جراحی بزرگ به پیتزا و شیرینی هم رسید!

محمد میرزایی

 دولتمردان سیزدهم از نخستین روزهای تصدی قوه مجریه به دنبال اصلاحات اقتصادی بودند و در گام نخست ارز 4200 تومانی که به زعم‌ بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان سرمنشا رانت و فساد مالی شده بود را در نیمه اردیبهشت ماه، حذف کردند.

در هفته‌های اخیر طرح اصلاحات اقتصادی دولت موسوم به «جراحی بزرگ اقتصادی» برای کاستن از تبعات آزادسازی نرخ‌ها کلید خورد و تا زمان فراهم ساختن بسترهای لازم برای اعطای کالابرگ الکترونیک به حساب بسیاری از مردم از دهک‌های مختلف، مبلغ 300 و یا 400 هزار تومان واریز شد؛ هرچند عده‌ای از این قافله عقب‌ماندند و بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته راه برای اعتراض این عده باز شد و توانستند درخواست خود را ثبت کنند.

با حذف ارز 4200 تومانی، قیمت فروش روغن، آرد، لبنیات و مرغ و تخم مرغ آزاد شده و در روزهای نخست اجرای این اصلاحات واکنش‌های متفاوتی درباره آن ازسوی مردم، کارشناسان و اقتصاددانان صورت گرفت. هرچند برخی از کارشناسان نسبت به لزوم انجام جراحی اقتصادی سخن می‌گویند اما نباید فراموش کرد که آزادسازی قیمت 4 قلم کالای مورد نظر بر بسیاری از محصولات و کالاها و همچنین مشاغل تاثیرگذار خواهد بود؛ به طوری که در روزهای گذشته این مساله هزینه‌های تولید در صنعت قنادان، رستوران‌داران، نان‌فانتزی‌ها، تولیدکنندگان بستنی، گوشت قرمز و ... را افزایش داده و سبب شده تا این محصولات نیز با افزایش قیمت به دست مصرف‌کنندگان برسد.

تن ماهی گران شد

در واپسین روزهای اردیبهشت 1401، قیمت برخی محصولات غذایی در بازار افزایش یافت و دامنه تغییر نرخ‌ها در اثر حذف ارز 4200 تومانی محدوده به 4 قلم کالا نشد به طوری‌که قیمت انواع کنسرو ماهی تن و سایر غذاهای کنسروی تحت تاثیر افزایش قیمت روغن بالا رفت و سبب شد تا برخی برندهای تولید کنسرو ماهی تن حداقل قیمت 40 هزار تومان را برای محصولات خود تعیین کنند.

افزایش 45درصدی بستنی در 2 ماه

همچنین اسکندر آزموده، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان بستنی و آبمیوه تهران خبر داد که از اول خرداد 1401 نیز بر قیمت بستنی و آبمیوه 25 درصد افزوده شده است زیرا 2 برابر بر قیمت مواد اولیه بستنی مانند شیر و شکر افزوده شده و قیمت شیر از 6 هزار تومان به 12 هزارتومان رسیده‌است.

هرچند آزموده بر این باور است که افزایش دو برابری قیمت مواد اولیه دراین صنف، موجب تاثیر بیش از 25درصد افزایش قیمت‌ها شده اما گران‌تر شدن بستنی بیشتر از این سبب خواهد شد تا از سوی مردم خریداری نشود.

گفتنی است از شب عید تا کنون و در دو مرحله قیمت بستنی 20 و 25 درصد افزایش داشته و در مجموع در 2 ماه گذشته 45درصد بر قیمت انواع بستنی افزوده شده است.

 نه به خرید مرغ و تخم‌مرغ؛

نرخ‌ها را کاهش داد

هرچند در این مدت و تحت تاثیر کمپین نه به خرید مرغ و تخم مرغ، قیمت این محصولات در بازار کاهش یافت، به طوری‌که قیمت مصوب تخم‌مرغ که 76 هزار تومان در هر شانه تعیین شده بود اکنون با نرخ 60 تا 70 هزار تومان در مغازه‌ها به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود که نشان‌دهنده کاهش 15 هزار تومانی است و مرغ با نرخ مصوب 59 هزار و 800 تومان هم کیلویی 40 هزار تومان به مشتریان عرضه می‌شود که تقریبا 20 هزار تومان کمتر از نرخ مصوب به دست مشتریان می‌رسد.

به نظر می‌رسد تحت تاثیر 4 قلمی که دولت اجازه تغییر نرخ آنها را داده در هفته‌های آتی شاهد افزایش قیمت سایر اقلام کالایی و خدماتی از سوی رستوران‌داران، چلوکبابی‌ها، اغذیه‌فروشی‌ها، شیرینی‌فروشی‌ها و ... باشیم زیرا آنها نیز ناگزیرند مواد اولیه مورد نیاز خود را با قیمت آزاد خریداری کنند

گوشت قرمز 250 هزار تومان شد

با این وجود گوشت قرمز در مسیر صعود قیمت قرار گرفته و حداقل 10 تا 15 هزار تومان بر نرخ آن افزوده شده به‌طوری‌که گوشت گوساله کیلویی 240 تا 250 هزار تومان و گوشت گوسفند کیلویی 195 هزار تومان در خرده‌فروشی‌ها عرضه می‌شود.

