه صنایع کشور حتی صنایع نفت و گاز زیرمجموعه وزارت نفت و صنایع بورسی به مقررات بانک مرکزی در زمینه عرضه ارز در بازار مبادله ارز و طلا تمکین کنند.
این گفته احسان خاندوزی است. به نظر می‌رسد مهمترین فصل اختیارات تازه بانک مرکزی تمکین بخشی از دولت از بخشی دیگر از دولت است و همین نکته نشان می‌دهد پیش از این بخش‌های مختلف دولت در این حوزه آزادی عمل داشته‌اند و سیاستگذار پولی در این بخش قدرت اعمال نفوذ نداشته است.
بانک مرکزی اختیارات تازه‌ای را برای مدیریت بازار ارز کسب کرده و حالا بسیاری از مقامات دولتی عقبگرد اندک بهای ارز را ناشی از ورود بانک مرکزی به مدیریت بازار ارز می‌دانند.
این اولین باری نیست که این نهاد سیاستگذار برای مدیریت بازار اختیارات ویژه‌ای را از سران سه قوه دریافت می‌کند. هر چند رسانه‌های اصولگرا اختیارات بانک مرکزی را استثنایی و تاریخی توصیف کرده‌اند اما چندان اطلاعاتی از این موضوع در دسترس نیست و روشن نشده است که بانک مرکزی دقیقا چه بازارهای تازه‌ای را در اختیار گرفته است؟
پیش از این نیز بانک مرکزی با هدف ساماندهی بازار ارز، در دولت روحانی اختیارات تازه‌ای گرفت و حتی برخورد جدی و امنیتی با خاطیان در دستور کار دستگاه قضا قرار گرفت.
حال، در شرایطی که مقامات دولتی در حال تبلیغ ابعاد این اختیارات ویژه هستند، رصد بازار ارز نشان می‌دهد قیمت ارز کاهش چندانی از تجربه نکرده است.
حالا قیمت ارز از حدود 60 هزار تومان به سقف کانال 50 هزار تومان کوچ کرده است اما بررسی وضعیت بازار نشان می‌دهد همه خریدارند. این عطش بالای خرید سبب شده است دلار و سایر ارزها بی‌قیمت باشد و در نتیجه صحنه‌گردانی بازار دلار در اختیار فروشندگان ارز کف خیابان قرار گیرد.
جزئیاتی سربسته از اختیارات ویژه
وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره اختیارات بانک مرکزی برای مداخله در بازار ارز گفت: بانک مرکزی شرایطی فراهم کرده است که هم بانک‌های دولتی و صرافی‌های زیرمجموعه و هم صرافی‌های تضامنی، ارز خود را ارائه کنند. بنابراین راهکار بانک مرکزی در این زمینه به خوبی اجرا می‌شود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: برای مدیریت بازار ارز، بانک مرکزی اختیارات جدیدی نیاز داشت که بتواند در بازار ارزی مداخله کند و یکشنبه‌شب در نشست هماهنگی سران قوا اعطای اختیارات لازم برای بانک مرکزی تصویب شد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در مورد الزام شرکت‌ها و صنایع بورسی برای عرضه ارز صادراتی خود در مرکز مبادله ارز و طلا نیز گفت: قرار شد همه صنایع کشور حتی صنایع نفت و گاز زیرمجموعه وزارت نفت و صنایع بورسی به مقررات بانک مرکزی در زمینه عرضه ارز در بازار مبادله ارز و طلا تمکین کنند.
خاندوزی تاکید کرد: بر همین اساس مقرر شد بازگشت ارز صادراتی در بازار مبادله ارز و طلا انجام شود. شاید از این روست که وزیر نفت، وزیر صمت و... با ارسال نامه‌هایی به زیرمجموعه‌های خود خواستار عرضه ارز صادراتی در مرکز مبادله طلا و ارز شده‌اند.
