بلاتکلیفی حریم تئاترشهر، در ماه‌های پایانی دولت

احسان زیورعالم

در حالی‌ دیروز خبری مبنی بر جلسه تعیین تکلیف حریم تئاتر شهر منتشر شده است که رویداد مذکور هفته گذشته، دوم دی‌ماه رخ داده است. فارغ از اینکه چرا چنین خبری با چنین تأخیری منتشر شده است، هم مسرت‌بخش است هم یأس‌آور. در جلسه‌ مذکور شخصیت‌هایی چون محمدحسن طالبیان، معاون وزارت میراث فرهنگی؛ محمدرضا کارگر، مدیرکل امور موزه‌ها؛ پرهام جانفشان، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران و جبرائیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران با سیدمجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و قادر آشنا، مدیرکل هنرهای نمایشی دیدار کرده‌اند. داستان حریم تئاتر شهر داستانی طولانی است. از تجمع دست‌فروشان به عنوان بخشی از معضل پیاده‌رو خیابان ولیعصر تا حضور موادفروشان و شلیک اسلحه در پارک دانشجو، حریم تئاتر شهر هیچ سنخیتی با سازه باشکوه چهارراه ولیعصر ندارد. دنیای درون آن چیز دیگری است و اطراف و اکناف چیزی دیگر. هر ساله بر سر تعیین حریم تئاتر شهر مباحث مختلفی صورت می‌گیرد، از ایجاد حصار تا خلق موانع نامرئی؛ اما مشکل زمانی حاد می‌شود که متولی حریم تئاترشهر نه وزارت فرهنگ، که شهرداری تهران است و حاضر به کناره‌گیری از فضای مذکور هم نیست. در همین جلسه هرچند قادر آشنا از مذاکرات با شهرداری گفته؛ اما از نتیجه مذاکرات چیزی نمی‌گوید.

پیشتر تئاتر شهر حصاری فیزیکی محصور بود؛ اما به گفته گله‌دارزاده، رئیس تئاتر شهر «دو دهه پیش بنا به تصمیم مدیران شهرداری آن دوران بنا بر این شد تا حصار فیزیکی تعیین‌کننده حریم این مجموعه با محیط مجاور برداشته شود. شرایطی که به دلیل تغییرات اجتماعی به وجود آمده ماجرا را به سمت دیگری سوق داد که موجب بروز آسیب‌های فراوانی در این ناحیه شد.»

دزدیدن کاشی‌ها و آجرهای تئاتر شهر، آتش‌ زدن بخشی از پوسته بیرونی، تجمع زباله و پارک موتورسیکلت تنها بخشی از این آسیب‌هاست. معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی در پایان دوران دولت وعده داده است براساس ابلاغ رسمی موضوع «اعیان و عرصه» تئاتر شهر تعیین حریم شود و البته تأکید کرده است «واقعیت این است که حتما باید در این مکان حصار وجود داشته باشد. تئاتر شهر اکنون یک منطقه بحران زده است که باید با شهرداری تهران درباره بهسازی وضعیت موجود کارهای مهمی انجام داد.»

طالبیان حتی مدعی شده است «مجموعه تئاتر شهر یکی از مهمترین زنجیره‌های معماری دوره مدرن کشورمان است که حتی قابلیت ثبت در فهرست جهانی یونسکو را دارد»؛‌ ولی در میان خبرهای خوبش گفته است: «ما به دلیل محدودیت‌های قانونی قادر به حمایت‌های مالی برای مرمت مجموعه‌های تحت‌نظر دولت نیستیم.»

به عبارتی در پایان دولت، شاید تعیین حریم تئاتر شهر منهای حضور شهرداری، به‌ معنای نشدن این موضوع باشد.