فرار مالیاتی پزشکان همچنان در حال بررسی است؛
«کارت‌خوان نداریم، نقد پرداخت کنید»
ریحانه جولایی
برای بیشتر ما پیش آمده که وقتی به مطب پزشکی مراجعه می‌کنیم متوجه می‌شویم دستگاه کارت‌خوان در مطب وجود ندارد و اگر پول نقد در جیبمان نباشد باید خودمان را به اولین دستگاه خودپرداز برسانیم و مبلغ موردنظر را تهیه کنیم.
ماجرای نصب کارت‌خوان در مطب‌ها و پرداخت ویزیت نقدی و فرار مالیاتی پزشکان در چند ماه اخیر به یکی از موضوعات داغ رسانه‌ها و فضای مجازی تبدیل شده است تا جایی که نمایندگان مجلس در کمیسیون تلفیق مصوب کردند گروه‌های پزشکی مانند پزشکان و دندان‌پزشکان و داروسازان باید از کارت‌خوان استفاده کنند تا قائله «در مطب کارت‌خوان نداریم» و «ویزیت را نقدی پرداخت کنید» به پایان برسد و موضوع درآمد پزشکان شفاف شود.
اسفندماه گذشته بود که مصوبه کمیسیون تلفیق برای قانونی شدن به صحن علنی رفت و نمایندگان ملت به آن رأی مثبت دادند و از آن پس پزشکان مکلف شدند تا در مطب‌ها از کارت‌خوان استفاده کنند. هرچند که این مصوبه نیاز به نظارت نیز دارد چراکه همچنان برخی مطب‌ها با وجود داشتن کارت‌خوان منشی به بهانه خرابی کارت‌خوان، ویزیت را نقدی دریافت می‌کند البته دراین‌بین پزشکان بسیاری هستند که نه‌تنها فرار مالیاتی و ویزیت بالاتر از نرخ شامل آن‌ها نمی‌شود، بلکه در صورت مساعد نبودن شرایط مالی بیمار از گرفتن ویزیت خودداری می‌کنند یا میزان پرداخت را به انتخاب بیمار می‌گذارند به این معنا که همچنان به آرمان‌ها و قسم‌هایی که می‌خورند پایبند هستند.
مبالغ بالای فرار مالیاتی پزشکان
به گفته سعید نمکی، وزیر بهداشت، با همکاری سازمان نظام پزشکی، انجمن‌های علمی و کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی راهکارهایی اتخاذ شده تا از فرار مالیاتی جلوگیری شود چراکه مالیات به‌عنوان یک منبع درآمد دولت محسوب می‌شود و به همین دلیل تلاش‌های زیادی صورت گرفته تا فرار مالیاتی به حداقل برسد، از طرفی او به این نکته اشاره‌کرده که تصمیم‌گیری‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که حرمت جامعه پزشکی شکسته نشود.
گفته می‌شود پزشکان و دندان‌پزشکان ایران در سال ۹۶ حدود ۱۵۰ میلیارد تومان مالیات پرداخت کرده‌اند. این در حالی است که سازمان امور مالیاتی اعلام کرده رقم واقعی مالیات این صنف ۷۰۰ میلیارد تومان است و این سازمان برای اخذ این مبلغ که با رقم پرداختی اختلاف زیادی دارد با مشکلات زیادی مواجه بوده است. فرار مالیاتی اصناف مختلف ازجمله پزشکان را عددها و رقم‌ها مشخص می‌کند. گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس درباره لایحه بودجه ۹۸ منتشر کرد شامل این اعداد هم بود و برخی نمایندگان مجلس و مسئولان سازمان امور مالیاتی پیگیر موضوع شدند. این پیگیری‌ها نشان می‌دهد که برخی پزشکان درباره اعلام میزان درآمد خود «شفاف» عمل نمی‌کنند و با «ترفندهای خاص» نه‌تنها درآمد خود را مخفی نگه می‌دارند که از پرداخت واقعی مالیات هم فرار می‌کنند.
تناقض‌گویی مسئولان
از سوی دیگر چندی پیش زمانی که تب نبود دستگاه‌های کارت‌خوان در مطب‌ها در شبکه‌های مجازی و رسانه‌ها داغ بود؛ معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی با تأکید بر اینکه استفاده از کارت‌خوان ملاک محاسبه مالیات پزشکان نیست، عنوان کرده بود: «95 درصد فعالان جامعه پزشکی اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم می‌کنند.»
