بوشهر با قدمتی چند هزار ساله، طبیعتی بکر و رویایی دارد
سفر به سرزمین نخلستان‌ها و دلیران تنگستان
در هفته گذشته صحبت از آن شد که نزدیک سال نو هستیم و به خاطر شلوغی هتل‌ها و حمل و نقل لازم است که در همین روزهای زمستانی مشغول برنامهریزی برای سفرمان در عید شویم. به عنوان اولین مقصد نوروزی نیز استان سمنان را معرفی کردیم و امروز قصد داریم به‌عنوان دومین پیشنهاد؛ به سراغ استان بوشهر برویم...
پگاه دهدار ، راهنمای گردشگری
بوشهر پایتخت انرژی ایران در کرانه‌های خلیج فارس است که از کشاورزی و نخلستان‌ها، ماهی‌گیری، صادرات و واردات دریایی، کشتی‌سازی و نیروگاه اتمی رونق می‌گیرد. اگر در حال برنامهریزی سفر نوروزی هستید، به این استان جنوبی با زیبایی‌های کمترشناخته شده نیز فکر کنید که با سواحل زیبا، آب‌های زلال خلیج فارس، موسیقی غنی و تاریخ پرفراز و نشیب و میانگین دمای ۲۰درجه سانتی‌گراد در فروردین‌ماه، در ایده‌آل‌ترین حالت ممکن برای مهمان‌نوازی قرار دارد.
بوشهر زادگاه تعداد زیادی از مشاهیر تاریخی و معاصر ایران نیز هست، رئیسعلی دلواری، قهرمان مبارزه با استعمار انگلیس از شخصیت‌های تاریخی مشهور این استان است. در میان فوتبالیست‌های مطرح حال حاضر کشور مهدی طارمی، حسین و دانیال ماهینی بوشهری‌اند. بوشهر زادگاه و محل زندگی بسیاری از نویسندگان معاصر ایران نیز بوده است، صادق چوبک، منوچهر آتشی، علی باباچاهی و منیرو روانی‌پور از چهره‌های ادبی بوشهر زیبا و تاریخی‌اند.
مرکز استان، بندر بوشهر است و تنگستان، دشتستان، دشتی، دیر، دیلم، عسلویه، کنگان و گناوه از شهرهای مهم استان هستند.
تاریخچه بوشهر
آثار بدست آمده از بوشهر مربوط به دوره عیلامی‌ها و تمدن بین‌النهرین است. در دوره پادشاهی مادها بوشهر یکی از ایالت‌های دولت ماد بود و در زمان حکومت هوخشتره جزو ساتراپ‌‌نشین این دولت بود. آثار ارزشمندی از دوره هخامنشیان در برازجان بدست آمده و همچنین زمان اردشیر ساسانی بابکان شهر و رام اردشیری شهرهایی در نزدیکی بوشهر بودند که درحال‌حاضر به ریشهر معروف است. انطاکیه، راشهر، لیان، ریشهر، بندر نادری و ابوشهر اسم‌های قدیمی این شهر است.
طبق کشفیات باستانشناسی و تحقیقات باستان‌شناسان و محققان تاریخ بوشهر آثاری بدست آمده که نشان می‌دهد استان بوشهر محل سکونت نژادها و گروه‌های مختلفی بوده است و قبل از ورود آریایی‌ها به این منطقه نژادهای بومی در این سرزمین ساکن بودند و از عصر حجر و کاکولیتیک و مفرغ آثار و مدارکی از این منطقه بدست آمده است که نشان می‌دهد نژادهای سیاه‌پوست، دراویدی، سامی، نوردیک، عیلامی، سومری و عرب در بوشهر بوده‌اند. سابقه مردم این شهر در مبارزه با نیروهای خارجی در تاریخ معروف است که یک نمونه آن مبارزه و مقاومت مردم تنگستان در صد سال گذشته است.