به گفته علی اصغر ملکی ، رئیس اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گوسفندی؛ واحدهای صنفی گوشت گوسفند را کیلویی 175 هزار تومان خریداری و با احتساب سود 10 درصدی، کیلویی 195 هزار تومان به‌فروش می‌رسد.

بنا بر اعتقاد وی؛ آزاد شدن نرخ نهاده روند افزایشی شدن قیمت‌ گوشت در بازار را تشدید کرده است.

خشکسالی میزان مراتع را کاهش داده است از این‌رو دامدار ناچار است که به دام خوراک دستی بدهد و از آن‌جایی‌که قیمت نهاده دولتی کیلویی 11 هزار و 700 تومان شده است پس طبیعتا قیمت دام زنده و به تبع گوشت بالا برود.ملکی اعتقاد دارد؛ در شرایط فعلی واردات نمی‌تواند بازار را متعادل کند و ممکن است در آینده میزان واردات افزایش یابد اما در حال حاضر هر مصرف‌کننده با توجه به توان اقتصادی خرید می‌کند و از آنجایی‌که قدرت خرید مردم کاهشی شده است در نتیجه میزان مصرف نیز نزولی شده است.

افزایش قیمت حبوبات و برنج هندی در بازار

قیمت سایر مواد غذایی و کالاهای اساسی نیز تحت تاثیر جراحی بزرگ اقتصادی دولت، افزایش یافته و بر اساس گزارش‌ها بررسی وضعیت بازار کالاهای اساسی و اقلام ضروری خانوار در هفته اول خرداد 1401 حاکی از افزایش قیمت برنج، حبوبات و لبنیات در مغازه‌هاست.

بر اساس این گزارش، کمبود روغن در مغازه‌های سطح شهر برطرف شده اما درباره کالایی مانند شکر همچنان محدودیت عرضه وجود دارد.

قیمت برخی از ارقام برنج هندی حدود 40 هزار تومان در هر کیسه 10 کیلوگرمی افزایش داشته و برنج ایرانی نیز با قیمتی بین 75 تا 100 هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد. در روزهای اخیر بر قیمت حبوبات افزوده شده است به طوری‌که هر کیلوگرم لوبیاچیتی به نرخ کیلویی 65 هزار تومان فروخته می‌شود که نشان‌دهده افزایش 13 هزار تومانی است.

در بازار می‌توان لوبیا قرمز را با 3 هزار تومان افزایش و به قیمت کیلویی 40 هزار تومان، قیمت لوبیا سفید نیز با 3 هزار تومان افزایش به 40 هزار تومان رسید و عدس هم با افزایش 5 هزار تومانی به قیمت 55 هزار تومان فروخته می‌شود و در این بازار فعلا نرخ فروش نخود تغییری نداشته و با قیمت کیلویی 50 هزار تومان می‌توان آن را خریداری کرد.

افزایش 8 تا80 هزار تومانی لبنیات

یکی از اقلامی که دولت اعلام کرد قیمت آن پس از حذف ارز 4200 تومانی آزاد خواهد شد ، لبنیات بود. در روزهای گذشته پنیر لیقوان با قیمت 200 تا 230 هزار تومان عرضه شد که افزایش 90 هزار تومانی داشته و پنیر 400 گرمی هم با قیمت 40 هزار تومان فروخته شده که 20 هزار تومان افزایش نرخ را تجربه کرده است.

شیر کم چرب 1.5 لیتری با 8 هزار تومان افزایش به 20 هزار تومان و شیر پرچرب 1.5 لیتری با 8 هزار تومان افزایش به 22 هزار تومان رسیده است.

ماست سون 2.2 کیلوگرمی پرچی نیز با 30 هزار تومان افزایش با قیمت 80 هزار تومان و کره 100 گرمی هم با 12 هزار تومان افزایش قیمت به نرخ 25 هزار تومان به دست مصرف‌کنندگان رسیده است.

دامنه افزایش قیمت‌ها تا کجا خواهد رفت؟‌

به نظر می‌رسد تحت تاثیر قیمت مواد اولیه یا به اصطلاح 4 قلمی که دولت اجازه تغییر نرخ آنها را داده در هفته‌های آتی شاهد افزایش قیمت سایر اقلام کالایی و ارائه خدمات از سوی مشاغلی مانند رستوران‌ها، چلوکبابی‌ها، اغذیه‌فروشی‌ها، شیرینی‌فروشی‌ها و ... باشیم زیرا آنها نیز ناگزیرند مواد اولیه مورد نیاز خود را با قیمت آزاد خریداری کنند و به تبع آن، برای حفظ بقای شغلی و ورشکست نشدن و عدم تعدیل نیرو و تعطیلی ناچار خواهند بود بر قیمت‌های خود بیفزایند.