محمد جهانگیری در گفت‌وگو با ایسنا، درباره موضوع استفاده نکردن برخی پزشکان از دستگاه کارت‌خوان بیان کرده بود: «این برداشت نادرستی است که کارت‌خوان با ارتباط مالیات دارد چون سازمان امور مالیاتی اعلام کرده است که مالیات را با کمک کارت‌خوان حساب نمی‌کند، بلکه اظهارنامه مالیاتی پزشکان بررسی می‌شود.» در این صورت باید پرسید چطور 95 درصد پزشکان با این اظهارات مبهم مالیات خود را پرداخت می‌کنند و این روزها به هر مطب پزشک متخصصی سر می‌زنید، فقط پول می‌خواهند و پول؟
به گفته او، موضع رسمی و توصیه سازمان نظام پزشکی به پزشکان این است که استفاده از دستگاه کارت‌خوان برای رفاه مردم و شفاف‌سازی حتماً انجام شود و موافق انجام این کار است. او ادامه داد: «گاهی مشکلات فنی برای کارت‌خوان‌ها ایجاد می‌شود و در برخی مواقع به دلیل شایعات، سوء‌تفاهم‌ها و سوء‌برداشت‌ها از مسائل قانونی این موارد مطرح می‌شود.» جهانگیری در حالی مدعی برخی مشکلات فنی کارت‌خوان‌ها و شایعات مردم است که مصداق‌ها، تجربیات، اظهارات مردم و مشاهدات چیزی جز این را نشان می‌دهد. بعضاً کارت‌خوان کنار دست منشی مطب است و می‌گوید کار نمی‌کند. می‌گوید خراب است. می‌گوید کارت‌خوان نداریم! از آن‌سو جهانگیری تأکید کرده بود: «قرار است بررسی کنند تا استفاده از دستگاه‌های کارت‌خوان به‌صورت قانونی و کامل انجام شود و این مشکل را برطرف کنند.»
تناقض‌گویی مسئولان در این مورد هم به‌سادگی مشهود است. برخلاف اظهارات معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی، وزیر بهداشت اما به موضوع فرار مالیاتی پزشکان به‌صورت مستقیم اشاره کرده و معتقد است نبود دستگاه‌های کارت‌خوان باعث این شده که اعتماد بیماران به پزشکان از بین برود.
بر اساس گفته‌های نمکی، فرار مالیاتی از دردهای مزمن نظام مالیاتی کشور است که متأسفانه از طرف افرادی که بالاترین درآمدها را دارند، بر دوش فرودستان کشور تحمیل می‌شود. وزیر بهداشت می‌گوید: «همان‌گونه که در همه اصناف، شیوه فرار از پرداخت مالیات وجود دارد، بدون شک در جامعه پزشکی نیز نمی‌توان منکر عدم پرداخت مالیات واقعی توسط بعضی از همکاران شد. بخش عمده‌ای از خدمات پزشکان محترم در بخش دولتی و در بیمارستان‌های دانشگاهی و در کلینیک‌های تخصصی صورت می‌گیرد که در این مراکز امکان فرار مالیاتی وجود ندارد. این شبهه متوجه بخش خصوصی بیرون از مراکز دولتی و مطب‌های تخصصی است.»
وضعیت معافیت‌های مالیاتی جامعه پزشکی
حالا با گذشت چندین ماه از کش‌وقوس‌هایی که در این رابطه ایجاد شد، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی نحوه تعیین مالیات و وضعیت معافیت‌های مالیاتی جامعه پزشکی را تشریح کرد. محمد جهانگیری، درباره وضعیت مالیات‌های پزشکی سال ۱۳۹۷، گفت: افراد حقیقی تا پایان خردادماه و افراد حقوقی هم تا پایان تیرماه اظهارنامه‌هایشان را ارائه داده‌اند که جامعه پزشکی را هم شامل می‌شود.
او با بیان اینکه افراد حقیقی و حقوقی در سه گروه دسته‌بندی می‌شوند، اضافه کرد: گروه یک کسانی هستند که بیش از سه میلیارد تومان در سال درآمد دارند. گروه دو شامل کسانی است که سالانه بین یک تا سه میلیارد تومان درآمد دارند و گروه سوم شامل کسانی می‌شود که زیر یک میلیارد در سال درآمد دارند. این گروه‌بندی‌ها برای تمام مشاغل در نظر گرفته شده است.