سواحل خلیج‌فارس
بوشهر از کم‌ارتفاع‌ترین مناطق ایران است و به همین خاطر سال‌ها قبل سیاستمداری انگلیسی بوشهر را دریایی‌ترین شهر جهان توصیف کرده بود چون اگر از روی عرشه کشتی و از فاصله به آن نگاه کنید، به نظر می‌رسد که تا نیمه در آب است و کرانه‌ای دیده نمی‌شود. بخش بزرگی از استان بوشهر با خلیج فارس همجوار است و این استان در مجموع چیزی حدود ۹۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.سواحل ماسه‌ای از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری بوشهر هستند. بیشتر این سواحل بکر و دست‌نخورده‌اند و مثل جزیره کیش، از امکانات تفریحی و پلاژهای مجهز شنا در آن‌ها خبری نیست، اما شاید همین کمبود امکانات آن‌ها را به لحاظ بکر بودن و زلالی آب و زیبایی اقلیم، خاص و متفاوت می‌کند.
نخیلات
نخلستان‌های بوشهر که محلی‌ها به آن نخیلات می‌گویند، در جهان منحصربه‌فرد هستند، ۳۹هزار هکتار جنگل نخل و ۶ میلیون اصله درخت نخل، نخلستان‌های بوشهر را به ظرفیت خاص گردشگری این استان تبدیل می‌کند. این میزان و تعداد تراکم نخل در سطح جهان بی‌نظیر است. فروردین‌ماه نخلستان‌ها در زیباترین وضعیت آب‌وهوایی سال به سر می‌برند و بی‌شک از دیدنی‌ترین حاذبه‌های استان بوشهرند. اگر به طبیعت‌گردی و مردم‌شناسی علاقه‌مند باشید، آب همیشه روان میان نخل‌ها، روستاهای درون نخلستان‌ها با معماری و آداب و رسوم منحصر به فردشان، از جاذبه‌های نخیلات بوشهر هستند.
برای دیدن نخلستان‌ها باید از ساحل دریا فاصله گرفت و بیشتر در دل استان فرو رفت و به مناطق و شهرستان‌هایی مانند وحدتیه، سعدآباد، آبچخش، برازجان، دشتستان، دشتی و جم رفت.
شهر بوشهر
بندر بوشهر مرکز استان بوشهر است و به دلیل مرکزیت فعالیت‌های کشتیرانی و بازرگانی، در طول تاریخ همیشه در خط مقدم نوسازی و مدرنیته قرار داشته است. بندر بوشهر از اولین شهرهای ایران بود که صنعت چاپ سنگی به آن وارد شد و در آن رونق گرفت. همچنین مردم بوشهر از اولین ایرانی‌هایی بودند که با نشریه و مجله آشنا شدند. فرودگاه بوشهر جزو سه فرودگاه قدیمی کشور است و با این‌که در تاریخ صنعت هوانوردی ایران قدمت زیادی دارد، فرودگاهی بدون سانحه بوده است.
بافت قدیمی بوشهر: در اکثر شهرها و شهرستان‌های ایران بافت قدیمی شهر، معماری جذابی دارد و بوشهر هم از این قاعده مستثنی نیست، اما آنچه بافت قدیمی بوشهر را متمایز می‌کند، نوع معماری بناهاست که ترکیبی از معماری ایرانی و هندی است. تمام عمارت‌ها نمایی به رنگ سفید یا زرد دارند و از سنگ‌های مرجانی و گچ ساخته شده‌اند، در پوشش سقف‌شان از بوریا و چوب صندل استفاده شده است و جنس در و پنجره‌ها نیز از چوب ساج است که محصول کشورهای آفریقایی است. به دلیل بندری بودن شهر، بیشتر تجار شهر خانه‌هایشان را نزدیک به بندر می‌ساختند و به همین دلیل بافت قدیمی شهر به دریا نزدیک است. بعضی عمارت‌ها دو بخش مسکونی و تجاری داشته‌اند: بخشی که اهل منزل سکونت می‌کردند و بخش دیگری به عنوان محل کار و کسب صاحب خانه.
دیوارها، حجره‌ها، پنجره‌ها و طاقچه‌های خانه‌ها در بافت سنتی بوشهر طوری طراحی شده‌اند که نهایت استفاده را از جریان باد ببرند. بیشتر بناهای این منطقه «شناشیر» دارند. شناشیرها بالکن‌های چوبی کرکره‌ای‌اند که جلوی پنجره‌های طبقات فوقانی خانه‌ها ساخته می‌شدند و مشرف به حیاط و کوچه بوده‌اند. روزهای بهار و نوروز این شناشیرها پر می‌شوند از گلدان‌های پرگل! اگر به بافت سنتی بوشهر سر زدید، حواس‌تان به درهای چوبی این منطقه نیز باشد، در ساخت این درها از هیچ میخ یا بست فلزی استفاده نشده و دق‌الباب‌های زیبایی دارند. محله‌های دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی چهار محله قدیمی بندر بوشهر هستند.
بوشهر فهرست بلند بالایی از جاذبه‌های تاریخی دارد که ریشهر، آب‌انبار قوام، خانه قاضی، عمارت ملک، گور دختر، عمارت دهدشتی، مدرسه گلستان، امام‌زاده عبدالمهین، قبر ژنرال انگلیسی، آرامگاه اصفهانی، معبد خدا دریا، کلیسای مسیح مقدس، قلعه هلندی‌ها، کنیسه یهودیان، قبرستان انگلیسی‌ها و عمارت حاج رئیس، بخشی از این فهرست بلندبالا هستند.
موزه دریانوردی بوشهر
چه اهل موزه‌گردی باشید و چه علاقه‌مند به دریانوردی باشید، موزه دریانوردی بوشهر باید برایتان دیدنی باشد. بوشهر از قطب‌های کشتی‌سازی ایران است و موزه دریانوردی بوشهر پر است از اشیای قدیمی و عتیقه دریانوردان و سیاحان قدیمی. ابزار و ادوات دریانوردی از قدیمی‌ترین قطب‌نماها تا جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا در صنعت کشتی‌سازی و دریانوردی را در این موزه می‌توانید ببینید.
کاخ کوروش
این کاخ تاریخی که متعلق به هخامنشیان است در برازجان و نزدیک محل ورود به شهر قرار دارد. این بنا در سال۱۳۸۰ به عنوان یک اثر ملی ثبت شده است. زیبایی و عظمت کاخ کوروش یادآور تمدن باشکوه گذشته ایران است. در سال ۱۳۵۰هیات باستانشناسی به این بنا دست یافت. محققان سبک معماری و کاربرد سنگ سیاه و سفید در آن را از ویژگی‌های معماری دوره هخامنشیان می‌دانند و معتقدند این بنا در زمان کوروش پایه‌گذار شاهنشاهی هخامنشی ساخته شده است.
غار چهل خانه
این غار در شهر سعدآباد یکی از بخش‌های شهرستان دشتستان است که جزء آثار تاریخی این سرزمین است. رشته کوهی که در این منطقه است به رودخانه شاپور مرتبط است و در نقاط بلند این کوه اتاقک‌هایی مثل غارهای صخره‌ای وجود دارد که خیلی زیبا است و این نقطه به غار چهل خانه معروف است.
منطقه حفاظت‌شده نای بند
منطقه حفاظت شده نای بند در ۳۲۰کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر از زیباترین مناطق ساحلی در طول سواحل خلیج فارس است. نای‌بند که در عصر آل بویه یکی از بنادر مهم و از مراکز عمده صید و تجارت مروارید خلیج فارس بوده است، امروزه تحت پوشش سازمان حفظ محیط زیست، به مروارید زیست‌بوم خلیج فارس تبدیل شده است.
نای بند با جغرافیای تپه‌ماهوری و پوشش گیاهی زیبا و کم‌نظیر مثل درخت انجیر معابد با تنه‌های تنومند و درختان حرا با ریشه‌های شناور در آب، زیستگاه و محل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها و پرندگان مهاجر است. شمالی‌ترین جنگل درختان حرا در خلیج‌فارس را که از با ارزش‌ترین زیستگاه‌های ساحلی هستند، در نای‌بند می‌بینید.
در جنوب نای‌بند منطقه‌ای سرسبز و ماسه‌ای به نام نگاء وجود دارد که هنوز از هجوم توریست‌ها دور مانده و سرسبزی و زیبایی‌اش حفظ شده است. این منطقه در مکانی سبز و آرام و در کنار ساحل خلیج فارس در فاصله بین استان‌های بوشهر و هرمزگان محل استراحت مسافران و گردشگران این مسیر است.
