تجمع اعتراضیِ مردم چند شهر خوزستان درارتباط با بیآبی
رودخانهها و مردم تشنه‌اند؛ وعده‌ها استوار بر «آب»
سعیده علیپور
بیآبی در خوزستان بالاخره، چنان امانِ مردم را برید که شامگاه روز پنج‌شنبه 24 تیرماه، شهرهای مختلف این استان شاهد تجمع و راهپیمایی در اعتراض به قطعی آب بودند. معضل نبود آب، در این استان نه تنها کشاورزان و دامداران را که با زمین‌های خشک و دام‌های تشنه دست و پنجه نرم می‌کنند، به خیابان‌ها کشانده که شهروندانی را هم که در دمای 50 درجه این استان، دغدغه تامین آب آشامیدنی روزانه و رفع عطش خود و خانواده‌شان را دارند هم نگران و عاصی کرده است. این در حالی است که چهار رود پر آب خاورمیانه یعنی؛ دز، کرخه، کارون و اروند از جلگه خوزستان عبور می‌کنند.
هرچند زنگ خطر فاجعه خشکسالی که این روزها در کشور شنیده می‌شود، مدت‌ها پیش توسط کارشناسان محیط زیست و اقلیم نواخته شد، اما شاید بتوان گفت؛ صورتِ فاجعه‌بارش را در هفته‌های اخیر به نمایش گذاشت. وقتی گزارشهایی از خشک شدن کامل تالاب هورالعظیم و رودخانه‌های کرخه و زهره، دو رود پرآب در خوزستان در شبکه‌های مجازی به همراه تصاویری از تلف شدن هزاران ماهی بر اثر کمبود آب در این رودخانهها منتشر شد. کم‌آبی که خیلی زود دامان شهروندان این مناطق را هم گرفت و می‌توان پیش‌بینی کرد که سایر نقاط کشور را نیز درنوردد.
تظاهرات در برخی شهرهای خوزستان
در روزهای گرم اخیر که خاموشی‌های برق، اغلب نقاط کشور، مردم را درگیر و عصبانی و هشدارهای مداوم قطعی احتمالی آب، شهروندان را نگران کرده است؛ قاسم ساعدی، نماینده شهر دشت آزادگان در مجلس شورای اسلامی، خبر داد که شهروندان هویزه و دشت آزادگان برای تامین آب با دبه در صف می‌ایستند. هر چند که همه منتظر بودند این مشکل در این شهرها حل شود اما، گویا قطعی آب به دیگر شهرهای این استان تسری پیدا کرد به طوری که گزارش‌ها و ویدئوهای منتشره در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که در برخی شهرها در استان خوزستان شهروندان در اعتراض به بحران آب تجمعات اعتراضی برپا کرده‌اند. در این اعتراضات، شهروندان شعارهایی مانند «رودخانه تشنه است،آبش را می‌خواهد» و «جان و خون‌مان فدای کارون» سر می‌دادند.
استاندار خوزستان: تصاویر اعتراضات جعلی است
قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان، در واکنش به گزارش‌های منتشر شده در خصوص اعتراضات مردم، برخی از تصاویر را جعلی، شیطنت و تحریک مردم خواند و عنوان کرد که در شهرهایی مثل خرمشهر و سوسنگرد تجمعی برگزار نشده، اما به گزارش عصرجنوب، فریدون بندری، سرپرست فرمانداری بندرماهشهر از مسدود شدن جاده ماهشهر به بندر امام توسط برخی شهروندان به دنبال فراخوانی در فضای مجازی به دلیل مشکلات بیآبی خبر داد. خبرگزاری فارس هم با تایید این خبر، نوشت: «در پی مشکلات بیآبی در خوزستان، مردم با برگزاری تجمعاتی در برخی شهرها خواستار رسیدگی به این مشکل و تامین حق‌آبه رودخانهها شدند». آخرین گزارش‌های تایید شده نشان می‌دهد گروهی از شهروندان در شهرهای حمیدیه، شادگان، سوسنگرد و منطقه زرگان اهواز با اعلام نارضایتی از وضعیت موجود، نسبت به عدم تامین حق‌آبه تالاب‌ها و رودخانهها وهمچنین پروژه‌های انتقال آب کارون اعتراض کرده و شعار سر دادند.
