کارشناس مسائل عراق:
تهران ایده جامعی برای پر کردن خلأ آمریکا در عراق ارائه نکرده است
کارشناس مسائل عراق گفت: رویکرد ما در چند سال گذشته این بود که اعراب را در امتداد آمریکا می‌دیدیم و می‌خواستیم آمریکا را از منطقه اخراج کنیم و خروج آمریکا از منطقه خلأ قدرت ایجاد می‌کند اما تاکنون تهران ایده جامع و اعتمادسازی برای پرکردن این خلأ ارائه نداده است و اسرائیل از این خلأ استفاده می‌کند.
علیرضا مجیدی، در گفت‌وگو با ایلنا، در این خصوص ادامه داد: حداقل از زمان جنگ اول خلیج فارس و آزادسازی کویت، آمریکا به عنوان ضامن قدرت، حضور نظامی پررنگی در کشورهای منطقه -به ویژه کشورهای عربی- داشته است و خروج آن، طبعا یک خلأ ایجاد می‌کند و از الان متحدان واشنگتن به دنبال تمهیداتی بعد از خروج نظامی آمریکا هستند.
مدیر بخش خاورمیانه اندیشکده جریان و کارشناس مسائل عراق تصریح کرد: این یک بحث مبسوط است که ما در شرایط فعلی چه کار می‌کنیم. اسرائیل از این خلأ استفاده می‌کند. به کشورهای عربی می‌گوید که حضور کم‌رنگ آمریکا در منطقه، ابتدای دوران تباهی کشورهای عربی در مقابل تهدید ایران است. یکی از مهم‌ترین پیشران‌های تأسیس ناتوی عربی- عبری همین مسئله است.
مجیدی افزود: این یک موضوع بسیار کلیدی است و مصطفی الکاظمی سعی می‌کند این را در تهران بقبولاند که حتی منافع ملی ایران هم در این است که عراق عضو محور مقاومت نباشد. بلکه به عنوان یک کشور واسطه بین ایران و کشورهای عربی تلاش کند.
این کارشناس مسائل عراق با اشاره به سفر اخیر الکاظمی به ایران، اظهار کرد: آقای کاظمی می‌خواهد در اجلاس جده شرکت کند؛ اجلاسی که احتمال دارد جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا هم در آن حاضر باشد. برآورد برخی کارشناسان ایرانی و عراقی آن است که اجلاس جده به ضرر ایران و مقاومت تمام می‌شود. حتی برخی گروه‌های متمایل به مقاومت در عراق نسبت به این سفر اظهار نارضایتی کرده‌اند. بنابراین آقای کاظمی مقید بود که قبل از اجلاس جده به ایران بیاید و تاکید کند که می‌خواهد همان خط سابق (واسطه میان ایران و جهان عرب) را ادامه دهد و اگر قرار است در این اجلاس شرکت کند برای آن نیست که به سمت ضدیت با تهران برود. بلکه عراق به این منظور در اجلاس جده شرکت می‌کند که ظرفیت‌ها برای واسطه‌گیری میان ایران و اعراب را بالا برد.
بخشی از گروه‌های عراقی متمایل به ایران از ایده انحلال پارلمان و برگزاری زودهنگام انتخابات حمایت می‌کنند
مجیدی تصریح کرد: یک جنبه دیگر از سفر الکاظمی به تهران، معادلات سیاسی داخلی عراق است. به صورت کلی در عراق، دو نگرش وجود دارد یا دو راهکار توصیه می‌شود؛ یک نگاه آن است که مجموعه چارچوب هماهنگی شیعیان، دولت جدید را تشکیل دهد؛ زیرا الآن بزرگ‌ترین فراکسیون در پارلمان عراق را در اختیار دارد و می‌تواند این رویکرد را دنبال کند. نگاه دوم این است که پارلمان عراق خود را منحل کرده و انتخابات زودهنگام تشکیل شود. بخشی از گروه‌های مقاومت یا گروه‌های متمایل به ایران رسما از راهکار دوم حمایت کرده‌اند. به طور مثال جنبش حقوق که منسوب به کتائب حزب الله است و شش کرسی پارلمان را در اختیار دارد، رسما اعلام کرده استعفا می‌دهیم. قیس خزعلی رهبر عصائب اهل حق صراحتا از ایده برگزاری انتخابات زودهنگام حمایت کرد. فراموش نکنیم در داخل ائتلاف فتح، جنبش عصائب اهل الحق بیش‌ترین کرسی‌ها را در اختیار دارد. از سوی دیگر جریان حکمت ملی عراق به رهبری سیدعمار حکیم نیز یک بسته پیشنهادی را به عنوان راهکار برون‌رفت از وضعیت موجود ارائه داده که بخشی از آن برگزاری انتخابات زودهنگام است. به این ترتیب باید گفت به صورت مشخص، بخشی از گروه‌های عراقی متمایل به ایران نیز از ایده انحلال پارلمان و برگزاری زودهنگام انتخابات حمایت می‌کنند.