بوشهر فهرست بلندبالایی از جاذبه‌های تاریخی دارد که ریشهر، آب‌انبار قوام، خانه قاضی، گور دختر، عمارت دهدشتی، مدرسه گلستان، امام‌زاده عبدالمهین، آرامگاه اصفهانی، معبد خدا دریا، کلیسای مسیح مقدس، قلعه هلندی‌ها، کنیسه یهودیان، قبرستان انگلیسی‌ها و عمارت حاج رئیس، بخشی از این فهرست هستند
گور دختر
گور دختر در جاده برازجان به کازرون قرار دارد که بنایی شبیه مقبره کوروش دارد. باستان‌شناسان نیز تایید کرده‌اند که این اثر متعلق به ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و مربوط به دوره هخامنشیان است و پیشنهاد می‌کنیم اگر مقبره کوروش را دیده‌اید، حتما به دیدار این بنا هم بروید.
بندر سیراف، بزرگترین بندر تاریخی ایران
سیراف که امروزه بندر طاهری نامیده می‌شود، شهری باستانی در بخش مرکزی شهرستان کنگان بزرگترین بندر تاریخی ایران است. سیراف یکی از قدیمی‌ترین بنادر ایران است که زمانی دارای رونق فراوانی بوده است. این بندر در دوره‌های ساسانی و اسلامی پررونق‌ترین بندر کشور بوده و روابط تجاری زیادی با روم و یونان در اروپا، ماداگاسکار در آفریقا و حتی کانتون چین در آسیا داشته است.
معماری شهر باستانی سیراف شبیه معماری روستای ماسوله در شمال کشور است. این بندر در زمان رونق‌اش به تنوع ادیان شهره بوده و بیش از 300هزار نفر جمعیت آن از زرتشتیان، مسیحیان، مانویان، یهودیان، بوداییان و اقوامی همچون رومیان، یونانیان و چینی‌ها به آزادی در کنار هم زندگی می‌کرده‌اند.
مسجد امام حسن: بهترین بنای عمومی سیراف مسجد جامع آن است که حدود سال ۱۸۸ قمری بر ویرانه‌های یک دژ ساسانی بنا شده که باید این مسجد پس از ۱۸۸ق ساخته شده باشد.
عمارت شیخ جبار نصوری: متعلق به خاندان نصوری است و در اوایل دوره قاجاریه ساخته شده است. این عمارت که روی تپه‌ای بلند و مشرف به دریا ساخته شده، دو حیاط اندرونی و بیرونی ویک شاه‌نشین دارد. قدمت بنا حدود ۲۰۰ سال است. آنچه این بنا را از بناهای مشابه متمایز می‌کند، 18 تابلوی بسیار زیبا از مجالس شاهنامه فردوسی است که در ایوان غربی آن نقاشی شده‌اند.
نخلستان‌های بوشهر که محلی‌ها به آن نخیلات می‌گویند، در جهان منحصربه‌فرد هستند، ۳۹هزار هکتار جنگل نخل و ۶ میلیون اصله درخت نخل، نخلستان‌های بوشهر را به ظرفیت خاص گردشگری این استان تبدیل می‌کند
موسیقی بوشهر
موسیقی بوشهری بسیار غنی است و اشکال گوناگونی دارد. موسیقی بوشهری کمی از موسیقی آفریقا نیز تاثیر گرفته است. شروه، سبالو، خیام‌خوانی، یزله، نِیمه از فرمهای مهم موسیقی بوشهری هستند. در سال‌های اخیر نیز گروه‌های موسیقی موفقی مانند کاکوبند و لیان از این شهر پا گرفته‌اند و در سطح کشور مشهور شده‌اند. در کافه هنر و قهوه‌خانه ناجی بوشهر است گاهی موسیقی بوشهری زنده اجرا می‌شود که بسیار دیدنب و شنیدنی است.
جزیره شیدرو (مارو)، تجربه‌‌ای خاص و متفاوت
جزیره شیدرو که به آن جزیره مارو هم می‌گویند، متعلق به استان هرمزگان است، اما از بوشهر هم دسترسی دارد. این جزیره غیرمسکونی تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد. اگر اهل کمپ کردن، آبتنی در ساحل بکر، طبیعت‌گردی و دوری از محیط‌های شلوغ گردشگری باشید، جزیره مارو را حتما ببینید. برای رفتن به این جزایر باید از بندر مقام به مقصد این جزیره قایق دربست بگیرید.
دیدگاه تان را بنویسید