گرجستان هم به آذربایجان، ترکمنستان و ترکیه پیوست
ایران، پشت مرزهای بسته!
مریم شکرانی
خبر بسته شدن مرزها به روی ایرانیان این روزها بیشتر از همیشه شنیده می‌شود. حالا شهروندان ایرانی می‌گویند که گرجستان مرزهای خود را حتی به روی ایرانیان مقیم این کشور بسته است و شهروندانی که در خاک گرجستان واکسینه شده یا در کشورهای دیگر واکسن زده‌اند اجازه ورود به این کشور را ندارند؛ حتی اگر واکسن تزریقی‌شان فایزر باشد! این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که چندی پیش ترکمنستان مرزهایش را روی کامیونهای ایرانی بست و پیش از آن جمهوری آذربایجان همین اقدام را انجام داد و دو راننده کامیون ایرانی را به بهانه تجاوز به حریم آذربایجان و ارمنستان بازداشت کرد.
پیش از این ترکیه هم که بارها سابقه معطل کردن صف کامیونهای ایرانی پشت مرز بازرگان را داشت، از ساخت دیوارهای غیرقابل نفوذ در مرز ایران و این کشور خبر داد.
دیوار ستبر ترکیه به روی ایران
ترکیه مدتهاست پیش از سقوط افغانستان در مرز ایران دیوارهای بتونی بلندی ساخته و اعلام کرده که علاوه بر دیوار بتونی، پهپادهایی مرز ایران به ترکیه را مدام رصد می‌کنند.
ترکیه هدف از ساخت این دیوار را مقابله با ورود «مهاجران غیر قانونی، قاچاق کالا و مبارزه با تروریسم» خوانده و در حال نصب یک دیوار بزرگ بتنی ۶۳ کیلومتری در مرز خود با ایران است.
خبرگزاری آناتولی با اعلام این خبر نوشته است ترکیه قصد دارد با نصب این دیوار بتنی در استان مرزی وان، سطح امنیت مرزی خود را بالا ببرد و تاکنون با نصب بلوک‌های بتنی، کار احداث ۳ کیلومتر از این دیوار بتنی مدولار و برج‌های هوشمند در مرز شهرستان چالدران استان وان به اتمام رسیده است. یوسف دورانی دینچ، فرماندار شهرستان چالدران در گفتگو با آناتولی گفت که عملیات نصب این دیوار بتنی در بخش ۶۳.۱ کیلومتری خط شمال شرقی مرز استان وان با ایران همچنان ادامه دارد.
قرار است نصب این دیوار بتنی تا شهرستان دوغوبایزید استان آغری و شهرستان یوکسک‌اوای استان حکاری امتداد داشته باشد.
طول بلوک‌های بتنی که برای ساخت این دیوار استفاده شده‌اند ۲.۸۰ متر، ارتفاع ۳ متر و وزن آنها ۷ تن است.
فرماندار چالدران همچنین از اصرار ترکیه برای احداث همزمان یک جاده امنیتی و حفر خندق در کنار این دیوار بتنی خبر داد و تاکنون ۱۱۰ کیلومتر خندق در مرز ترکیه و ایران حفر شده است.
جمهوری آذربایجان مرز ایران و ارمنستان را بست
ماجرا همین جا ختم نشد و چندی پیش جمهوری آذربایجان مرز ایران و ارمنستان را روی کامیونهای ایرانی بست. بر همین اساس ایسنا نوشت که با استقرار سربازان جمهوری آذربایجان؛ مرز زمینی ایران به ارمنستان بسته شد و مسافران و کامیونهای حامل کالا قبل از عزیمت به مرز «نوردوز» در استان آذربایجان شرقی از باز بودن مسیر در ارمنستان اطمینان حاصل کنند.
مسئولان گمرک ایران با اعلام این موضوع از مسدود شدن بخشی از مسیر تردد زمینی ایران به ارمنستان توسط نیروهای کشور آذربایجان خبر دادند.
بستن مرزها به روی ایران، از نگاه تحلیلگران اقتصادی ریشه در منفعت‌طلبی این کشورها دارد. به ویژه آنکه منطقه قفقاز مهمترین دروازه ورود انرژی به اروپا به شمار می‌آید و حالا معادلات جدید ترانزیت کالا و انرژی هم در این منطقه شکل گرفته است بی‌آنکه ایران در این بازی‌ها سهیم باشد
آنطور که روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران اعلام کرده است بر اساس اخبار واصله از برخی رانندگان سواری ورودی از سمت ارمنستان، جاده گوریس قاپان به سمت ارمنستان توسط نیروهای کشورآذربایجان مسدود شد. او همچنین گفته بود که مسئولان ایرانی برای باز کردن مرزها روی کامیونهای ایرانی در حال رایزنی و مذاکره هستند. این اتفاق در حالی رخ داد که پیش از این کارشناسان حمل و نقل نسبت به معامله جمهوری آذربایجان در جریان جنگ با ارمنستان هشدار داده بودند. همزمان با بازپس‌گیری منطقه «قره‌باغ» در جریان جنگِ اخیر میان جمهوری‌آذربایجان و ارمنستان، ایران مزیت خود در دسترسی به «جمهوری نخجوان» (بخشی خودمختار از جمهوری‌آذربایجان) را از دست داد.
دسترسی زمینی و حتی هوایی شهروندان جمهوری‌آذربایجان به این بخش از کشورشان، تنها از طریق خاک و آسمان ایران مقدور بود اما در توافق‌نامه صلح میان آذربایجان و ارمنستان بندی وجود داشت که به آذربایجان اجازه می‌داد تحت نظارت نیروهای ارتش روسیه، مسیری زمینی برای اتصال خاکِ اصلی جمهوری‌آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان داشته باشد، مسیری که در عمل به ضرر ایران و به نفع ترکیه است و در واقع جمهوری آذربایجان بدون نیاز به ایران به نخجوان و سپس ترکیه دسترسی داشته باشد و از آن سمت کنترل مرز باریک ایران و ارمنستان عملا به دست جمهوری آذربایجان افتاده است. مرز میان ایران و ارمنستان، تنها حدود ۳۵ کیلومتر طول دارد و یکی از کوتاه‌ترین مرزها میان دو کشور در جهان است.
از سوی دیگر، ترکیه حالا از طریق مسیر زمینیِ مورد اشاره در بالا، مستقیما به خاک جمهوری‌آذربایجان و دریای خزر دسترسی دارد. از آن سو، با گذر از دریای خزر، ترکیه می‌تواند به کشورهای آسیای میانه هم دسترسی پیدا کند.
در این شرایط باید دید ایران می‌تواند مشکلات مرزی خود را با همسایگان در بازی برد- برد برطرف کند یا این‌ها مقدمه انزوای بیشتر برای استراتژیک‌ترین کشور منطقه تلقی می‌شود
ترکمنستان مرز ایران را تعطیل کرد
این اتفاقات در حالی رخ داد که چند روز پیش ترکمنستان مرز خود را روی کامیونهای ایرانی بست.
کامیونداران ایرانی بارها از سختگیری‌های عجیب ترکمنستان به ایرانی‌ها گفته‌اند. به عنوان مثال در خرداد سال ۹۸ ترکمنستان محدودیت عجیبی برای ایران وضع کرد که بر اساس آن روزانه فقط ۶۰ کامیون ایرانی حق تردد از این مرز را دارند. به این صورت که ۳۰ کامیون حق ورود و ۳۰ کامیون حق خروج دارند. افزایش گاه و بیگاه مالیات و عوارض پرداختی به ترکمنستان یکی دیگر از سختگیری‌های این کشور به رانندگان ایرانی است.
همین چند روز پیش داریوش امانی، رئیس سازمان راهداری ایران در گفتگو با مهر از بسته بودن مرزهای جاده‌ای ایران و ترکمنستان و توقف جابه‌جایی کالا با این کشور خبر داده بود.
البته بدقلقی‌های این کشور با ایران فقط به حوزه ترانزیت کالا محدود نمی‌شود و آنها برای صادرات گاز به ایران هم بارها کارشکنی کرده‌اند. اتفاقاتی که البته از نگاه تحلیلگران اقتصادی ریشه در منفعت‌طلبی این کشورها دارد. به ویژه آنکه منطقه قفقاز مهمترین دروازه ورود انرژی به اروپا به شمار می‌آید و حالا معادلات جدید ترانزیت کالا و انرژی هم در این منطقه شکل گرفته است بی‌آنکه ایران در این بازی‌ها سهیم باشد. در این شرایط باید دید ایران می‌تواند مشکلات مرزی خود با همسایگان را در بازی برد- برد برطرف کند یا این‌ها مقدمه انزوای بیشتر برای استراتژیک‌ترین کشور منطقه تلقی می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید