ورق در بازار ارز برگشت

ایمان ربیعی

بازار ارز دیروز شرایط نامتعارفی را پشت سر گذاشت.

مصوبه جدید مجلس بهانه‌ای بود برای برگشتن ورق در بازار ارز و سایر بازارهای موازی. قیمت دلار و به تبع آن قیمت سکه در این راستا افزایشی قابل‌توجه را تجربه کرد.

 فعالان بازار دیروز می‌گفتند مهمترین دلیل افزایش قیمت‌ها در بازار ارز و همچنین بازار طلا و سکه مصوبه اخیر مجلس در خصوص خروج ایران از برجام و همچنین لغو تحریم‌ها است. مجلس شورای اسلامی در روزهای اخیر درگیر بررسی طرحی دو فوریتی بود.

طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» یکی از طرح‌های مهم و پر سر و صدا در مجلس یازدهم است که کلیات و جزئیات آن در جلسه صبح و بعدازظهر دیروز سه شنبه 11 آذر ماه مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.

طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها برای نخستین بار در جلسه علنی 13 آبان ماه امسال، در پاسخ به روند اقدامات خصمانه امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و همراهی کشورهای اروپایی با آن، از جمله تشدید ظالمانه و بی وقفه تحریم‌ها علیه ملت ایران، اقدام تروریستی علیه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، اقدام خرابکارانه در تاسیسات نطنز و تلاش غیرقانونی آمریکا برای بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، مطرح و یک فوریت آن به تصویب رسید اما پس از شهادت شهید فخری‌زاده، دو فوریت این طرح در جلسه علنی 9 آذرماه مطرح و با موافقت وکلای ملت مقرر شد این طرح به صورت فوری در دستورکار مجلس قرار گیرد.

قیمت دلار در ابتدای این هفته در کانال ۲۴ هزار تومان قرار داشت، اما دیروز با تصویب طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» با نرخ ۲۵ هزار و ۶۲۰ تومان در صرافی‌های بانکی به فروش رفت و همین امر سبب شد قیمت این ارز شاخص بازار در بازار آزاد نیز افزایشی محسوس را تجربه کند و به کانال ۲۷ هزار تومان ورود کند

بهارستان‌نشینان در این مصوبه خود الزاماتی را برای دولت و سازمان انرژی اتمی قید و رفع کامل تحریم‌ها را پیش شرط دسترسی به آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای عنوان کردند.

براساس ماده ۷ طرح مذکور،  چنانچه کشورهای ۱+۴ (آلمان، انگلیس، فرانسه، چین و روسیه)، نسبت به اجرای تعهدات خود و رفع کامل تحریم ها از جمله هسته‌ای، نظامی، حقوق بشری و امثال آن علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند، دولت موظف است گزارش دقیق اقدامات انجام شده را به مجلس ارائه دهد.

قالیباف در نشست دیروز مجلس تاکید کرد: از همه نمایندگان مجلس تشکر می‌کنم. از صبح در دو جلسه این طرح را به سرانجام رساندند. این مصوبات فرصتی برای مجموعه هسته ای کشور در بعد تحقیقات و صنعتی فراهم می کند.

وی اظهار کرد: در طول چند سال گذشته ما تعهدات یک طرفه را در برجام اجرا کردیم اما طرف های غربی به تعهدات خود پایبند نبوده و عمل نکردند. ما بر تعهداتمان پابرجام بوده و غربی ها اقدامی برای اجرای تعهداتشان نکردند. امروز مجلس با این مصوبات جاده یک طرفه را پایان داد. البته در این مصوبات فرصتی برای غربی ها جهت عمل به تعهدات شان در نظر گرفته شده است.

قالیباف مجددا گفت: غربی‌ها نه تنها به تعهدات خود در برجام عمل نکردند که با خرابکاری در نطنز به صنعت ما آسیب زده و حتی حاضر به محکومیت اقدامات تروریستی در کشورمان نشدند که اخیرا شاهد به شهادت رسیدن شهید فخری زاده بودیم. امیدواریم با این تصمیم قاطع بتوان رفع تحریم کرد. غربی ها هم مطمئن باشند تا زمانی که به تعهدات خود عمل نکنند ما  این مسیر را پیش خواهیم برد. هر گاه آنها تعهداتشان را اجرا کردند براساس ماده 7 این طرح موضوع قابل مذاکره است. امیدواریم با رفع تحریم ها سختی را از این مسیر برداشت.

مخالفت دولتی‌ها با مصوبه مجلس

این مصوبه در حالی از سوی مجلس شورای اسلامی صادر شد که بسیاری از مقامات دولتی مخالفت خود را با اقدام مجلس اعلام کردند و تاکید نمودند با توجه به اینکه مسئله هسته‌ای مساله‌ای فراقوه‌ای است، مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند در مورد آن تصمیمی اتخاذ نماید.

علی ربیعی سخنگوی دولت از جمله کسانی است که صریحا مخالفت خود را با این مصوبه اعلام کرده است.

 مخالفان معتقدند با توجه به این که ورود ایران به برجام از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب نشده است،خروج ایران از این موافقتنامه نیز نمی‌تواند با تکیه بر مصوبه مجلس شورای اسلامی صورت گیرد. اما هر چه بود دیروز فضای بازار ارز تغییری جدی را تجربه کرد. یکی از فعالان این بازار در گفتگوی تلفنی با خبرنگار «توسعه ایرانی» در خصوص دلایل افزایش قیمت دلار گفت: با توجه به اینکه چنین مصوبه‌ای ریسک سیاسی ایران را افزایش می دهد و فضای سیاسی را تحت تاثیر قرار می دهد، طبیعی است که قیمت دلار نیز دستخوش افزایش شود.

رشد قابل توجه نرخ دلار

 قیمت دلار در ابتدای این هفته در کانال ۲۴ هزار تومان قرار داشت اما دیروز با ورود به کانال ۲۵ هزار تومان با نرخ ۲۵ هزار و ۶۲۰ تومان در صرافی‌های بانکی به فروش رفت و همین امر سبب شد قیمت این ارز شاخص بازار در بازار آزاد نیز افزایشی محسوس را تجربه کند و به کانال ۲۷ هزار تومان ورود کند.

معامله‌گران معتقدند با توجه به وضعیت اقتصادی ایران و عدم تبلیغ المان‌های اقتصادی مهمترین دلیل افزایش قیمت‌ها در دور جدید در نیمه آذرماه تحت تاثیر سیاست است. افزایش قیمت دلار در بازار رشد قابل توجه قیمت سکه را نیز در پی آورد. قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید که در ابتدای هفته جاری در محدوده ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود به کانال ۱۲ میلیون تومان ورود کرده و در این محدوده به فروش رسید.

 رفتار معامله گران در بازار دیروز نشان داد بی‌ثباتی اخیر تا چه میزان می‌تواند تهدیدی برای بهبود روند اقتصادی ایران تلقی شود. در حالی که چسبندگی قیمت‌ها در بازار خودرو و مسکن سبب می‌شود کاهش قیمت دلار به سرعت تاثیر خود را در این بازارها به جا نگذارد اما وضعیت بی‌ثباتی سبب گردیده است که افزایش قیمت‌ها به سرعت تاثیر خود را در این بازارها به جا بگذارد، به طوری که بلافاصله پس از رشد قیمت دلار در نیمه ابتدایی دیروز آگهی‌های موجود در فضای مجازی از سوی آگهی‌دهندگان اصلاح شده و نرخ‌های پیشنهادی برای فروش خودرو بالا رفت.

 هرچند بازار خودرو با رکودی دار روبروست اما این تحولات قیمتی می‎تواند چشم انداز آینده را تحت تاثیر قرار دهد . بسیاری از کارشناسان معتقدند تا زمانی که قیمت دلار در محدوده قابل پیش‌بینی به ثبات نرسد سایر بازارهای ایران تاثیر کاهش قیمت را در خود نشان نخواهند داد .

تقاضا برای سکه افزایش یافت

محمد کشتی آرای نایب‌رئیس اتحادیه و فعال بازار طلا و سکه درباره وضعیت بازار این کالای سرمایه‌ای به خبرنگار توسعه ایرانی گفت: امروز پس از مدتها افزایش یافت که همین امر زمینه را برای رشد حباب قیمت سکه فراهم کرد. به گفته وی افزایش نرخ دلار در کنار رشد قیمت طلا در بازارهای جهانی مهمترین عوامل افزایش قابل توجه قیمت سکه در بازار ایران بودند.

 وی تاکید کرد: هرچند بازار طلا و سکه در تهران تعطیل است اما برخی از صرافی‌ها در حال فعالیت هستند و در سایر شهرها نیز بازار امکان فعالیت را دارد، در نتیجه تقاضای حقیقی وارد بازار می‌شود. کارشناسان معتقدند تعیین تکلیف مصوبه امروز مجلس درشورای نگهبان می‌تواند مسیر حرکت آینده بازار را روشن کند اما به هر روی شوک وارد شده به بازار تاثیرات خود را تا مدت‎ها به جا خواهد گذاشت.