گفته می‌شود پزشکان و دندان‌پزشکان ایران در سال ۹۶ حدود ۱۵۰ میلیارد تومان مالیات پرداخت کرده‌اند. در حالی که رقم واقعی مالیات این صنف ۷۰۰ میلیارد تومان بوده و سازمان امور مالیاتی برای اخذ این مبلغ با مشکلات زیادی مواجه بوده است
جهانگیری ادامه داد: این مبالغ برای کسانی که صرفا خدمات می‌دهند، نصف می‌شود. به‌عنوان‌مثال اگر درآمد یک متخصص اطفال بین ۵۰۰ میلیون تومان تا ۱.۵ میلیارد تومان در سال باشد، جزو گروه دوم به‌حساب می‌آید. گروه سوم دارای روش‌های خاص برای پرداخت مالیات هستند و می‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند و نیازی به اظهارنامه ندارند و تنها کافی است که درآمدشان را اعلام کنند. گروه دوم نیازمند دفتر مالیاتی بوده و گروه یک نیازمند پلمپ دفاتر مالیاتی هستند. این موارد در قانون مشخص‌شده و جامعه پزشکی طبق قانون این اقدامات را انجام می‌دهد.
با استناد به گفته‌های جهانگیری بسیاری از مؤسسات پزشکی، بیمارستان‌ها و زایشگاه‌ها جزو زیرگروه یک هستند، بر این اساس باید دفاتر را پلمپ کرده و همه‌چیز را به‌صورت کامل ارائه دهند و هر سه ماه یک‌بار این موارد را گزارش کنند. عده‌ای از پزشکان جزو گروه دو هستند که دفتر دارند، اما فقط در زمان رسیدگی موارد را مطرح می‌کنند و عده‌ای هم مانند پزشکان عمومی و بسیاری از پزشکانی که در سال درآمد زیر ۵۰۰ میلیون تومان دارند، جزو گروه سوم محسوب می‌شوند که مانند سایر صنوف عمل می‌کنند. بنابراین اینکه پزشکان جزو کدام‌یک از گروه‌های مالیاتی قرار گیرند، به درآمد سالانه آن‌ها بستگی دارد.
معافیت‌های مالیاتی غیرشفاف
جهانگیری درباره وضعیت معافیت‌های مالیاتی پزشکان نیز گفت: «در حال حاضر مشکل ما این است که بحث معافیت‌های مالیاتی شفاف نشده است. در حال بررسی این موضوع هستیم که ببینیم در مواردی مانند سرمایه‌گذاری‌هایی که شامل معافیت مالیاتی می‌شوند، به چه صورت باید عمل کرد. البته قانون برخی موارد را مشخص کرده است. به‌عنوان‌مثال اگر بیمارستانی افتتاح شود تا پنج سال معاف از مالیات است و اگر در مناطق محروم باشد، تا ۱۰ سال از معافیت مالیاتی برخوردار است. درعین‌حال در راستای شفافیت بیشتر معافیت مالیاتی، در حال بررسی این مسائل در کارگروه مشترکی با سازمان امور مالیاتی هستیم.»
وزیر بهداشت به موضوع فرار مالیاتی پزشکان به‌صورت مستقیم اشاره کرده و می‌گوید: نبود دستگاه‌های کارت‌خوان موجب از بین رفتن اعتماد بیماران به پزشکان شده است
او در ادامه بیان کرد: «بنابراین پزشکان در حوزه مالیاتی اعم از پرداخت مالیات یا برخورداری از معافیت مانند سایر اقشار هستند و تفاوتی وجود ندارد. بر این اساس سالانه درآمدی مشخص می‌شود که اگر درآمدشان کمتر از آن باشد، از مالیات معاف می‌شوند. این معافیت برای همه اقشار است که برای سال ۱۳۹۷، رقم ماهانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان برای همه مشاغل مطرح شده بود.» طبق گفته‌های جهانگیری درباره میزان معافیت مالیاتی پزشکان در سال ۱۳۹۷ نیز هنوز رسیدگی‌های لازم انجام‌نشده و هنوز دراین‌باره آمار دقیقی در دست نیست.
دیدگاه تان را بنویسید