«فدراتسیا» ناو کیهانی جدید روس‌ها

روس‌های امروزی نیز همانند گذشتگانشان، ترجیح می‌دهند از خبرساز شدن پروژه‌های فضایی خودداری کنند. نمونه آن گزارشی است که دیروز مخابره شد. در خبرهای آمده بود مراحل طراحی، ساخت و آزمایش ناو کیهانی جدید روسیه که قرار است در دهه بعد جایگزین سفینه فضایی سایوز شود، بدون سر و صداهای رسانه‌ای ادامه دارد.

گرچه بعد از فروپاشی شوروی بسیاری از فیلترهای دولتی برای جلوگیری از درز اطلاعات مربوط به توسعه فناوری فضایی برداشته شد اما روس‌ها عادت کرده‌اند بدون جار و جنجال‌های رسانه‌ای مرسوم در غرب فعالیت کنند.

در همین راستا به رغم انجام کارهای جدی و مداوم بر روی ناو کیهانی «فدراتسیا» (Federatsiya), درباره مراحل پیشرفت کار کمتر خبری منتشر می‌شود، به همین دلیل انتشار هر عکس یا خبر هر چند کوتاه درباره این سفینه مورد توجه قرار می‌گیرد. چند روز قبل شرکت صنایع فضایی انرگیا (Energia) از آغاز دور نوین سامانه‌های این ناو خبر داد. در این مرحله آزمایش، کارشناسان با استفاده از اسناد فنی سامانه‌های ناو کیهانی, دستگاه‌های کنترل اطلاعات، منبع تغذیه، پشتیبانی زندگی، کنترل حرکت و ناوبری را مورد بررسی قرار می‌دهند.

در آزمایش‌ها چند نفر از فضانوردان با سابقه که خود جزو مهندسان «انرگیا» به شمار می‌روند به همراه گروهی از فضانوردان جوان که به تازگی انتخاب شده عملا دستگاه‌های مختلف سفینه از جمله دستگاه‌های پردازنده، ارتباطی، نمایشگرها را در فرآیندهای پرتاب و حالت‌های پرواز آزمایش می‌کنند.

مارک سیروف معاون بخش سرنشین‌دار پرواز فضایی و مهندس برجسته انرگیا که خود دوره کامل فضانوردی را در مرکز آموزشی گاگارین گذرانده درباره ارزیابی فدراتسیا می‌گوید: "مهندسان انرگیا تجربه‌ای طولانی در طراحی و ساخت سامانه‌های فضایی بویژه سرنشین‌دار دارند. اینک تلاش ما بر این است که با توجه به این تجربیات, همچنین به کارگیری آخرین فناوری‌های روز، کار و زندگی در فدراتسیا را تسهیل کنیم. این ناو نه تنها در مدار زمین به شکل مستقل و یا همراه با ایستگاه فضایی کاربرد خواهد داشت بلکه با افزودن یک بخش خدمات فنی، امکان حمل انسان به مدار ماه را هم دارا خواهد بود.

وی افزود: در دوره جدید آزمایش و بررسی امکانات فدراتسیا، هم فضانوردان و مهندسان با سابقه حضور دارند تا اجزای فنی را بیازمایند و هم فضانوردان جوانی که باید در آینده با این سفینه پرواز کنند. به این ترتیب ضمن رفع مشکلات فنی احتمالی، تجربه پیشکسوت‌ها به جوانان منتقل می‌شود.

او درباره جزئیات آزمایش های جدید گفت در این دور «حرف شنوی» دستگاه‌های الکترونیک از فرمان‌های صادره توسط فضانوردان، سامانه‌های برقی و الکترونیکی، وضعیت مربوط به آسودگی کار با دستگاه‌ها و صفحه هدایت ناو مورد بررسی قرار خواهد گرفت و «سرنشینان» ناو مراحل پرتاب، ردیابی و اتصال با ایستگاه فضایی در مدار زمین، جدا شدن از آن و قرار گرفتن در مسیر بازگشت، همچنین انتقال به مسیر پرواز به ماه را آزمایش می‌کنند.

سیروف گفت از آنجا که فدراتسیا یک فضاپیمای حمل و نقل بشمار می‌رود و فعالیت اصلی خدمه در جریان ماموریت بیشتر کنترل سیستم‌های برقی است، این بخش از کار اولویت ویژه برخوردار است. مسلما به تدریج و در طول ارزیابی های تجربی، کارآموزان و آزمایشگران پیشنهادهای مربوط به کار مشترک انسان و دستگاه را باید ارائه دهند که به طراحان و سازندگان اجازه می‌دهد به ارزیابی کامل آنچه که خدمه نیاز دارد برسند و از این پیشنهادها برای بهبود مسیر طرحی و ساخت سفینه‌ای با امکانات بهتر استفاده کنند.

بنا به گفته سیروف ارزیابی‌های تجربی تا پایان سال جاری میلادی ادامه خواهد داشت و در پایان گزارش مستند توسط خود او که به عنوان سرگروه آزمایشگران در طول کار حضور مستقیم داشته این عملیات به دفتر طراحی ارائه خواهد شد.

 ماموریتی متفاوت برای سایوز 

در همین حال، اخبار روزهای اخیر در مورد سایوز نیز قابل توجه است. آخرین پرواز سایوز،که با حمل دو سرنشین انجام خواهد شد، سفری متفاوت از همیشه ارزیابی شده است.

سازمان فضایی روسیه «روسکاسموس» درباره پرتاب بعدی ناو کیهانی سایوز اطلاعات جدیدی را منتشر کرد که نشان می دهد این سفر با ماموریت‌های سال‌های اخیر متفاوت است. 

در اطلاعیه "روسکاسموس" آمده است که سایوز ام.اس- 10 تنها دو نفر سرنشین خواهد داشت. اعضای گروه اعزامی شماره 57 ایستگاه فضایی بین‌المللی که با این سفینه به مجتمع مداری منتقل خواهند شد شامل یک کیهان نورد با سابقه و یک فضانورد تازه کار خواهند بود.

خدمه این سفینه شامل «آلکسی آووچینین» کیهان‌نورد روسکاسموس به عنوان فرمانده سفینه و «تایلر هگ» فضانورد ناسا با سمت مهندس پرواز خواهند بود.

این دو نفر را اولگ کانوننکو، کیهان‌نورد روسکاسموس و دیوید سن ژاک، فضانورد ناسا پشتیبانی خواهند کرد تا اگر برای هر یک اتفاق غیرمنتظره ای افتاد جایگزین شوند.

ناوهای سایوز ام.اس گنجایش سه سرنشین را دارند اما سایوز ام.اس- 10  تنها دو نفر را به ایستگاه فضایی بین‌المللی خواهد برد زیرا در بازگشت باید اولین فضانورد اماراتی را نیز به زمین بیاورد.

این ماموریت، یکصد و سی و نهمین پرواز ماموریت سرنشین دار ناو کیهانی سایوز از سال 1967خواهد بود.

9 شهروند امارات از اوایل این ماه در روسیه بسر می‌برند و قرار است از بین آنها دو نفر برای دیدن یک دوره آموزشی فشرده انتخاب شوند تا یکی از آنها سفری 10 روزه به ایستگاه فضایی بین‌المللی داشته باشد. اولین فضانورد اماراتی به همراه اولگ اسکریپوچکا  فضانورد روسکاسموس و کریستینا هاموک کوچ  با سفینه سایوز ام.اس-12 از 5 آوریل 2019 سفری 10 روزه به ایستگاه فضایی بین‌المللی خواهد داشت و 15 آوریل با ناو سایوز ام.اس-10 به زمین برخواهد گشت.