تورم «واقعی» با توزیع «مجازی» برطرف نمی‌شود

مهرنوش حیدری

 معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی معتقد است تورم واقعی در اقتصاد سبب افزایش قیمت کالاهای اساسی شده و تغییر شیوه توزیع اقلام از حقیقی به مجازی نمی‌تواند معادلات بازار را تغییر دهد.

تقریبا 6 ماه است که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد اما همچنان مردم بهبود وضعیت اقتصادی را در زندگی روزمره‌ خود احساس نمی‌کنند و برخلاف آمارهای رسمی همچنان کاهش تورم در زندگی شهروندان حس نشده است.

به گزارش «توسعه ایرانی»، در ماه‌های اخیر قیمت بسیاری از کالاهای اساسی همانند شکر، برنج، گوشت و ... جهش خیره‌کننده‌ای داشته و حتی تا 100 درصد هم رسیده است.

بررسی نرخ برخی کالاهای اساسی منتهی به اول بهمن ماه که از سوی انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان منتشر شده نشان می‌دهد تقریبا قیمت حدود 50 کالا در 6 ماه گذشته تا 88 درصد افزایش نرخ را تجربه کرده‌اند و متاسفانه در هفته‌های سپری شده از بهمن ماه نیز بر قیمت سیب زمینی و گوشت قرمز به طرز شگفت‌انگیزی افزوده شده که هیچ توجیهی برای آن نمی‌توان یافت.

همزمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم هر کیلو سیب زمینی در بازار با نرخ کیلویی 6 هزار تومان در دسترس مردم بود اما در روزهای اخیر قیمت این محصول تا کیلویی 20 هزار تومان نیز رکورد زد در حالی که به گفته فعالان بازار برخی سودجویان با انبارکردن محصولات بر این آشفته بازار دامن زدند.

وضعیت بازار گوشت قرمز گوسفندی هم بهتر از سیب زمینی نبوده به طوری که در مردادماه 1400 قیمت این ماده مهم پروتئینی حداکثر کیلویی 140 هزار تومان بوده اما در بهمن ماه در برخی فروشگاه‌های گوشت گوسفند کیلویی 170 تا 200 ههزار تومان هم به دست مشریان رسیده است.

در مورد برنج هم وضعیت نه تنها بهتر نیست بلکه با وجود واردات و همچنین کشت داخلی بر اساس نیاز سالانه هر هفته بر قیمت این محصول افزوده شده و برخی اقلام آن اکنون در پشت مرز کیلویی 100 هزار تومان قرار گرفته‌اند که اگر اوضاع به همین منوال پیش‌رود و چاره اساسی اندیشده نشود به حتم شاهد عبور نرخ برنج از این سد خواهیم بود در حالی که در مرداد ماه هر کیلو برنج بین 35 تا حداکثر 50 هزار تومان در بازار فروخته می‌شد.

وضعیت نابسامان بازار آنچنان باعث گلایه شده که روز گذشته معاون وزیر جهاد کشاورزی از آغاز توزیع آنلاین گوشت قرمز از هفته آینده خبر داده است. اسماعیل قادری‌فر در نشست خبری به مناسبت دهه فجر در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به التهابات بازار گوشت، توزیع این کالا نیز مانند برنج و برخی از کالاهای دیگر هوشمند و اینترنتی خواهد شد، گفت: در زمینه تنظیم بازار گوشت از هفته آینده توزیع آنلاین و هوشمند این کالا آغاز می‌شود.

مدیرعامل سازمان تعاونی روستایی کشور افزود: پیش از این برنج شیرودی به قیمت 42 هزار تومان در سامانه‌های توزیع هوشمند توزیع می‌شد که قرار است برنج فجر هم به صورت آنلاین و با قیمت کیلویی حدود 40 هزار تومان توزیع شود.

وی افزود: انواع برنج‌های خارجی، پاکستانی، هندی و تایلندی هم اکنون در سامانه بارگذاری شده و به قیمت مصوب به فروش می‌رود.

علی قنبری:دولت سیزدهم متاسفانه فقط حرف زده و اقدام عملی انجام نداده و در مقابل گرانی‌ها توانایی و برخورد لازم را نداشته است به همین دلیل تورم به صورت سرسام‌آوری در حال بالارفتن است به طوری که برخی کالاهای اساسی روزانه گران می‌شوند

اکنون این سوال پیش می‌آید که آیا راهکار توزیع اینترنتی برنج و گوشت و یا سایر اقلام خوراکی می‌تواند منجر به ثبات وضعیت نابسامان بازار شود یا خیر؟

علی قنبری، اقتصاددان و معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به این پرسش به «توسعه ایرانی» گفت: فکر نمی‌کنم تمام جمعیت ایران آشنایی و امکان ارتباط آنلاینی با مراکز توزیع کالاها را داشته و بتوانند خرید کالاهای مورد نیاز خود را به این شکل انجام دهند، بنابراین می‌توان مدعی شد که تعداد اندکی هستند که به این شکل می‌توانند کالاهای مورد نیاز را از مراکز آنلاین تامین کنند.

وی تصریح کرد: بنده فکر نمی‌کنم طرحی که به این شکل مطرح و برنامه‌ریزی شده، موفقیت‌آمیز باشد.

ناتوانی دولت در ساماندهی  و کنترل بازار

وی درباره چرایی طرح چنین برنامه‌هایی برای ساماندهی و کنترل بازار عنوان کرد: به نظر می‌رسد دولت در کنترل بازار توزیع و عرضه کالاهای اساسی ناتوان باشد زیرا اگر توانایی این کار را داشت، می‌توانست شرایط را کنترل کند البته لازمه کنترل بازار این است که عرضه به اندازه کافی صورت گیرد و همچنین بتوانند تقاضا و نیاز را تامین کنند تا در نهایت قیمت‌ها افزایش نیابد بنابراین به نظر می‌رسد اکنون مراکز توزیع امکان عرضه و توزیع کالا به اندازه کافی نیستند. همچنین تعدادی از افراد فرصت‌طلب و دلالان و محتکران به محض پیش‌آمدن شرایط مناسب، اجناس خود را احتکار کرده و به بازار عرضه نمی‌کنند. در این شرایط دولت هم امکان و توان شناسایی این عده را ندارد و بنابراین برخوردهای لازم با این سودجویان صورت نمی‌گیرد.

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: متاسفانه این شرایط تبدیل به یک رویه شده و شاهد مشکلاتی در بخش توزیع کالاها هستیم.

وی درباره اظهارات مسئولان اتحادیه تولید گوشت قرمز مبنی بر نداشتن مشکل بابت تولید و همچنین سخنان اتحادیه بنکداران مبتنی بر وفور کالا در بازار و انبارها و در مقابل افزایش روزانه نرخ کالاها و محصولات در بازار و مراکز عرضه بیان کرد:  دولت سیزدهم متاسفانه فقط حرف زده و اقدام عملی انجام نداده است و در مقابل گرانی‌ها توانایی و برخورد لازم را نداشته است و تورم به صورت سرسام‌آوری در حال بالارفتن است به طوری که به شکل روزانه، هفتگی و ... قیمت کالاهای اساسی و همچنین قیمت کالاهای بادوام مانند خودرو، لوازم خانگی، مسکن و ... در حال افزایش است و دولت توان مدیریت و کنترل نرخ کالاها را ندارد. وی تاکید کرد: متاسفانه برخی توزیع‌کنندگان دلال و محتکران از این آشفته بازار استفاده کرده و با خالی کردن جیب مردم به پرکردن جیب خود می‌پردازند.

نبود هماهنگی  میان تیم اقتصادی دولت

قنبری در پاسخ به این پرسش که آیا وضعیت آشفته بازار کالاها را می‌توان نشانه‌ای از نبود هماهنگی میان تیم اقتصادی دولت و به ویژه وزرای اقتصادی کابینه سیزدهم دانست؛ عنوان کرد: یکی از دلایل مهم، همین مساله است و عدم تجربه و نداشتن ارتباط مناسب با اصناف را باید از سایر دلایل این وضعیت دانست. متاسفانه در دولت شاهد هماهنگی داخلی و همچنین هماهنگی برون تشکیلاتی با سایر اصناف و سازمان‌ها نیستیم و تجربه کافی هم برای ارائه طرح‌ها و برنامه‌هایی که بتواند شرایط آشفته بازار را کنترل کند، وجود ندارد. در کنار آن توان مناسب برای عرضه کافی کالاها مطابق نیاز بازار وجود ندارد و همه این موارد سبب بروز این مشکلات شده است.

حذف اقشار متوسط  از گردونه جمعیتی جامعه

این استاد دانشگاه درباره اظهارات قشر کارگر و کارمند مبنی بر اینکه فقط برای حفظ بقا کار می‌کنند و امنیت غذایی این قشر دچار مشکل شده است؛ گفت: دولت تا حدود  زیادی در تامین کالاهای اساسی برای مردم، کارگران، کشاورزان، کارمندان و اقشار متوسط و ضعیف جامعه درمانده شده است و متاسفانه به دلیل عملکرد ضعیف دولت، اقشار متوسط جامعه که عامل توسعه و ثبات در اقتصاد کشور است در حال خارج شدن از گردونه هستند و قشر برخوردار و قشر محروم باقی می‌مانند؛‌ لذا کشاورزان، کارگران و اقشار مستضعف و محروم و خانواده‌های بی‌سرپرست و افراد دارای درآمد ثابت در فشار اقتصادی و گرفتاری تامین نیارهای اصلی غذایی و زندگی هستند و در مقابل اقشار برخوردار جیب خود را پر می‌کنند.