اولین گرانی مصوب ۱۴۰۰ رقم خورد

ایمان ربیعی

در حالی که رئیس‌جمهوری در آخرین روزهای اسفند ماه در توصیه‌ای به وزرای صمت و کشاورزی خواستار پیشگیری از افزایش نرخ‌ها شده بود، اولین مصوبه برای گرانی در تعطیلات نوروزی صادر شد.

 تعطیلات نوروزی امسال شرایط متفاوتی را نسبت به سال‌های گذشته داشت. جدا از شیوع کرونا که مانعی بر سر راه رفت و آمدهای نوروزی محسوب می‌شد، کمبود برخی کالاها در بازار به شکل محسوسی به چشم می‌آمد.

 کمبود روغن و مرغ در بازار سبب شده در ایام نوروز صف‌های طولانی برای خرید این دو قلم کالا مقابل فروشگاه‌های متعدد شکل بگیرد.

 برای حل دامنه این مشکل بود که قرارگاهی با نام قرارگاه ساماندهی مرغ کشور به ریاست وزیر جهاد کشاورزی و با حضور نمایندگانی از ارگان‌های مختلف از جمله قوه قضاییه و وزارت صمت تشکیل شد.  در آخرین نشستی که این قرارگاه برای ساماندهی تولید گوشت مرغ برگزار کرد با استناد به قیمت مولفه‌های تولید، نرخ مصوب را افزایش داد. به این ترتیب به موجب تصمیم این قرارگاه، قیمت مصوب مرغ گرم برای مصرف‌کننده از کیلویی ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان به کیلویی۲۴۹۰۰ تومان رسید. افزایش قابل توجه قیمت مرغ در حالی رخ می‌دهد که در شرایط کنونی مرغ گرم در بازار حتی به قیمت‌های بالاتر از ۳۴ هزار تومان نیز یافت نمی‌شود. در چنین شرایطی در حالی که انتظار می‌رفت پایان تعطیلات با حل شدن بحران کمبود مرغ در بازار همراه باشد، شوک جدیدی به بازار وارد شد و به نظر می‌رسد از اولین روز کاری هفته، قیمت‌ها در بازار مرغ همچنان روند افزایشی را تجربه کنند.

قرارگاه ساماندهی مرغ کشور، در آخرین نشست خود با استناد به قیمت مولفه‌های تولید، نرخ مصوب را افزایش داد. به این ترتیب به موجب تصمیم این قرارگاه، قیمت مصوب مرغ گرم برای مصرف‌کننده از کیلویی ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان به کیلویی۲۴۹۰۰ تومان رسید

چرا مرغ گران شد؟

 اردیبهشت ماه سال گذشته بود که فیلمی کوتاه از معدوم‌سازی حدود ۱۵ میلیون قطعه جوجه یک روزه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اعتراض بسیاری از کاربران و افکار عمومی را به همراه داشت. معدوم‌سازی جوجه‌ها به خبر یک بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شد و برخی فعالان اقتصادی و حتی فعالان زیست محیطی اعتراضات خود را نسبت به این کار اعلام کردند. مهدی معصومی اصفهانی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران درباره دلایل بحران مرغ در همان مقطع زمانی گفت: «در سه ماه پایانی سال 98 براساس سیاست دولت قرار شد تولید جوجه ۲۰ درصد بیشتر شود تا با افزایش تولید مرغ گوشتی، کمبودی در شب عید در بازار نداشته باشیم. اتفاقی که افتاد، عدم جذب جوجه مازاد در چرخه تولید بود. قیمت مرغ در ماه پایانی سال گذشته به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا که شرایط را از حالت عادی خارج کرد، پایین آمد. مرغداران هم با توجه به کاهش میزان مصرف، جوجه‌ها را نخریدند. چند روز است که معدوم‌سازی جوجه‌ها آغاز شده است؛ چراکه مرغداری‌ها با افت قیمت ۳۰ درصد ضرر کردند و به همین دلیل تمایلی به خرید و جوجه‌ریزی در واحدها وجود ندارد».

او همچنین عنوان کرد: «از زمان جوجه‌ریزی تا آماده‌سازی محصول و عرضه به بازار ۴۵ روز فاصله زمانی وجود دارد، با این حال به دلیل ابهام در آینده و اینکه مشخص نیست چه زمانی ابعاد همه‌گیری کرونا در بازار کم می‌شود، همچنان جوجه‌ها بلاتکلیف و بی‌خریدار مانده و درنهایت معدوم می‌شوند. در شرایط افت قیمت هیچ‌کس خسارت مرغداران را جبران نمی‌کند و نگرانی از زیان آینده به عدم خرید و جوجه‌ریزی می‌انجامد. با توجه به این وضعیت در چرخه تولید، قیمت مرغ در آینده به شدت افزایش پیدا می‌کند».  پس از آن بود که ماجرای کمبود خوراک مرغ به تیتر یک رسانه‎ها بدل شد و بسیاری این موضوع را مطرح می‌کردند که کمبود خوراک سبب شده است مرغداران از جوجه‌ریزی خودداری کنند. این کمبود در بازار در حالی اتفاق می‌افتاد که نهاده‌های دامی با ارز 4200 تومانی وارد کشور می‌شد. این چنین بود که مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور علت گرانی امروز قیمت مرغ را ناشی از کمبود جوجه یکروزه و کاهش تولید آن در مهر گذشته اعلام کرد.

غذای مرغ‌ها را چه کسی خورد؟

محمدرضا صدیق‌پور، دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یک روزه درباره دلایل کاهش جوجه‌ریزی و معدوم‌سازی جوجه‌های گفته است: «کمبود شدید ذرت و سویا به‌عنوان دو نهاده اصلی خوراکی که به دلیل عدم تخصیص ارز یا عدم انتقال ارز ترخیص نشده‌اند مشکلات مرغداری‌ها را دو چندان کرده است». البته امیر سیاح، کارشناس مسائل اقتصادی نیز از همین زاویه به این موضوع پرداخته و در حساب توییتری خود نوشته است: «جوجه ماشینی در طبیعت زنده نمی‌ماند و رهاسازی آنها عواقب بهداشتی دارد. اما چندماه است که غذای جوجه‌ها روی کشتی معطل تخصیص دلار۴۲۰۰ تومانی است.» او به اخلال واردکنندگان در تولید خوراک دام در داخل نیز اشاره کرده است.

اتاق اصناف ایران اعلام کرد تا اطلاع ثانوی عرضه هرگونه مرغ قطعه‌بندی شده در سطح اصناف به ویژه در استان تهران ممنوع است

 جبران عقب ماندگی قیمت مرغ در بازار

 بالاخره از پس افزایش مکرر قیمت مرغ در اوایل بهمن ماه بود که قیمت مرغ 20 هزار و400 تومان شد. حبیب اسدالله‌نژاد در این باره گفت: بعد از اینکه ستاد تنظیم بازار قیمت مصوب مرغ را ۲۰ هزارو۴۰۰تومان اعلام کرد قیمت مولفه‌های تولید را هم افزایش داد؛ به طوری که قیمت ذرت ۱۵۰۰تومانی به ۱۷۰۰تومان و سویا از ۲۷۰۰تومان به ۳۲۰۰تومان و جوجه یکروزه از ۲۸۰۰تومان به ۴۲۰۰تومان رسید.

وی ادامه داد: سایر مولفه‌های تولید مانند واکسن، دارو و ریزمغزی‌ها هم با افزایش قیمت همراه شده و همین افزایش قیمت هزینه‌های تولید را بالا برده است. نایب رییس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی اضافه کرد: اینکه ستاد تنظیم بازار قیمت مصوب مرغ را افزایش نداده است دلیل نمی‌شود که تولیدکننده خسارت ببیند. قیمت واقعی مرغ حدود۲۴ هزارتومان است و درخواست ما نیز این است که قیمت مصوب مرغ از ۲۰هزار و ۴۰۰تومان به حدود ۲۴ هزارتومان افزایش یابد. از سوی دیگر در روزهای پایانی سال گذشته مقرر شد هیات دولت به منظور ترمیم ذخایر راهبردی گوشت سفید و با هدف تنظیم بازار و حمایت از مصرف‌کنندگان، به شرکت پشتیبانی امور دام کشور اجازه داد تا ۵۰ هزار تُن گوشت مرغ را با استفاده از ارز ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) خریداری و وارد کشور کند.

 فروش مرغ قطعه‌بندی ممنوع

اتاق اصناف ایران اعلام کرد تا اطلاع ثانوی عرضه هرگونه مرغ قطعه‌بندی شده در سطح اصناف به ویژه در استان تهران ممنوع شد. ابلاغیه اتاق اصناف ایران بر اساس بند ۲ مصوبات نخستین جلسه قرارگاه ساماندهی مرغ کشور در مورد ممنوعیت عرضه مرغ قطعه بندی شده و یا عرضه مرغ قطعه شده با طعم‌های مختلف توسط واحدهای صنفی صادر شد. در این راستا صرفا واحدهای صنعتی منتخب، مجاز به بسته‌بندی مرغ قطعه شده بوده و بازرسان سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، واحدهای بسته‌بندی بزرگ را به طور مستمر پایش و حجم تولید آنها را به طور پیوسته رصد خواهند کرد تا از سقف مصوب قرارگاه استانی تجاوز نکنند. حالا باید دید این تصمیمات می‌تواند به کوتاه شدن صف‌های طویل خرید مرغ و همچنین متعادل شدن قیمت مرغ منجر شود. شمارش معکوس آغاز شده است. باید منتظر ماند و نتیجه را دید.