تولید گندم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش یافت
تأثیر قطع برق بر نان سفره‌های مردم
مریم شکرانی
نگرانی‌ها برای کمبود گندم بالا گرفته است. نظام صنفی مهندسان کشاورزی گزارش داده است که خشکسالی در سال 1400 تولید گندم را به میزان 50 درصد کاهش می‌دهد اما خبرها به همین جا ختم نشد و حالا همین مرجع در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده که حدود 20 درصد تولید گندم امسال به دلیل قطع برق و از کار افتادن موتور برق چاه‌های کشاورزی از بین رفته است. این در حالی است که اوایل اردیبهشت، کشاورزان بسیاری خبر دادند که قیمت نازل خرید تضمینی گندم موجب شده که مزارع تبدیل به چراگاه دام شوند. مجموع این اتفاقات نگرانی جدی برای کمبود گندم و در نتیجه بر هم خوردن بازار آرد و نان ایجاد کرده است و از آن سمت افت شدید درآمدهای نفتی، واردات گندم را با مضیقه بزرگی مواجه می‌کند.
کشاورزان از کشت گندم
روی برگرداندند
کشاورزان گندمکار از تولید روی برگردانده‌اند. آنها از 9 برابر شدن هزینه خرید کود و سموم و افزایش قابل توجه دستمزد کارگر و سایر نهاده‌های تولید می‌گویند و البته به مجموع این مسائل، خشکسالی بی سابقه امسال را هم اضافه کنید. در همین زمینه محمد شفیع ملک زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی از عدم استقبال کشاورزان از خرید کود خبر داده و به مهر گفته است: گرانی کود و سموم شیمیایی باعث شده کشاورزان از این نهاده‌های مهم و حیاتی چشم پوشی کنند و در جریان بازدیدی که از یکی از انبارهای کارگزاری‌ها و تعاونی‌ها داشتم مشاهده کردم که انبارها در شرایط بسیار نامطلوبی قرار دارند و حتی یک کیسه کود فسفاته و پتاسه در انبارها نبود. وقتی هم که درباره دلیل خالی بودن انبار سوال کردم به بنده اعلام کردند که عدم استقبال کشاورزان از خرید کودهای شیمیایی علت آن است. او تاکید کرده است: خاکی که در کشور ما زیر کشت گندم می‌رود بسیار فقیر و حتی بیشتر از کودی که به آن داده می‌شد نیازمند کود و مواد آلی است. بنابراین اگر کود هم به زمین داده نشود شرایط بدتر خواهد شد و با این شرایط عملکرد تولید گندم حداقل ۵۰ درصد کاهش می‌یابد و البته در همه محصولات استراتژیک باید منتظر این امر باشیم اما در گندم وضوح بیشتری خواهد داشت.
او گفت: به دلیل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و افزایش چشمگیر قیمت این نهاده‌ها، کشاورزان قادر به خرید آن نیستند ضمن اینکه دولت نیز قیمت‌های خرید تضمینی را به گونه‌ای تعیین کرده که کشاورزان رغبتی برای کشت ندارند و حتی اگر توان مالی هم داشته باشند حاضر به تأمین کود برای کشت محصولات استراتژیک از جمله گندم نیستند. این فعال بخش خصوصی گفت: با این شرایط خرید گندم به ۴ تا ۵ میلیون تن هم نمی‌رسد و دولت برای سال آینده ناچار به واردات ۱۰ میلیون تن گندم خواهد بود که هزینه‌های گزافی را به کشور تحمیل خواهد کرد.
معدوم سازی گندم
در قطب‌های تولیدی
این موضوع در حالی رخ داده است که اخباری از نابودی مزارع گندم در قطب‌های تولیدی به گوش می‌رسد. حیدر شبانی، دبیر نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس به مهر گفته است که نرخ پایین خرید تضمینی گندم موجب شده است که بسیاری از کشاورزان مزارع سبز خود را برای چرای دام اختصاص دهند.
او توضیح داده است: با افزایش ۹ برابری قیمت کودهای فسفاته و ازته و افزایش حمل و نقل، جمع‌آوری، مکانیزاسیون، کمبود نقدینگی در دست کشاورزان نفس این قشر زحمتکش را به شمارش انداخته است.
شبانی افزود: با بروز این مشکلات، بالغ بر ۲۰ درصد کشت سبز گندم کشاورزان برای چرای دام به دامداران فروخته شده است و امسال با وجود افزایش سطح زیر کشت گندم، با کاهش برداشت ۳۰ درصدی این محصول استراتژیک روبرو خواهیم شد.
قطع برق باعث کاهش 20 درصدی تولید محصولات اساسی شد
از آن سمت جعفر حسینی، مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی هم به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: امسال قطعی برق منجر به کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی تولید محصولات اساسی شده است.
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی: انرژی برق در بحث تولید محصولات اساسی کشاورزی نقش بسزایی دارد و منبع تامین انرژی محصولاتی که از آب‌های سطحی تولید می‌شوند، برق یا گازوئیل است اما آب عمده محصولات از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود از این رو با قطعی ۴ ساعته برق در طول روز، میزان تولید محصول کاهش می‌یابد
او توضیح داده است: انرژی برق در بحث تولید محصولات اساسی کشاورزی نقش بسزایی دارد و منبع تامین انرژی محصولاتی که از آب‌های سطحی تولید می‌شوند، برق یا گازوئیل است اما آب عمده محصولات از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود از این رو با قطعی ۴ ساعته برق در طول روز، میزان تولید محصول کاهش می‌یابد
حسینی با بیان اینکه با قطعی برق روزانه یک ششم ظرفیت تولید از مدار خارج می‌شود، گفت: با توجه به شرایط اقلیمی امسال تولید گندم در شرایط سختی قرار دارد و به رغم آنکه تولید چندانی از دیم زارها نداریم، اما تولید گندم‌های آبی تحت شعاع قطعی برق قرار گرفته است. به عنوان مثال از هر ۱۰۰ هکتار گندم با قطعی برق، یک ششم معادل ۲۴ هکتار از مدار خارج می‌شود. مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی از کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی تولید محصولات اساسی خبر داد و گفت: امسال قطعی برق زودتر از سال‌های قبل شروع شده که همین امر منجر به کاهش تولید محصولات اساسی همچون ذرت دانه‌ای، ذرت علوفه، برنج و گندم شده است.
به گفته حسینی، قطعی برق همچنین آسیب جدی به تجهیزات برق چاه‌های کشاورزی وارد کرده است.
زیان 8 میلیون تومانی گندمکاران از هر هکتار
این موضوع در حالی رخ می دهد که بهای خرید گندم از کشاورزان بسیار نازل است و انگیزه کشاورزان را برای کشت گندم تضعیف کرده است.
حامد نجفی علمدارلو، کارشناس اقتصاد کشاورزی، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در همین زمینه به فارس گفته است: اطلاعات ثبت شده در گمرک حاکی از آن است که قیمت وارداتی گندم در سال‌های 1398 و 1399 به ترتیب 23 و 22 درصد بیشتر از قیمت جهانی گندم بوده است. این در حالی است که سرکوب قیمت داخلی این محصول در سال های اخیر، زیان گندمکاران در هر هکتار را به حدود 8 میلیون تومان رسانده است. این نحوه دخالت دولت در بازار در حالی است که در فاصله سال های 2015 تا 2019 کشورهای OECD سالانه به میزان 2.84 میلیارد دلار از تولید داخلی محصول گندم خود حمایت کرده‌اند.
تشکل‌های کشاورزی همچنین معتقدند در صورتی که قیمت گندم افزایش نیابد احتمال قاچاق این محصول به کشورهای همسایه که قیمت در آنجا تقریبا کیلویی 9 هزار تومان است افزایش می‌یابد و دولت مجبور است ارز بیشتری را برای واردات گندم از کشورهای دیگر بپردازد.
این در حالی است که سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده است که سال گذشته درآمد نفتی فقط 1.2 میلیارد دلار بوده است و با این شرایط دولت نه برای واردات حجم گسترده گندم پول کافی دارد و نه برای افزایش قیمت تضمینی خرید گندم. بنابراین این وضعیت نگرانی جدی برای وضعیت تامین گندم ایجاد کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید