وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: ایران در سه ماه نخست امسال با وجود کرونا ۷۴ نفر ورودی گردشگر خارجی داشت. گردشگری نزدیک به صفر شد و ۱۲ هزار میلیارد تومان تا مردادماه ضرر وارد شد که برای جبران آن فقط ۱۷۵ میلیارد تومان به شرط حفظ مشاغل پرداخت شد. این وام جذاب نبود؛ سومین بسته حمایتی جبران خسارت کرونا در راه است.

علی‌اصغر مونسان که به مناسبت هفته دولت بر عملکرد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مروری داشت، درباره وضعیت کنونی صنعت گردشگری توضیح داد: گردشگری تا قبل از کرونا روند به رشدی داشت، درآمد آن در سال ۲۰۱۹ به ۱۱.۷ میلیارد دلار رسیده بود که ۲.۸ درصد از سهم تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌داد و تقریبا به متوسط سهم گردشگری در تولید ناخالص جهانی که عدد ۳.۲ درصد است، نزدیک شده بود.

او با یادآوری این که تعداد گردشگران خارجی در سال گذشته به هشت میلیون و ۷۰۰ هزار گردشگر خارجی رسیده بود و برپایه داده‌های سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دوم سریع‌ترین کشور در جذب گردشگر خارجی را بدست آورده بود، افزود: با شیوع کرونا گردشگری با افت شدیدی در دنیا مواجه شد که به تبع آن کشور ما را هم درگیر کرد. به طوری که در سه ماه نخست سال گذشته (۱۳۹۸) تعداد گردشگران خارجی دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بود که سه ماه نخست امسال این عدد به ۷۴ نفر رسید؛ تقریبا به صفر نزدیک شد.

خسارت‌ گردشگری تا مرداد؛ ۱۲ هزار میلیارد تومان

مونسان درباره بیکاری و درآمدهای از دست رفته گردشگری بر اثر شیوع ویروس کرونا و اقدامات حمایتی این وزارتخانه، گفت: برآورد خسارت‌ها تا مردادماه عددی بالغ بر ۱۲ هزار میلیارد تومان بود. تعداد بیکاران هم خیلی بیشتر از اعداد مورد اشاره است. برای حمایت از این بخش، ابتدای سال اقدام فوری با استفاده از بسته حمایتی دولت انجام شد که شامل امهال اقساط وام‌ها، فرصت سه ماهه در بازپرداخت مالیات، عوارض، قبوض انرژی و حق بیمه بود؛ یک مُسکن سریع برای کاهش فشارها. در مرحله دوم دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای جبران خسارت همه بخش‌ها اختصاص داد که فرایند آن البته در ابتدا خیلی سخت بود. بعد از گزارشی که به رییس‌جمهور ارائه شد پرداخت این تسهیلات سرعت گرفت اما از ۱۲ هزار میلیارد تومان خسارتی که به صنعت گردشگری وارد شده تا کنون ۱۷۵ میلیارد تومان در قالب وام پرداخت شده است که آن هم منوط به حفظ اشتغال شده است و همین جذابیت وام را برای بخش‌های گردشگری کاهش داد.

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: «صنعت گردشگری روند رو به رشدی را طی می‌کرد و در حال فراگیر شدن بود که بروز برخی از مسائل و مشکلات از جمله شیوع کرونا باعث شد این صنعت آسیب ببیند.»

مونسان افزود: «در ابتدای سال 98 شاهد وقوع سیل بودیم و بعد از آن نیز درگیری‌های منطقه‌ای در حوزه خلیج فارس اتفاق افتاد، سپس با موضوع افزایش قیمت بنزین و موضوعات داخلی روبه‌رو شدیم، بعد از آن شهادت سردار سلیمانی و سقوط هواپیمایی اوکراینی را داشتیم که هر کدام از این‌ها به تنهایی می‌توانست به صنعت گردشگری ضربه وارد کند. ما توانستیم با کمک بخش خصوصی و فعالان این صنعت، گردشگری را سرپا نگه داریم تا روند رو به رشد خودش را حفظ کند اما شیوع ویروس کرونا باعث شد تا ضربه اصلی به این صنعت وارد شود، زمانی که سفر انجام نشود طبیعتاً فعالان گردشگری به مشکل بر خواهند خورد.»

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بیان کرد: «همین امروز با جامعه هتل‌داران جلسه‌ای داشتم که آن‌ها مسائل و دغدغه‌های خود را مطرح کردند، یکی از دغدغه‌های آن‌ها پرداخت اقساط تسهیلات و نیز موضوعات مرتبط با مالیات و ... بود، در حالی که وقتی درآمدهای آن‌ها کاهش یافته، چگونه می‌توانند مانند قبل اقساط تسهیلات خود را بپردازند.» او در ادامه گفت: «دستورالعمل‌هایی را وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا تدوین کرده‌اند که ما خود را ملزم به رعایت آن‌ها می‌دانیم. اکنون این پروتکل‌ها در تمام تأسیسات گردشگری ما رعایت می‌شود.» وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «یکی از موضوعاتی که در دوران کرونا بر روی آن تمرکز کردیم، گردشگری مجازی و معرفی جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری از طریق فضای مجازی است، در همین رابطه نسخه جدید پورتال جامع گردشگری ایران به آدرس www.visitiran.ir را رونمایی کرده‌ایم.» او افزود: «این پورتال به پنج زبان زنده دنیا ترجمه شده و هر فرد علاقه‌مند می‌تواند با مراجعه به پورتال گردشگری ایران تمام اطلاعات مورد نیاز برای سفر، اقامت و گردشگری و نیز صنایع‌دستی، آثار تاریخی و حتی غذاها و خوراک‌های محلی را به دست آورد.»

وی بیان کرد: به شدت نگران این بخش هستم، چون امید داشتیم کرونا زودتر پایان یابد، اما هم‌چنان در حال تاختن در سراسر دنیا است و اگر رویه آن طولانی شود محافظت از این صنعت سخت‌تر می‌شود. در خردادماه با اجازه ستاد کرونا و چند تعطیلی تقویمی، حجم سفرها موجب جبران بخشی از خسارت‌ها شد و نفسی کشیدند، مثلا هتل‌ها خبر دادند که بخشی از چک‌های خرید عید را تسویه کرده‌اند.

نباید زحمات کادر درمان نادیده گرفته شود

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با انتقاد از انعکاس نادرست صحبت‌های اخیرش در خصوص نقش سفر در گسترش بیماری کرونا، اظهار کرد: «من نگفتم سفر اثری در شیوع کرونا ندارد، این بخش از صحبت‌های من بد منعکس شده است، کادر درمانی در کشور زحمت بسیار زیادی می‌کشد، خدای نکرده نباید زحمات آن‌ها را نادیده گرفت. ما در هماهنگی کامل با وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا هستیم. صحبت از این است که ما پروتکل‌های دقیق را در حوزه گردشگری رعایت می‌کنیم، این پروتکل‌ها به تائید وزارت بهداشت نیز رسیده است.» او گفت: «به‌عنوان مثال در حال حاضر هتل‌های ما ضدعفونی می‌شوند، اتاق‌ها تا 24 ساعت به مسافر بعدی واگذار نمی‌شود و تمام هتل‌های ما باید تا 50 درصد ظرفیت پذیرش کنند.»

 مونسان در ادامه و در پاسخ به سؤال مجری این برنامه رادیویی در خصوص تسهیلات گردشگری در دوران کرونا بیان کرد: «در حالی که ما 12 هزار میلیارد تومان آسیب دیدیم اما تا کنون ذی‌نفعان و فعالان صنعت گردشگری موفق به دریافت 175 میلیارد تومان تسهیلات شده‌اند. گاهی اوقات شرایط برای دریافت تسهیلات برای آن‌ها نیز سخت می‌شود که به عنوان مثال می‌توان به شرایط تضامین اشاره کرد. در همین ارتباط رئیس‌جمهوری دستوراتی را داده‌اند و وضعیت ارائه تسهیلات کمی بهبود یافته اما انتظار داریم دستگاه‌هایی که در این خصوص نقش دارند، همکاری روان‌تری داشته باشند.»

ستاد کرونا اجازه گردشگری نداده است

او درباره آغاز گردشگری در کشورهایی دیگر از جمله ترکیه، این نکته را متذکر شد که ترکیه مثال خوبی برای مقایسه با ایران نیست و در ادامه توضیح داد: گردشگری در نظام اقتصادی ترکیه اولویت یک یا دو است، اتفاقی که هرگز در ایران رخ نداده. ضمن اینکه گردشگری ایران سال گذشته با بحران‌های زیادی مواجه بود که از همه آن‌ها عبور کرد؛ سیل، تنش های منظقه‌ای، بنزین، شهادت سردار قاسم سلیمانی و ماجرای هواپیمای اوکراینی که هر یک به تنهایی می‌توانست گردشگری را صفر کند اما با تلاش معاونت گردشگری مدام بازارها را تغییر دادیم و اجازه ندادیم آمار پایین آید چه بسا که بالاتر هم رفت.وی افزود: درحال حاضر کشورهای ترکیه و امارات، گردشگری را فعال کرده‌اند ولی ما هنوز این اجازه را نداریم، سلامتی در اولویت ما است و به محض این که وزارت بهداشت مهار و کنترل این ویروس را اعلام کند، ما هم آمادگی داریم گردشگری را فعال کنیم.

سومین بسته حمایتی کرونا

در راه است

او اضافه کرد: البته بسته سوم حمایتی درحال بررسی با معاون اقتصادی رییس جمهور است که قول اولیه ای برای امهال مالیات داده اند. درخواست شده است مالیات های سال ۹۸ فعلا به تعویق افتد یا دست کم الان سراغ این مالیات ها نروند که به احتمال قوی موافقت کنند. یا درخواست شد اقساط وام ها تا یک سال به تعویق افتد.

مونسان درباره بیکاری و درآمدهای از دست رفته گردشگری بر اثر شیوع ویروس کرونا،‌ گفت: برآورد خسارت‌ها تا مردادماه عددی بالغ بر ۱۲ هزار میلیارد تومان بود. تعداد بیکاران هم خیلی بیشتر از اعداد مورد اشاره است

کمبود بودجه

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: اگرچه بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم اینک ۵۰ درصد کل بودجه آخرین وزارتخانه است. بودجه وزارت ورزش امسال ۲۴۰۰ میلیارد تومان بود درحالی که بودجه ما ۱۴۰۰ میلیارد تومان است. اصلا متناسب با جایگاه گردشگری و میراث فرهنگی به آن نپرداخته‌اند.

مونسان با تاکید بر این که این وزارتخانه در نظام برنامه ریزی بودجه باید در اولویت قرار گیرد، افزود: ظرفیت‌های تاریخی، صنایع دستی و گردشگری این کشور به گونه‌ای است که به راحتی می‌تواند اشتغالزایی کند. این حوزه به تنهایی در دوره دولت دوازدهم ۳۶۵ هزار شغل ایجاد کرده است. مشاغلی که با سرمایه گذاری اندک در حد ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان ایجاد شده‌اند. درحالی که در بخش صنعت برای ایجاد هر شغل سرمایه‌ای بالغ بر ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان نیاز است.