کاهش دستوری قیمت لبنیات؛ عجیب اما واقعی
۱۰ درصد کاهش در ازای ۱۰۷ درصد افزایش قیمت!
مریم شکرانی
اولین کاهش قیمت دستوری در دولت رئیسی حسابی حاشیه‌ساز بود. جواد ساداتی‌نژاد، وزیر کشاورزی دولت سیزدهم در سفری به کرمان و در جمع روستاییان و عشایر گفته بود که «بنا به دستوری که رئیس‌جمهور در مورد ثبات قیمت‌ها صادر کردند از شنبه کاهش ۱۰ درصدی قیمت در سه محصول اصلی شیر و پنیر و ماست عملیاتی می‌شود.» دیروز شنبه خبر کاهش قیمت برخی اقلام لبنیات روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت اما این خبر با واکنش‌های متفاوتی روبرو شد.
پیش‌تر البته مانور خبری بالایی بر موضوع کاهش قیمت سیمان صورت گرفت اما انچه مسلم بود بازگشت قیمت سیمان به وضعیت عادی پس از خروج از بحران برق بود. دولت سیزدهم اما از این اتفاق خوراک تبلیغی پر و پیمانی را تدارک دید.
مانور جدید بر قیمت لبنیات در حالی صورت می‌گیرد که گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که اقلام لبنی در شهریور ماه امسال نسبت به سال گذشته بین 61 تا بیشتر از 107 درصد افزایش قیمت داشته‌اند!
فقط سه قلم کالا کاهش قیمت دارند
گویا دولت سیزدهم برخلاف توصیه‌های کارشناسی راهکار کاهش دستوری قیمت‌ها را برای مهار تورم در نظر گرفته است. راهکاری که البته دهه‌هاست در ایران تجربه می‌شود و بی‌نتیجه بوده است. در همین زمینه دیروز محمدرضا بنی‌طبا، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی توضیح داده است که کاهش 10 درصدی قیمت محصولات لبنی، فقط در رابطه با 3 قلم کالا اعمال خواهد شد.
او در ادامه به ایلنا توضیح داده است: صنعت‌گران خواهان کاهش قیمت 15 درصدی این 3 قلم بودند اما ازآن‌جایی که دامداران آمادگی اعمال کاهش 5 درصدی را نداشتند، شبکه توزیع فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اصناف و صنایع لبنی 5 درصد از سود مشروع و قانونی خود را کاهش دادند.
به گفته این مقام صنفی، سه قلم لبنی که قیمت آن کاهش داشته است، عبارتند از ماست ساده 2 و نیم کیلو گرمی، پنیر یو.اف 400 گرمی و شیر پاستوریزه ساده کیسه‌ایی 900 گرمی.
بنی‌طبا البته درباره کاهش قیمت سایر اقلام لبنی گفته است که دامداران هنوز نتوانستند نهاده با قیمت مصوب را دریافت کنند و از این رو نتوانستند در زمینه کاهش قیمت همراهی کنند. همچنین اینکه باید قیمت شیرخام و سایر مولفه‌های تولید مانند بسته‌بندی و هزینه‌های سربار و حقوق و دستمزد ثابت بماند تا همچنان شاهد این کاهش قیمت باشیم.
او تاکید کرده است: اگر قیمت شیرخام برای کارخانه‌داران بیشتر از6600 شود بدون شک ادامه کاهش قیمت مقدور نخواهد بود از این‌رو ما انتظار از معاونت دامی وزارت جهاد کشاورزی انتظار داریم که مهم‌ترین مولفه تغییر قیمت محصولات لبنی یعنی شیر خام تثبیت شود.
براین اساس قیمت شیر نایلونی 900 گرمی 7400 تومان، ماست دبه‌ای 2500 گرمی 30600 تومان و پنیر لیوانی 400 گرمی 20 هزار تومان برای مصرف‌کننده است.
10 درصد کاهش در مقابل چند درصد افزایش؟
جالب است که بدانید کاهش 10 درصدی سه قلم کالای لبنی در حالی رخ می‌دهد که در ماه گذشته لبنیات بین ۶۱ تا بیش از ۱۰۷ درصد گران شده‌اند که بالاترین میزان افزایش قیمت مربوط به کره بوده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران ماست 75.7 درصد در شهریور ماه افزایش قیمت داشته است و هر یک کیلو ماست در شهریورماه به طور متوسط ۱۷ هزار و ۳۰۰ تومان فروش رفته و حتی تا ۲۱ هزار و ۸۰۰ تومان هم قیمت خورده است؛ در حالی که در شهریور پارسال متوسط قیمت هر کیلوماست ۹۸۵۰ و در مرداد امسال ۱۴ هزار و ۱۰۰ تومان بوده است؛ بنابراین ماست نسبت به مرداد ۱۸.۳ و در مقایسه با شهریور پارسال ۷۵.۷ درصد افزایش قیمت داشته است.