قرار است بخشی از منابع آب چهارمحال و بختیاری در پروژه تونل ۶۴ کیلومتری بهشت آباد، به استان اصفهان منتقل شود که این موضوع با مخالفت نمایندگان استان خوزستان مواجه شده است
قول پیگیری دولت
هر چند مشکل کم‌آبی رودخانه‌های خوزستان به ویژه کرخه و کارون در ماه‌های اخیر وجود داشته و به کمبود آب کشاورزی و آب شرب در مناطق روستایی انجامیده، اما بعد از این تجمعات بود که دیروز قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان به ایرنا خبر داد قرار است به زودی هیاتی از سوی دولت «برای بررسی خسارات ناشی از تنش آبی» به استان خوزستان بیاید.
او گفت: «دکتر جهانگیری قول داد تا پس از اعزام این هیات، پرداخت خسارات ناشی از تنش آبی در استان در دستور کار قرار گیرد». او همچنین ادامه داد: «با رایزنی‌هایی که با وزیر نیرو داشتم وی نیز قول مساعد داد تا در کاهش تنش آبی در استان ما را کمک کند چرا که خشکسالی امسال مشکلات عدیده‌ای در بخش تامین آب استان به وجود آورده است».
او با اشاره به مشکلات پیش آمده در بخش تامین آب استان به خصوص مناطق پایین دست کرخه و غرب استان خوزستان گفت: «متاسفانه شلتوک‌کاران استان، آب‌های تخصیص یافته به بخش شرب استان را مصرف می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که آب به پایین دست برسد. در حال حاضر خروجی آب سدهای استان به خصوص سد کرخه و دز تنظیم شده است و خروجی آن ۳۵۰ متر مکعب بر ثانیه است اما شلتوک‌کاران اجازه نمی‌دهند این آب به پایین دست برسد».
به گفته او میزان آورد آب رودخانه کرخه قبل از شهرستان حمیدیه در حال حاضر ۸۰ متر مکعب بر ثانیه است اما همین آب بعد از حمیدیه به ۳۰ متر مکعب می‌رسد و این نشان می‌دهد که شلتوک‌کاران عمده این آب را مصرف می‌کنند. خشکسالی باعث تنش آبی در استان شده است که کشاورزان استان باید در این زمینه همراهی بیشتری با مردم انجام دهند تا از این مشکل هم عبور کنیم. صحبت‌های اخیر استاندار خوزستان در حالی است که کارون پرآب‌ترین، بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه ایران با ۹۵۰ کیلومتر طول در شرایط عادی ۵۶۰ مترمکعب بر ثانیه دبی آب داشت. اما طبق اعلام وزارت نیرو دبی آب این رودخانه، امسال ۲۶۰ درصد کاهش یافته و سبب خشکیدگی بخش‌هایی از این رودخانه پرآب شده است.
این تنها سرنوشت کارون نیست، بلکه 4 رود بزرگ دیگر این استان هم با مشکل کم‌آبی شدید روبروست و همین موضوع تنش را از سطح طبیعت به روستاها و از روستاها به شهرها کشانده است، به طوری که 20 شهر و 730روستای این استان از بیآبی رنج می‌برند.
در چنین شرایطی علاوه بر مشکل اصلی در تامین آب، بر اثر کم‌آبی و خشک‌شدن بستر رودخانه‌های استان، شرایط برای افزایش منابع تولید ریزگرد فراهم شده است. وضعیتی که می‌تواند باعث به اوج رسیدن تنش‌های محیط زیستی خوزستان در ماه‌های گرم پیش رو شود. در روزهای اخیر حتی گزارش شده بود که شدت بیآبی در برخی شهرها به حدی است که برخی شهروندان و اهالی روستاهای حاشیه رودخانهها می‌گویند به علت عدم دسترسی به آب آشامیدنی، آب کولرهای خود را جمع‌آوری کرده و می‌نوشند. هر چند قطعی مداوم برق در این مناطق نیز این امکان را از مردم سلب کرده است.
