کالابرگ در هاله‌ای از ابهام؛
تکلیف مهمترین برنامه دولت روشن نیست
ایمان ربیعی
در حالی که قرار بود پرداخت یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی تنها دو ماه به طول بینجامد و از تیرماه کالابرگ در اختیار خانواده‌های هدف قرار گیرد؛ اما هنوز تکلیف این ماجرا روشن نیست.
پیش از این وزیر امور اقتصادی و دارایی که همزمان سمت سخنگویی دولت را نیز برعهده دارد، اعلام کرده بود از تیرماه خبری از یارانه نقدی نخواهد بود و قرار است یارانه نقدی تا پایان خرداد ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز شود اما با رسیدن نیمه تیرماه همچنان وضعیت روشن نیست. گزینه پرداخت یارانه نقدی چنان جدی بود که مقامات دولتی صریحا خبر از این میدادند که کالابرگ‌ها تا چهارمین ماه سال در اختیار مردم و گروه هدف قرار می‌گیرد و حتی رئیس مجلس، محمدباقر قالیباف نیز در سخنانی اعلام کرد قرار است کالابرگ برای روغن، مرغ، تخم مرغ، پنیر و اقلامی از این دست به مردم تعلق گیرد.
این سخنان و تشکیک درباره زمان اجرای این طرح در حالی اتفاق می‌افتد که وقتی بسیاری از کارشناسان معایب پرداخت یارانه نقدی را به دولت گوشزد کردند، با این توضیح مواجه شدند که یارانه نقدی 300 و 400 هزار تومانی یارانه‌ای موقتی است.
مغایرت اقدام دولت با مصوبه مجلس
اوایل خرداد ماه بود که محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور در پاسخ به سئوالی در خصوص زمان اجرای تخصیص کالابرگ اعلام کرد: اجرای این طرح در دستگاه‌های دیگر است و دارند کار می‌کنند اجازه دهید که زمان ندهیم اما واقعاً فشار ما این است که در حداقل زمان ممکن این موضوع اجرایی شود.
از تاریخی که مخبر اعلام کرده است که قصد دارند چنین طرحی را در کوتاهترین زمان ممکن به مرحله اجرا در بیاورند تاکنون یک ماه سپری شده اما ماجرای تخصیص کالا به در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
طولانی شدن این روند و بلاتکلیفی ادامهدار سبب شد کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به تعیین تکلیف کالا برگه و کارت الکترونیک ورود کند. محمدرضا پورابراهیمی در رابطه با این موضوع گفته بود ما در قانون بودجه ۱۴۰۱ دو اختیار به دولت دادیم؛ یکی استمرار تخصیص ارز به واردات کالا به روش چهار سال قبل یکی دیگر از اختیارات تخصیص منابع معادل ارز ترجیحی به کالای وارداتی درخصوص کالاهای اساسی به میزان سیاست‌های جبرانی که باید انجام شود.
وی افزود: در اجرا شدن بخش دوم شروطی برای دولت در نظر گرفته شد که در قانون هم آمده است براین اساس دولت باید زیرساخت‌ها را برای کارت خرید فراهم کند شبیه به کارت بنزین که مقدار معینی بنزین با قیمت مشخص فراهم می‌کند و این کارت اعتباری خرید است که مجموعه اقلام مشخص با قیمت مشخص است که باید فراهم شود.
پورابراهیمی در ادامه تصریح کرد: بانک مرکزی در روز‌های ابتدایی دولت اعلام کرد ما چند ماه برای آماده‌سازی زیرساخت‌ها زمان احتیاج داریم و قرار شد تاپایان سال ۱۴۰۰ این ساز و کار‌ها فراهم شود.
وی تاکید کرده است دغدغه مردم در خصوص کالاهای اساسی باید هرچه زودتر به شود چرا که موضوع پرداخت نقدی با قانون مجلس مغایرت دارد و دولت باید اراده خود را برای اجرای فرایند قانونی به کار بگیرد.
حال یک عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرده است به رغم وجود «گرانی برخی اقلام» و وعده پیشتر مطرح شده ابراهیم رئیسی برای توزیع «کالابرگ» و جبران بخشی از تفاوت قیمت‌ها، هنوز «سوئیچ‌های بانک مرکزی» برای این کار آماده نیست.
احمد امیرآبادی فراهانی اظهار داشته است که بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی، دولت ابراهیم رئیسی «باید قیمت‌ها را در سطح شهریور ۱۴۰۰ نگه دارد» و مابقی را از طریق «کالابرگ» پرداخت کند اما چون «هنوز سوئیچ‌های بانک مرکزی اجازه تنظیم کارت الکترونیکی را نمی‌دهد»، باید «نقدی» پرداخت شود.
این عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی درباره اینکه زمان قطعی توزیع کالابرگ‌ها چه زمانی خواهد بود، بیان داشته که «دو سه تاریخ به ما اعلام کرده‌اند» ولی چون «مشاور خارجی» هم گرفته‌اند، «امکان دارد شهریور به بعد باشد.
او نیز معتقد است این ماجرا در تضاد با آن مجلس است و تاکید کرده که زمان قطعی توزیع کالا بر اعلام نشده و حتی دولت به نمایندگان مجلس نیز دو تا سه تاریخ را اعلام کرده اما ممکن است این اتفاق در شهریور ماه و پس از آن رخ بدهد.
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت نیز در دوم تیرماه تاکید کرده بود که قانونگذار روش پرداخت کالابرگ را برای مردم پیش‌بینی کرده و تلاش می‌کند زیرساخت‌های لازم را برای اختصاص کالابرگ الکترونیکی به شیوه‌ای که افزایش پرداخت به مردم تحمیل نشود، مهیا کند اما چنین اتفاقی هنوز رخ نداده است.
رئیس‌جمهوری چه می‌گوید؟
رئیس‌جمهور در اخرین سخنان خود درباره تدابیر اندیشیده شده برای پرداخت یارانه گفته است: حدود دو میلیون نفر درخواست بررسی وضعیت داشتند که متقاضی دریافت یارانه هستند و بخش دیگری هم هستند که تاکنون یارانه نگرفته‌اند که بررسی میشود. هم‌چنین برخی می‌گفتند ما یارانه می‌گرفتیم و الان یارانه ما قطع شده و برای این عزیزان بررسی و یارانه پرداخت شده است و از مسئولان خواسته و می‌خواهم که مسئله را به‌صورت شبانه‌روزی پیگیری کنند و این مسئله باید همیشگی انجام بگیرد.
ابراهیم رئیسی گفت: تا زمانی که کالابرگ الکترونیک قطعیت یابد که مطمئن بشویم که کالا به دست مردم می‌رسد، پرداخت یارانه‌ها را ادامه می‌دهیم.
آنچه مسلم است اینکه در یکی از طوفانهای تورمی جدی در اقتصاد ایران، تکلیف مهمترین سیاست اقتصادی دولت یعنی طرحی که عنوان مردمی سازی یارانه‌ها بر ان نهاده شده است، روشن نیست. از یک سو تداوم تزریق نقدینگی در قالب یارانههای 300 و 400 هزار تومانی میتواند زمینه را برای رشد تورم مهیا کند و از سوی دیگر نیز اتفاق مهم این است که در سایه روشن نبودن، دستورات اقتصادی دولت با مانعی بزرگ به نام تزلزل مواجه میشود.
به نظر می‌رسد جدا از بلاتکلیفی در حوزه سیاست و روشن بودن یا نبودن دستیابی به توافق در عرصه بین‌المللی، در داخل نیز هنوز تکلیف مهمترین و بزرگترین پروژه دولتی روشن نیست.
اقتصاد ایران درگیر ابهاماتی جدی است، ابهاماتی که چشمانداز سرمایهگذاری و فعالیت اقتصادی را به شدت تیره و تار کرده است. برخی این سئوال را می‌پرسند که چگونه دولت بدون محاسبه دقیق دست به حذف ارز 4200 تومانی زده و در تمام پیش‌بینی‌های خود با شکست روبرو شده و حتی نمیداند چه زمانی قادر به تخصیص کالابرگ است.
باید منتظر ماند و دید دولت چه برنامه‌ای را در ماههای آتی پیش میبرد.
از یک سو تداوم تزریق نقدینگی در قالب یارانههای 300 و 400 هزار تومانی میتواند زمینه را برای رشد تورم مهیا کند و از سوی دیگر نیز اتفاق مهم این است که در سایه روشن نبودن، دستورات اقتصادی دولت با مانعی بزرگ به نام تزلزل مواجه میشود
دیدگاه تان را بنویسید