گویا دولت سیزدهم برخلاف توصیه‌های کارشناسی راهکار کاهش دستوری قیمت‌ها را برای مهار تورم در نظر گرفته است. راهکاری که البته دهه‌هاست در ایران تجربه می‌شود و بی‌نتیجه بوده است
همچنین بهای یک لیتر شیر در شهریور امسال نسبت به شهریور سال گذشته 69.2 درصد افزایش قیمت داشته است. هر بطری یک لیتری شیر نیز در شهریور به طور متوسط ۱۳ هزار تومان بوده و تا ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان هم فروخته شده است.
اما پنیر دیگر کالایی است که نسبت به سال گذشته افزایش زیادی داشته و تا ۶۸.۴ درصد برای آن ثبت شده است؛ به طوری که هر نیم کیلو پنیر در شهریور پارسال ۱۴ هزار تومان بوده که در شهریور امسال به طور متوسط ۲۳ هزار و ۶۰۰ تومان و حداکثر ۲۸ هزار و ۴۰۰ تومان رسید.
هر نیم کیلو پنیر در مردادماه حدود ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت داشته که در ماه بعد با افزایش ۱۵.۴ درصدی قیمت همراه شد.
و کره کالای پرحاشیه‌ای که در ماه گذشته افزایش قیمت برای آن رقم خورد هر بسته ۱۰۰ گرمی آن تا ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان فروش رفته و به طور متوسط در شهریورماه ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان قیمت داشته است که نشان می‌دهد نسبت به پارسال که حدود ۵۴۵۰ تومان بوده ۱۰۷.۵ درصد افزایش قیمت داشته است. همچنین قیمت خامه با 69.7 درصد افزایش نسبت به شهریور پارسال مواجه شده است و دوغ در همین مدت ۶۱.۴ درصد گران شده است.
تورم 40 قلم خوراکی در مرحله بحران
البته افزایش سرسام‌آور قیمت مواد غذایی فقط به لبنیات خلاصه نمی‌شود و آخرین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که از 53 قلم کالای خوراکی 40 قلم کالا در محدوده بحران قرار گرفته‌اند و رشد تورم ماهانه بالای 2 درصد را تجربه کرده‌اند. مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید هرگاه قیمت یک کالا در هر ماه رشد بالای ۲ درصد را تجربه کند یا اینکه در یک بازه زمانی یک ساله رشد قیمت بالای ۲۴ درصدی داشته باشد، نشان می دهد قیمت این کالا ها از کنترل خارج شده و می تواند باعث جهش تورم شود، زیرا قیمت به مرحله یا حد بحران رسیده است.
بر اساس این گزارش بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه کالا‌های خوراکی را هویج با رشدی ۲۹۴ درصدی تجربه کرده است و پس از آن هندوانه با ۱۴۵ درصد، گوجه‌فرنگی با ۱۳۲ درصد، نخود با ۱۱۲ درصد، قارچ و کره پاستوریزه هرکدام با ۱۰۸ درصد، پیاز با ۱۰۲ درصد و هلو با ۱۰۰ درصد قرار دارند.
مرکز آمار ایران تأیید کرده که قیمت کالاهایی، چون خربزه، نوشابه گازدار، ماهی قزل‌آلا و روغن نباتی جامد در شهریور امسال نسبت به شهریور پارسال رشدی بالای ۹۰ درصد داشته است. رشد قیمت کالاهایی، چون روغن مایع، ماست پاستوریزه، شیرخشک، شکر، قند و سس مایونز در شهریور امسال نسبت به شهریور پارسال براساس روایت آمارگیران مرکز آمار بالای ۷۰ درصد بوده و کالاهایی که رشد قیمت آن‌ها در بازه زمانی مورد نظر در دالان بالای ۶۰ درصد بوده شامل لپه، چای خارجی بسته‌ای، دوغ پاستوریزه، خیار و انار می‌شود.
کاهش قیمت‌ها ادامه‌دار است؟
سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی حالا شرط تداوم این روند را ماندگاری قیمت شیرخام در محدوده 6400 تا 6600 تومان می‌داند و گفته است در این صورت می‌توان تا شش ماه این قیمت‌ها را پایدار نگه داشت. بیتردید به تدریج شروط دیگر صنایع لبنی نیز رونمایی خواد شد. برخی ناظران بازار اما معتقدند کاهش قیمت این سه محصول لبنی می‌توان زمینه‌ساز افزایش قیمت سایر محصولات لبنی در سبد خانوار باشد چرا که سود از دست رفته در این محصولات ر جایی دیگر جبران خواهد شد. هر چه هست تجربه سالیان طولانی اجرای سیاست قیمتگذاری دستوری نشان می‌دهد این سیاست همواره با درهای بسته روبرو شده است . باید صبر کرد و دید بازار لبنیات از پس این تصمیم عجیب روی آرامش را خواهد دید و از فاز افزایش لحظه‌ای قیمت بیرون خواهد آمد.
دیدگاه تان را بنویسید