ایران یا عربستان، کدام یک به بریکس می‌پیوندند؟

چین سال گذشته که ریاست بریکس را برعهده داشت، بحث گسترش بریکس را پیش کشید و این نگرانی را در میان دیگر اعضا به وجود آورد که جایگاه و نفوذ آنان کمرنگ خواهد شد به ویژه اگر متحدان نزدیک پکن پذیرفته شوند.

به گزارش دیپلماسی ایرانی به نقل از بلومبرگ گروه کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هندوستان، چین، آفریقای جنوبی) در نظر دارد که در سال 2023 درباره پذیرش یا عدم پذیرش اعضای تازه تصمیم بگیرد و نیز در این باره که کشورهای متقاضی باید چه شاخص ها و ملاک هایی را داشته باشند، رایزنی کند. ایران و عربستان سعودی، در میان کشورهایی هستند که رسما خواهان پیوستن به این گروه هستند.

گسترش این گروه به سود چین است چرا که دومین اقتصاد بزرگ جهان تلاش می‌کند مجموعه‌ای سیاسی را برپا کند که در سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و دیگر نهادهای بین‌المللی، با سلطه کشورهای توسعه یافته مقابله کند.

آنیل سوکلال، سفیر آفریقای جنوبی که ریاست کنونی بریکس را عهده‌دار است، می‌گوید که پیشنهاد گسترش بریکس، یکی از نقاط تمرکز اصلی این بلوک در سال جاری است. به گفته او «بیش از ده کشور خواهان پیوستن به گروه هستند و ما در مسیر عضویت یک گروه دیگر از کشورها، بسیار جلو رفته‌ایم.»

پنج عضو بریکس، «بانک توسعه نوین» را در سال 2014 بنیان گذاشتند که قرار است وزنه‌ای در برابر صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی باشد و بنگلادش و امارات عربی متحده هم در سال 2021 به این بانک پیوستند. انتظار می‌رود که مصر و اورگوئه هم به زودی به این نهاد مالی بپیوندند.

در حالی که بریکس در آغاز به عنوان گروهی از کشورهای دارای بازار در حال ظهور رو به گسترش دیده می‌شد، این نگرانی وجود دارد که پذیرش اقتصادهای ضعیفتر، پیوندهایی را سست کند که این کشورها در تلاش برای تقویت آن در درون بلوک هستند.  دیگر کشورهایی که علاقمندی خود به عضویت در بریکس را اعلام کرده‌اند، شامل آرژانتین، امارات، الجزایر، مصر، بحرین و اندونزی می‌شوند و همچنین دو کشور از شرق آفریقا و یکی هم از غرب این قاره که سوکلال نامی از آنها نبرد.

حفظ انسجام درونی این گروه، کار بدون مشکلی نبوده است. اقتصادهای آفریقای جنوبی و برزیل در یک دهه گذشته با چالش دست به گریبان بوده‌اند و یورش روسیه به اوکراین هم به آزمونی برای روابط میان اعضا تبدیل شده تا جایی که بانک توسعه نوین، پرداخت وام‌های تازه به روسیه را تعلیق کرده است. با این همه سوکلال می‌گوید که عوامل همگرایی گروه، بسیار فراتر از نقاط واگرایانه آنهاست.