انتقادها به دو انتصاب در شرکت ملی نفتکش ایران؛
و حالا خالص‌سازی نفتی!
محبوبه ولی
رانت، لابی و پست‌فروشی همواره مربوط به نهادها، دستگاه‌ها و مجموعه‌های پولساز و پولدار است. مثلا یک مدیر دولتی مادامی که امکان دستیابی به پستی مدیریتی در وزارت نفت یا صمت را داشته باشد، هیچ‌گاه به سراغ وزارتخانه آس و پاس آموزش و پرورش که با وجود آغاز سال تحصیلی 23 هزار کلاس درسش معلم ندارد، نمی‌رود. به همین ترتیب بیشترین لابی‌گری‌ها و تلاش‌ها هنگام بستن کابینه و گرفتن رأی اعتماد هم برای گرفتن پست وزارت در چنین وزارتخانه‌هایی است.
در این مجموعه، شرکت‌های نفتی و پتروشیمی یکی از متمول‌ترین و به تبع محبوب‌ترین گزینه‌ها برای تصاحب پست هستند؛ پست‌هایی که تحت گفتمان «حاکمیت یکدست»، هرکه مقرب‌تر و خودی‌تر باشد، شانسش برای دستیابی به آنها نیز بیشتر است.
یکی از این شرکت‌ها، شرکت ملی نفتکش ایران یا همان National Iranian Tanker Company است که شهریور سال 1334 توسط بنیاد پهلوی سابق تاسیس شد و امروز با داشتن 42 نفتکش بازوی لجستیکی ایران در صادرات نفت و به قولی بزرگترین شرکت نفتکش در جهان است.
آنچه این شرکت را از دیروز بر سر زبان‌ها انداخته مربوط به دو انتصابی است که با اما و اگرهای بسیار مواجه شده است؛ یکی انتصاب محمد شاهون‌وند، عضو ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش ایران و دیگری انتصاب محمدحسین صیرفی نفیس، مداح و مجری شبکه قرآن به عنوان عضو هیأت مدیره این شرکت که از قضا انتصاب دوم به دلیل نام‌آشنایی صیرفی نفیس به واسطه حضورش در تلویزیون، حساسیت بیشتری را برانگیخته است.
شرکت‌های نفتی و پتروشیمی یکی از متمول‌ترین و به تبع محبوب‌ترین گزینه‌ها برای تصاحب پست هستند؛ پست‌هایی که تحت گفتمان «حاکمیت یکدست»، هر که مقرب‌تر و خودی‌تر باشد، شانسش برای دستیابی به آنها نیز بیشتر است
رسانه‌ها از آن به عنوان «انتصابی عجیب و غریب» یاد کرده‌اند؛ چراکه اساسا ارتباط منطقی چندانی میان شبکه قرآن، مداحی و شرکت ملی نفتکش ایران پیدا نکرده‌اند!
ساخت رزومه برای پست مورد نظر؟!
در واکنش به تعجب رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی، بلافاصله رزومه‌ای از صیرفی نفیس منتشر شد تا سندی باشد بر صلاحیت او برای انتصاب در پست عضو هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش ایران.
در این رزومه او هم لیسانس حقوق دانشگاه آزاد را دارد، هم فوق‌لیسانس مهندسی صنایع دانشگاه شریف، هم دکترای مدیریت بازرگانی و بازاریابی دانشگاه آزاد، هم فوق لیسانس مدیریت اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران- شمال و هم دکترای حرفه‌ای DBA گرایش بازاریابی موسسه آموزش عالی سبا. دارای گواهینامه DMS دیپلم جامع مدیریت از دانشگاه ساندرلند نیز هست.
او که مطابق این رزومه متولد تیرماه 1363 است، سوابق اجرایی‌اش نیز به اندازه سوابق تحصیلی‌اش پر و پیمان است؛ از مدیرعاملی و عضویت هیأت مدیره شرکت کشتیرانی دریانورد کیش گرفته تا معاون منابع انسانی و معاون برندینگ و بازاریابی هلدینگ فدک و مشاور توسعه مدیریت و آموزش شرکت توسعه عمران امید ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در آن پیدا می‌شود.
این رزومه در حالی است که آنچه از صیرفی نفیس به یاد می‌آید مربوط به اردیبهشت سال 93 است که قاضی ناصر سراج او را به عنوان مدیر روابط عمومی سازمان بازرسی منصوب کرد و هنگام معارفه وی نیز عنوان کرد که «او در جایگاه‌های مرتبط با روابط عمومی و رسانه فعالیت کرده و دارای تجربیات مفیدی است.»
چهار سال بعد صیرفی نفیس از سوی حجت‌الاسلام منتظری، دادستان کل وقت کشور به عنوان مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، آمار و فناوری اطلاعات و روابط عمومی دادستانی کل منصوب شد تا امروز که خبر انتصابش به عنوان عضو هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش ایران منتشر شده است.
بوی یکدست‌سازی و رانت
تجربه اخراج اساتید از دانشگاه‌ها که کماکان نیز ادامه دارد و جایگزینی آنها با افرادی چون امیرحسین ثابتی که او هم مجری تلویزیون با گرایش‌های پایداری‌چی است، گزینش عقیدتی و سیاسی معلمان، یکدست‌سازی در بیمارستان‌ها و اخراج دانشجویان، همه این موارد رزومه منتشر شده از صیرفی نفیس را مورد تردید قرار می‌دهد.
از این رو بسیاری عضویت او در هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش ایران را نمونه دیگری از یکدست‌سازی، رانت و امتیازبخشی به خودی‌ها تعبیر می‌کنند؛ به ویژه که رسانه‌های نفتی تاکید کرده‌اند که او جایگزین سردار حسین علایی در هیأت مدیره شرکت نفتکش ایران شده که چندی پیش خبر تعلیق تدریسش در دانشگاه نیز منتشر شد.
بسیاری عضویت صیرفی نفیس در هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش ایران را نمونه دیگری از یکدست‌سازی، رانت و امتیازبخشی به خودی‌ها تعبیر می‌کنند؛ به ویژه که رسانه‌های نفتی تاکید کرده‌اند که او جایگزین سردار حسین علایی در هیأت مدیره شرکت نفتکش ایران شده که چندی پیش خبر تعلیق تدریسش در دانشگاه نیز منتشر شد
همسر بازیگر «گاندو» در شرکت ملی نفتکش ایران
انتقادها به انتصاب صیرفی نفیس، بر انتصاب رئیس هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش ایران سایه انداخت به نحوی که کمتر به آن پرداخته شد. عبدالرضا داوری، مشاور سابق محمود احمدی‌نژاد اما در صفحه ایکس نوشت: «مسئله اصلی مربوط به انتصاب پرابهام محمد شاهون‌وند، کارشناس سیاسی و همسر سوگل طهماسبی، بازیگر گاندو است.»
گرچه داوری او را صرفا همسر یک بازیگر و کارشناس سیاسی خواند اما برای شاهون‌وند نیز به سرعت یک رزومه درخور منتشر شد. سایت تابناک سوابق او را چنین نوشته است: «عضویت در هیأت مدیره شرکت فولاد، عضو هیأت مدیره شرکت خودروسازی، رئیس هیأت مدیره شرکت تجاری بازرگانی، عضو هیأت مدیره شرکت پتروشیمی، نایب‌رئیس هیأت مدیره شرکت لیزینگ بانک، رئیس بازرسی شرکت پتروشیمی و عضو هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش از سال ۱۴۰۱ تاکنون.»
درباره شاهون‌وند نیز گفته می‌شود که او در نهاد ریاست جمهوری مشغول به کار است و یکی از اعضای ستاد انتخاباتی رئیسی بوده است.
در امتداد خالص‌سازی
شاید اگر دولت ابراهیم رئیسی، کارنامه مردودی از انتصابات برای خود نساخته بود، اکنون نیز با چنین واکنش‌های منفی مواجه نمی‌شد؛ از انتصاب افراد ناکارآمدی چون حجت‌الله عبدالملکی در سطح وزیر تا انتصاب‌های فامیلی و اتوبوسی نهادها و دستگاه‌های دولتی. این استخدام‌ها و انتصاب‌های مبتنی بر رانت و قبیله‌گرایی آنقدر مسبوق به سابقه و فراگیر است که سایت «نفت ما» در واکنش به انتقادها نسبت به پست جدید صیرفی‌نفیس نوشته است: «مگر از کسی که مدرک غیرتخصصی کشاورزی (شیلات) دارد و مدیرعامل شرکت ملی نفتکش شد ایراد گرفتید که حال با کسی که در سوابق خود مدیرعاملی شرکت کشتیرانی دریانورد کیش(نفتکش) با مدرک دکترای مدیریت بازرگانی را دارد ایراد می‌گیرید؟! کسی که بر اساس اعتقادات خود مجری شبکه مقدس قرآن
شده است.»
اشاره این سایت به حسین شیوا است که از آبان 1400 با موافقت عبدالملکی، وزیر کار وقت و تصویب هیأت مدیره شرکت ملی نفتکش، مدیرعامل این شرکت شد و وزیر کار فعلی به دنبال برکناری اوست.
وقتی احمد وحیدی، وزیر کشور گلایه می‌کند به دستگاه‌های ملی و استانی تاکید شده در خصوص کاهش به کارگیری مدیران میانی به جا مانده از دولت قبلی تلاش بیشتری صورت بگیرد، وقتی وزیر ارشاد با خبر جذب 400 جوان حزب‌اللهی، وعده خالص‌سازی در این وزارتخانه را می‌دهد و وقتی صریحا امتیازات شغلی و تحصیلی بسته به گرایش سیاسی افراد تقسیم می‌شود؛ طبیعی است که افکار عمومی انتصابات تازه در شرکت ملی نفتکش ایران را نیز جزئی از پروژه خالص‌سازی ببیند.
دیدگاه تان را بنویسید