دستور رئیس قوه قضائیه برای بحران خوزستان
به دنبال مشکلات ناشی از کمبود آب در استان خوزستان، هیاتی متشکل از نمایندگان ارشد وزارت نیرو و دادستان کل کشور برای بررسی مشکلات پیش آمده و وضعیت موجود، صبح دیروز عازم استان خوزستان شد.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، مقرر شده است هیات اعزام شده پیگیر راهکارهای فوری حل مشکل آب در استان خوزستان شده و نتیجه اقدامات و همچنین دلایل به وجود آمدن وضعیت موجود را به رییس قوه قضاییه گزارش کنند.
گزارش‌های منتشره در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که در ۱۱ شهر در استان خوزستان شهروندان در اعتراض به بحران آب تجمعات اعتراضی برپا کرده‌اند و شعار می‌دهند: «رودخانه تشنه است، آبش را می‌خواهد»
مشکل انتقال آب کارون
اما در این میان برخی کاهش بارندگی‌ها یا کشاورزان بالادست را تنها دلیل بروز این بی‌آبی‌ها در برخی مناطق خوزستان نمی‌دانند. در روزهای گذشته مطالبی در فضای مجازی مبنی بر صدور مجوز محیط زیستی پروژه انتقال آب خوزستان به صورت محرمانه منتشر شده که واکنش خوزستانی‌ها و فعالان محیط زیست را در پی داشته است.
به گزارش ایرنا، قرار است بخشی از منابع آب چهارمحال و بختیاری در پروژه تونل ۶۴ کیلومتری بهشت آباد، به استان اصفهان منتقل شود که این موضوع با مخالفت نمایندگان استان خوزستان مواجه شده است.
در این میان برخی شهروندان خوزستان در روزهای اخیر، یک پوستر قرمز رنگ با عناوین کارون جان ماست و کرخه جان ماست را به عنوان تصویر پروفایل مشترک خود در شبکه‌های مجازی و پیام‌رسان‌ها قرار داده‌اند و به این وسیله اعتراض خود را به این مطالب ابراز کرده‌اند. به گزارش ایسنا، هژیر کیانی دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان در این خصوص گفت: «در دولت به اصطلاح محیط زیستی، به طرز بی‌سابقه‌ای هجمه عظیمی بر خوزستان وارد کردند. سازمان حفاظت محیط زیست به جای انجام وظیفه ذاتی خود از جمله دفاع از حق‌آبه زیستی رودخانهها، بیشتر نقش تسهیل‌گر اجرای پروژه‌های غارت‌گر آب را داشته است». وی افزود: «رویه‌های این سازمان در طول این سال‌ها برخلاف اصل ۵۰ قانون اساسی و سند ملی حفاظت از محیط زیست ابلاغیه رهبری بوده است. به این شکل، دهن‌کجی کردند و آب را به بهانه شرب، به کام صنایع و توسعه کشاورزی در مناطق کویری انتقال دادند».
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان گفت: «رودخانه کارون به هیچ وجه ظرفیت و توان بارگذاری‌های جدیدی مانند طرح بهشت‌آباد را ندارد. ضمن اینکه این طرح هیچ توجیه اقتصادی ندارد و به دلیل پیش‌بینی اعتبارات نامحدود، می‌تواند کمر اقتصاد کشور را خرد کند». به نظر می‌رسد بسیاری از شهروندان خوزستانی پروژه انتقال آب خوزستان را نگرانی دیگری برای مردم خوزستان می‌دانند و معتقدند اجرای چنین پروژه‌ای نه تنها مشکل را در خوزستان حل نمی‌کند که باید منتظر خشکی فاجعه‌بار دیگری در این استان بود که می‌تواند تبعات آن نه تنها خوزستان که تمام کشور را دربربگیرد.
دیدگاه تان را بنویسید