اعتیاد به خبر بد، حال آدم را بد می‌کند

فائزه ناصح، دکترای روانشناسی عمومی 

آخرین باری که در روزنامه‌ها، سایت‌های خبری و پایگاه‌های خبرگزاری به «خبر خوبی» برخورد کردید و زیر ‌لب جمله «چه خبر خوبی!» را نجوا کردید، کی بود؟ اصلا به یاد دارید از طریق رسانه‌ها با اخبار خوب و خوشایند روبرو شده‌ باشید!؟ اختلاس‌، گرانی، تحریم، تورم، دروغ، تصادف، تجاوز، جنگ، عقب‌افتادگی حقوق، زیان‌های مالی، بدسرپرستی‌ها، اختلاف‌های طبقاتی، بی‌مسئولیتی مسئولان و یا حتی گاهی یک حرف نیشدار سهوی کافی است برای اینکه نسخه حال آدمی را بپیچد و امید نداشته‌‌‌اش را نابود کند؛ در اینصورت است که فضای روانی زیادی از ذهن آدمی درگیر می‌شود؛ انرژی روانی به جای آنکه بسان جرقه‌ای برای حرکت و موفقیت خرج شود برای نشخوار‌ها، وسواس‌های فکری، اگر و اما‌های بی‌شماری صرف می‌شود که جز افسوس و حسرت فایده دیگری بدنبال ندارد. این روزها بیش از گذشته شاهد مخابره اخبار منفی و ناراحت‌کننده از سرتاسر دنیا هستیم؛ البته در این بازار آشفته نیز سهم شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها در انتشار و پوشش‌دهی این نوع اخبار غیر قابل انکار است. در چنین دنیایی که آدمی بطور شبانه‌روزی در محاصره اخبار هولناک قرار می‌گیرد چطور می‌تواند خود را از تاثیر روانی این حجم از مصیبت‌های تراژیک مصون دارد؟ روانشناسان معتقدند در برخورد با فجایع و رخداد‌های دلخراش‌کننده‌ای همچون اختلاس‌های میلیاردی، فساد‌های مالی مسئولان، رسوایی‌های فرزندان مسئولین و یا فجایعی از این دست که در قالب اخبار بد منتشر می‌شوند و احساسات ملی را به شدت درگیر می‌کنند و حساسیت‌ گروه‌های مختلف را بر‌می‌انگیزند، افراد حتما باید مامنی را برای کسب آرامش خود درنظر بگیرند تا بواسطه گفتگو و بیان احساساتشان با این افراد متخصص بتوانند هیجاناتی که از درونشان می‌جوشد را بهتر و مطلوب‌تر مدیریت کنند. متخصصین روانشناسی یادآور می‌شوند مساله مهم آن است که افراد آنچه سبب ناراحتی و نگرانی‌شان شده را با دیگران تقسیم کنند و همچنین به یاد داشته باشند ناراحتی، خشم، نگرانی و عصبانیت از شنیدن اخبار بد، رفتاری کاملا طبیعی تلقی می‌شود و قطعا تنها آنان نیستند که تحت تاثیر چنین اخبار و حوادثی قرار می‌گیرید و با ناراحتی و ابراز خشم از خودشان واکنش نشان می‌دهند.

روانشناسان به کرات در موارد مختلف در خصوص تاثیرات منفی اخبار، حوادث و رویداد‌های ناراحت‌کننده هشدار داده‌اند و در بسیاری از موارد هم اصحاب رسانه را مورد شماتت و انتقاد قرار داده‌اند. اما به هر حال مسلما قرار نیست شما حبابی از بی‌خبری دور خودتان بسازید و خود را به دور از اجتماع و محیط ایزوله کنید!  همه ما میدانیم وظیفه رسانه، انتشار اخبار است و قطعا آگاهی و همچنین شنیدن اخبار رویدادها و اتفاقاتی که در هر لحظه در جهان اطرافمان رخ می‌دهد گاهی می‌تواند مفید باشد. نکته مهمی که روانشناسان بر آن تاکید می‌کنند رعایت تعادل در پیگیری اخبار است؛ نه آنقدر افراطی اخبار بد را دنبال کنید که دچار اضطراب، تشویش و نومیدی شوید، و نه اینکه خود را از جهان پیرامون و حوادث و رویدادهایی که در اطرافتان رخ می‌دهد ایزوله کنید که در‌نهایت به شادی غیرواقع‌بینانه دچار شوید.  روانشناسان معتقدند اخبار منفی و ناخوشایند، محرک بسیاری از اتفاقات منفی در درون بدن انسان‌ها است و روح و روان آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

به باور کارشناسان چک نکردن اخبار در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به معنای غفلت، بی‌توجهی و خود‌خواهی فرد نیست؛ درواقع آدمی با انجام این کار به خود یادآور می‌شودکه ابراز تاسف و ناراحتی مخصوصا زمانیکه کمک چندانی از دست‌اش برنمی‌آید، کاری عبث است و فقط ممکن است وی را از مسیر اصلی زندگی دورتر سازد. کارشناسان حوزه رواندرمانگری نیز از مردم می‌خواهند دایما به خودشان متذکر شوند «قرار نیست همه مشکلات جهان را حل و فصل کنند و دنیا را یک تنه از شر اخبارِ حوادث منفی، تلخ و گزنده نجات دهند» از اینرو افراد باید در هنگام هجوم اخبار بد و منفی، بر وضعیت روحی و روانی خویش تسلط داشته باشند و متقابلا مصرف عامدانه اخبار خوب و مثبت را در زندگیشان افزایش دهند؛ چراکه وقتی این باور در ذهن آدمی شکل گیرد که دنیا روبه قهقرا می‌رود و هر روز از گذشته تاریک‌تر می‌شود، بدون شک تجسم این تصور بر باورها و تصمیم‌گیری‌های وی تاثیر منفی می‌گذارد. 

از‌اینرو به افراد تاکید می‌شود که در جهت شناخت دقیق روحیات، خلق‌و‌خو و واکنش‌های روانی خویش نسبت به حوادث و رویداد‌های منفی و تلخ زندگی آگاهی یابند تا در برخورد با چنین موقعیت‌هایی بتوانند خود را راحت‌تر با شرایط پیش آمده تطبیق دهند و به روال عادی زندگی بازگردند.