وعده کاهش قیمت وزیرصمت را فراموش کنید

ایمان ربیعی

 قیمت خودرو در حالی مسیر افزایشی را تجربه می کند که پیش از این در میانه مرداد ماه وزیر صنعت، معدن و تجارت وعده داد که قیمت‌ها در بازار خودرو روندی کاهشی را تجربه خواهد کرد و این وعده را را در اوایل آبان ماه نیز تکرار کرد.  

 این اولین قولی نیست که جامه عمل نپوشیده است اما بسیاری از کارشناسان معتقدند در حالی که وعده اصلی وزیر در حوزه خورو در جریان دریافت رای اعتماد بر افزایش تولید و کاهش قیمت استوار بوده است، نمی‌توان توجیه منطقی برای افزایش قیمت خودرو داشت .

 قیمت خودرو در پی  اعلام نظر رییس سازمان بورس اوراق بهادار، مجید عشقی در جاده گرانی افتاد. مجید عشقی صراحتا اعلام کرد که قیمت کارخانه‌ای خودرو افزایش خواهد یافت و تاکید کرد دلیل این رشد قیمت نیز پیشگیری از زیان بیشتر خودروسازان است.

 اعلام گرانی قیمت خودرو در پی آن صورت گرفت که وزیر صمت، در اظهاراتی متاقض با وعده‌های اولیه‌اش از خروج از پروسه قیمت‌گذاری دستوری و تغییر مکانیزم قیمت‌گذاری خودرو خبر داد.  حالا اما در شرایطی رشد قیمت خودرو در بازار اتفاق افتاده است که هنوز تغییر این مکانیزم قطعی نشده وجزییات بیشتری درباره آن در دسترس نیست .

رشد عجیب قیمت‎ها در بازار

 افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو در ۲۴ ساعت گذشته شدت گرفته است به‌طوری که در بین خودروهای پراید موجود در بازار پراید ۱۱۱ از ۱۵۸ میلیون تومان در روز گذشته امروز به ۱۶۰ میلیون تومان رسیده است و پراید ۱۳۱ نیز در این مدت یک میلیون تومان گران شده است و ۱۴۲ میلیون تومان قیمت خورده است. پراید ۱۳۲ نیز از ۱۳۵ میلیون تومان امروز به ۱۳۷ میلیون تومان رسیده است و پراید ۱۵۱ مدل ۱۳۹۹ نیز در دو روز اخیر بیش از۲ میلیون تومان گران شده است. این خودرو بیش از ۱۶۱ میلیون تومان قیمت خورده است و مدل ۱۴۰۰ این خودرو نیز از ۱۶۷ میلیون تومان در روز گذشته امروز به صد و هفتاد میلیون تومان رسیده است.

این افزایش قیمتها در بین  خودروهای پژو موجود در بازار نیز مشهود است به طوری که پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۱۳۹۹ از ۲۳۹ میلیون تومان به ۲۴۱ میلیون تومان رسیده است و مدل ۱۴۰۰ این خودرو نیز در این مدت ۴ میلیون تومان گران شده است. این خودرو در حدود ۲۵۵ میلیون تومان قیمت خورده است و تیپ ۵ این خودرو از ۲۹۶ میلیون تومان به ۲۹۹ میلیون تومان رسیده است. پژو پارس ساده مدل ۱۳۹۹ نیز از ۲۷۰ میلیون تومان به ۲۷۲ میلیون تومان رسیده است و مدل ۱۴۰۰ این خودرو نیز با افزایش قیمت یک میلیون تومانی در ۲۴ ساعت گذشته در حال حاضر به ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است.

فعالان بازار چه می‌گویند؟

هر چند بسیاری از فعالان بازار می‌گویند که فاصله بالای قیمت خودرو در کارخانه با بازار و قرعه‌کشی خودرو عامل مهمی در کاهش شدید خرید و فروش خودروهای دست دوم در بازار بود است اما حالا رشد قیمت‌ها را عامل تشدید رکود در این بازار ارزیابی می‌کنند.

  فاصله قیمتی برخی خودروها در کارخانه تا بازار حتی به 150 میلیون تومان نیز می‌رسد. جالب اینجاست که در شرایطی که وزیر وعده حذف قرعه‌کشی به واسطه افزایش تولید خودرو در سال آینده را می‌دهد، مجلس در مصوبه‌ای پیش‌بینی کرده است مادرانی که فرزند دوم به بعد را به دنیا بیاورند بدون قرعه‌کشی ، خودرو از کارخانه‌های داخلی دریافت خواهند کرد.

 فعالان بازار در شرایط کنونی معتقدند آینده این بازار تحت‌تاثیر دو عامل قرار دارد. اول سرنوشت مذکرات و مسیر حرکت قیمت دلار و دوم میزان رشد قیمت کارخانه‌ای خودرو که بی‌تردید هردو عامل در کنار یکدیگر تعیین‌کننده شرایط این بازار راکد خواند بود.

 کاشانی‌نسب، نائب رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران در گفتگو با توسعه ایرانی با تاکید بر اینکه چنین رکوردی را در بیش از دو دهه فعالیت در بازار خورو تجربه نکرده است، گفت: قیمت خودرو بالا برود یا پایین بیاید اصلا مشتری در بازار نیست و انگشت شمارند کسانی که نسبت به خرید خودرو در شرایط کنونی اقدام می‌کنند.

نایب‌رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران: قیمت خودرو بالا برود یا پایین بیاید اصلا مشتری در بازار نیست و انگشت شمارند کسانی که نسبت به خرید خودرو در شرایط کنونی اقدام می‌کنند

 وی با تاکید بر اینکه بی‌تردید افزایش قیمت خودرو در کارخانه بازار را نیز متاثز خواهد کرد، گفت: در شرایط تورمی می‌توان انتظار داشت این فاصله چندان کاهش یابد چرا که می‌بینیم با وجود کاهش خرید و فروش، بازار همچنان با قیمت‌های بالا روبروست .

 از سوی دیگر محمدرضا نجفی‌منش، با دفاع از افزایش قیمت خودرو در کارخانه گفت: رانت عظیمی که هم اکنون در این پروسه توزیع می‌شود از یک سو به مصرف کنده واقعی فشار می‌آورد و از سوی دیگر سبب زیان هنگفت واحدهای خودروسازی شده است و نمی‌توان انتظار داشت این وضعیت تداوم یابد .

 این کارشناس صنعت خودرو گفت: کارخانه‌های خودروسازی در ایران با زیان انباشته بسیار بالا روبرو هستند  چرا که این کار خروج دولت از پروسه قیمت‌گذاری است . در این صورت کارخانه‌ها مانند اواسط دهه هفتاد تا هشتاد، خودشان با تنظیم قیمت می‌توانند شرایط را مدیریت کنند .

 به گفته وی قیمت ذاری دستوری معضلات فراوانی را متوجه کلیت اقتصاد به صورت عام و صنعت خودرو به صورت خاص کرده است.

 به نظر می‌رسد ماه عسل دولت سیزدهم با وعده‌های آن‌چنانی نظیر مهار تورم، آزادسازی پول‌های بلوکه شده و همچنین کاهش قیمت خودرو و ... در حال پایان است و اقتصاد در حال تحمیل واقعیت وجودی خود به دولت سیزدهم است. آنچه در این فضا اهمیت دارد این است که چطور می‌توان وعده‌هایی داد که از همان ابتدا کارشناسان عدم تحقق آن را پیش بینی می کردند .

 هزینه این وعده ها بدون تردید کاهش شدید سرمایه اجتماعی است که مضرات آن برای جامعه و اقتصاد ایران قبال محاسبه نیست.