تداوم استثمار اقتصادی کودکان محروم

طیبه سیاوشی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی

کودکان زباله‌گرد این روزها به دردناک‌ترین آسیب اجتماعی پایتخت تبدیل ‌شده‌اند و پیمانکاران، کودکان را در مراکز پسماند به‌کارگیری می‌کنند و درواقع این آسیب به‌صورت مستقیم با شهرداری در ارتباط است. کودکان زباله‌گرد به نفع پیمانکاران شهرداری زباله‌ها را تفکیک می‌کنند و بیماری‌های عفونی آن‌ها را تهدید می‌کند، برخی از کودکان جان خود را از دست‌داده و برخی نیز مبتلا به انواع بیماری‌ها به‌ویژه ایدز می‌شوند. مدیریت شهری در ساماندهی پسماند ناکارآمد است و تا زمانی که سیستم مکانیزه و خلأهای قانونی رفع نشود به‌طور مداوم شاهد به‌کارگیری کودکان در مراکز پسماند زباله توسط پیمانکاران شهرداری هستیم. زباله‌گردی در پایتخت تنها شامل کودکان نمی‌شود، بی‌‌‌شک اگر ساماندهی پسماند در دستور کار مسئولان شهری و دولت قرار می‌گرفت در حال حاضر شاهد گسترش معضل زباله‌گردی و فعالیت مافیای زباله نبودیم.

سیستم جمع‌آوری پسماند عقب‌افتاده و سنتی است، مراکز متعددی در اطراف شهرری یا برخی مناطق پایتخت در حال تفکیک زباله به‌صورت سنتی هستند و پیمانکاران شهرداری کودکان را با دستمزد بسیار ارزان و ناچیز در مراکز پسماند به‌کارگیری و به‌نوعی آن‌ها را استثمار اقتصادی می‌کنند، کودکان برای گذران زندگی و امرار معاش ناچار هستند در این مراکز کار کنند. در زمانی که موضوع تحریم‌ها مطرح نبود سرمایه‌گذارانی برای موضوع پسماند وارد کشور شدند و باوجود سر دادن شعار خصوصی‌سازی اما به‌هیچ‌وجه از آن‌ها استقبال نشد. سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی وجود دارند که به شکل عمده در سطح کلان کشوری می‌توانند ورود و مشکل زباله را حل کنند اما متأسفانه دست‌های پنهان و چرخش مالی سنگینی که بحث بازیافت دارد مانع از حضور سرمایه‌گذار خصوصی که می‌تواند با ورود به این عرصه کیفیت خدمات شهری را بهبود و آلودگی‌ها را کاهش و همچنین معضل اجتماعی زباله‌گردی را حل‌وفصل کند شده است. همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره کردم اگر در این رابطه خلأ قانونی و موضوع کمبود بودجه مطرح باشد مجلس حمایت‌های مناسب و لازم را خواهد داشت البته هنوز بر رفع خلأ‌های قانونی این موضوع بحث نشده و مباحث پایه‌ای و محوری بحث زباله‌های خشک در شکل قانونی موردبحث است اما در زمینه بودجه تا حدودی مجلس ورود خواهد کرد و مباحث دیگر را شهرداری و شورای شهر پیگیری خواهند کرد. البته باید مدل هم وجود داشته باشد به‌عنوان‌مثال اصفهان مدلی تقریباً موفق است و تفکیک زباله را از مبدأ و منازل انجام می‌دهد که منجر به کاهش آلودگی‌ها می‌شود اما این مهم در پایتخت به دلیل وسعت بیشتر و همچنین تعدد مسائل فرهنگی هنوز اتفاق نیفتاده است. به نظر می‌رسد شهرداری از قدرت لازم برای مقابله با پیمانکاران برخوردار نباشد و از کمیسیون شوراها انتظار می‌رود به این مهم ورود کند و پیگیری کند که چرا شهرداری توان مقابله با پیمانکاران را ندارد.