پای آمریکا در میان است؟
درست در شرایطی که مقامات اقتصادی در حال رایزنی برای دریافت اختیارات ویژه بودند، مقامات سیاسی نیز اظهاراتی پر سرو صدا داشتند. احمد وحیدی، وزیر کشور در این زمینه گفته است: «ما اتفاقات اخیر کشور در بحث ارز را یک توطئه می‌دانیم. ما فقط مسائل اقتصادی را در التهابات بازار ارز دخیل نمی‌دانیم، توطئه‌ای است که دشمن دنبال می‌کند تا وقتی در صحنه اغتشاشات نتوانست به جایی برسد، در صحنه اقتصادی و موضوع ارز دخالت کند و آن را مبنایی برای ایجاد ناآرامی‌ها در کشور کند.»
خاندوزی: قرار شد همه صنایع کشور حتی صنایع نفت و گاز زیرمجموعه وزارت نفت و صنایع بورسی به مقررات بانک مرکزی در زمینه عرضه ارز در بازار مبادله ارز و طلا تمکین کنند
وی در پاسخ این پرسش که شما سهم تحریم‌ها را در فضای فعلی چقدر می‌دانید؟ گفت: «این بخش را دوستان اقتصادی باید توضیح دهند چون سر و کار مستقیم با آثار ملموس واقعیت‌های سیاسی و مداخله‌گر در اقتصاد دارند و از ظرفیت‌های مجموعه خودشان نیز مطلع هستند. الآن اگر جواب بدهم می‌گویند چرا در موضوعات دیگر جواب دادید.»
نکته اینجاست که دولت سیزدهم مدعی مدیریت معیشت و حفظ سفره مردم بدون تکیه بر برجام بوده است. حالا اما در شرایطی که ریزش ارزش پول ملی رکورد زده است، دوباره بحث توطئه در بازار ارز از سوی آنها مطرح می‌شود. خبرگزاری اصولگرای مهر در گزارشی مدعی شده است در بحران کنونی ارز پای امریکا در میان است.
در گزارش مهر آمده است: «در دو هفته گذشته تقاضای کاذب در بازار ارز صورت گرفته و هر عرضه‌ای از طرف بازار ساز با تقاضای سنگین مواجه می‌شود، این تقاضا نیز از طرف رسانه‌های مانند «من‌وتو» و «بیبیسی» تبلیغ شده و اخبار بازار ارز به صورت زنده در رسانه‌های معاند منتشر می‌شود، این خط خبری هماهنگ برای افزایش تلاطم در بازار ارز ایران نشان می‌دهد برنامه‌ای سنگین پشت افزایش نرخ ارز وجود دارد و به هیچ وجه با یک عامل تنها اقتصادی عرضه و تقاضا مواجه نیستیم».
در ادامه گزارش مهر می‌خوانیم: «تلاطم‌های ارزی هفته اخیر به هیچ وجه عادی نبوده و از سر منشأ خارجی حمایت می‌شود، به طوری که رئیس بنیاد برای دفاع از دموکراسی آمریکا در این باره توییت کرد: همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد قیمت دلار به ۶۰۰,۰۰۰ ریال رسید. ممکن است زودتر از چیزی که فکر می‌کردم به ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال برسد.»
قدر مسلم اینکه اقتصاد ایران به شوک‌های متعدد ارزی اعتیاد پیدا کرده است نکته اما اینجاست که فاصله وقوع شوک‌های ارزی در کشور اندک شده است. پس از خروج ترامپ از برجام، اقتصاد ایران با شوکی ارزی در سال 1397 مواجه شد پس از آن در آبان 1398، پس از اصلاح قیمت بنزین شوک دوم ارزی به قوع پیوست و حالا در فاصله‌ای اندک بار دیگر شوک سوم به وقوع پیوسته است. نکته اینجاست که شوک‌های کوچکتر از این نیز در این فاصله زمانی رخ داده است. حال باید دید با اختیارات تازه بانک مرکزی راه نجاتی برای بازگشت آرامش به بازار ارز ممکن می‌شود؟ پاسخ به این سئوال با بدبینی و بدگمانی بسیاری از افکار عمومی همراه است.
دیدگاه تان را بنویسید