دو میلیارد درخت در ۴۳ سال گذشته از دست داده‌ایم

دولت در حالی به تازگی از شروع طرحی بلندپروازانه‌ کاشت یک میلیارد درخت تا ۴ سال آینده خبر داد که برخی این موضوع را بزرگنمایی و ادعای بی‌نتیجه می‌دانند.

در این میان طرح‌های مشابه زیادی با همین نام در دیگر کشورهای دنیا اجرا شده‌ یا در حال اجرا هستند؛ اما همه موفقیت‌آمیز نبوده‌اند. با این حال این نخستین بار است که ایران به جرگه کشورهایی پیوسته است که بنا دارند در مقیاس میلیاردی درخت بکارند.

برخی معتقدند این ادعا نیز همچون ادعای ساخت چهار میلیون مسکن خواهد بود و مشخص نیست که با توجه به تجربه‌های پیشین دولت در زمینه محیط زیست، تا چه حد قابلیت اجرایی دارد؛.

در همین باره محمد درویش، فعال حوزه محیط زیست درباره قابلیت اجرایی شدن طرح کاشت یک میلیارد درخت به «انتخاب» گفت: یکی از مهم‌ترین طرح‌هایی که جمهوری اسلامی از ابتدا پیروزی انقلاب تا الان مطرح کرده است همین طرح یک میلیارد درخت است، یعنی مهم‌تر از این طرح در محیط زیست نداریم. چون که از ابتدای پیروزی انقلاب تا الان حدود دو میلیارد درخت را از دست داده‌ایم و بهترین کار جبران آن است و امیدواریم که بتوانیم یک این کسری دو میلیارد را که در چهار دهه اخیر رخ داده است و کسری شش میلیارد درختی که در صد سال اخیر رخ داده است را جبران کنیم؛ ما هشت میلیون هکتار از جنگل‌هایمان را در صد سال اخیر از دست داده‌ایم و اولویت اساسی باید حفظ جنگل‌ها برای حفظ اکسیژن باشد و با توجه به اینکه در منطقه‌ای قرار گرفتیم که نسبت به اقلیم آسیب‌پذیر است باید جبران کنیم.

وی در ادامه درباره تجربه‌های دولت در این انجام چنین طرح‌های محیط زیستی افزود: شکی در حمایت از این نهضت وجود ندارد؛ آن چیزی که نگرانی ایجاد می‌کند این است که الزامات موفقیت این طرح با مردم در میان گذاشته نشده است و جزئیات آن نیز اعلام نشده است. به هر حال اگر بریده روزنامه‌ها را در همین چهار دهه اخیر مطالعه کنید می‌بینید که نزدیک به دو میلیارد درخت در طول این چهار درخت توسط نهال کاری در ایران کاشته شده است، یعنی سازمان جنگل‌ها و محیط زیست و شهرداری‌ها و افراد مستقل تقریبا همین تعداد درخت کاشته‌اند اما این درخت‌ها کجا هستند؟ بخاطر اینکه آن‌ها با جامعه محلی تعامل نکرده‌اند و برای دام داری که آنجا دام می‌چراند و بعد از کاشت نهال آن دام نهال را از بین می‌برد جایگزینی تعریف نشده است و این پول و بودجه‌ها عملا به هدر می‌رود و سرمایه اجتماعی نیز در مورد این ادعاها از بین می‌رود. این تجربه باعث می‌شود ما نسبت به این طرح‌ها خوشبین نباشیم. دولتی که صد هکتار درخت در چهل سال را نتوانسته است به سرانجام برساند حالا چگونه می‌خواهد یک میلیارد درخت بکارد؟

درویش درباره فرصت جبران چالش‌های محیط‌زیستی و انگیزه مسئولین اجرایی برای چنین طرح‌هایی گفت: هنوز فرصت هست، من امیدوارم سازمان منابع طبیعی با جمع‌آوری تمام صاحب نظران در این حوزه و تشکیل یک اتاق فکر و افراد ذی نفوذی که سرمایه اجتماعی محسوب می‌شوند، بتواند کارگروهی فراهم کند که ضمن بیان مشکلات این طرح و دلایل شکست احتمالی این طرح به سمتی برود که این طرح را از شکست نجات دهد.

ما تجربه‌های موفقی توسط مردم داشته‌ایم که توانسته‌اند درخت کاری‌های موفق داشته باشند و سازمان محیط زیست باید این تجربیات را تکثیر کنند، این دوستان این تجربه را از پشت میز‌های پر زرق‌و‌برق می‌بینند و صرفا حرف می‌زنند؛ واقعیت این است که راه زیادی بین حرف‌های قشنگ و کار‌های قشنگ وجود دارد. دولتمردان ما سال‌هاست از ساده زیستی صحبت می‌کنند اما حاضر نیستند خودروهای شخصی‌شان را رها کنند و با حمل‌و‌نقل عمومی تردد کنند، چنین دولتمردانی نمی‌توانند دم از ساده‌زیستی بزنند.