انتخابات زودهنگام عملا باعث می‌شود الکاظمی در جایگاه نخست‌وزیری باقی بماند
وی در ادامه گفت: مسئله برگزاری زودهنگام انتخابات عملا باعث می‌شود تا آقای الکاظمی در جایگاه نخست‌وزیری باقی بماند. یعنی پارلمان منحل و دولت آقای کاظمی انتخابات را برگزار کند. می‌توانیم سفر الکاظمی را از این زاویه نیز ببینیم. یعنی الکاظمی از طریق سفر به ایران و تأکید بر پی‌گیری بحث «میانجی‌گری میان ایران و جهان عرب»، تلاش می‌کند موقعیت خود را در تهران اندکی بهبود ببخشد تا نهایتا راهکار دوم یعنی انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات از سوی گروه‌های عراقی دنبال شود.
مجیدی در ادامه تصریح کرد: در بحث انحلال پارلمان یا انتخاب نخست‌وزیر جدید، بازیگر اصلی چارچوب هماهنگی شیعیان است؛ زیرا -بعد از استعفای نمایندگان وابسته به جریان صدر- آن‌ها می‌توانند بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان را تشکیل دهند. حالا با این پیش‌زمینه، معادلات منطقه را در نظر بگیرید. منطقه به سمت افزایش تنش پیش رفته و گمانه‌هایی برای تشکیل ناتوی خاورمیانه‌ای یا ناتوی عربی - عبری وجود دارد. همچنین رایرنی‌ها با ترکیه خیلی بالا رفته است.
وی گفت: مجموع این عوامل باید باعث نگرانی ایران شود؛ یا می‌تواند تهدیدها علیه تهران را افزایش دهد. در چنین وضعیتی، آقای الکاظمی به تهران می‌آید و مانور می‌دهد که من همان کسی هستم که می‌توانم بین ایران و جهان عرب میانجی باشم. شاید تصور می‌کند ایران در چنین شرایطی به هم‌پیمانان و دوستان خود در چارچوب هماهنگی شیعیان توصیه کند که به سمت انحلال پارلمان بروند! البته باید یادآوری کنم که حتی مقتدی صدر نیز به صراحت اعلام کرده در این دوره، تهران هیچ دخالتی در معادلات سیاسی داخلی عراق نداشته است.
تهران ایده جامع، اعتمادساز و تحقق‌پذیری برای پر کردن خلأ خروج آمریکا از عراق ارائه نداد
مجیدی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر اسرائیل برنامه‌ای برای اتحاد با مصر، ترکیه و عربستان دارد که به نوعی یک اتحاد نانوشته برای ایجاد محدودیت علیه ایران را شکل می‌دهد، ایران در موازات پیشبرد مذاکرات برجامی خود چه راهکار و ابتکاری را باید در پیش بگیرد تا بتواند روابط منطقه‌ای خود را بهبود داده و همچنین اتحادی که با محوریت اسرائیل علیه ایران شکل گرفته را با شکاف مواجه کند، گفت: این یک بحث مبسوط است. باید ببینیم چه بسترهایی را می‌توانیم برای توسعه همکاری تعریف کنیم؟ چه بسترهایی را می‌توانیم برای رفع نگرانی‌های عربی تعریف کنیم؟ چون رویکرد ما در این چند سال این بود که اعراب را در امتداد آمریکا می‌دیدیم، می‌خواستیم آمریکا را از منطقه اخراج کنیم و خروج آمریکا از منطقه، خلأ قدرت ایجاد می‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید