نمایندگان در واکنش به قطعنامه شورای حکام، بار دیگر خواستار «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» شدند؛
طرح دوباره یک قانون حاشیه‌ساز
علی ایوبی
چهار روز بعد از قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه فعالیت هسته‌ای ایران، نمایندگان مجلس در اولین جلسه علنی این هفته خود بعد از دو هفته تعطیلی در بیانیه‌ای این اقدام را به شدت محکوم کردند.
چهارشنبه هفته گذشته این قطعنامه که پیش‌نویس آن ازسوی چهار کشور آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا تهیه شده بود، در شورای حکام با 30 رای موافق، ۲ رای مخالف (چین و روسیه) و ۳ رای ممتنع (هند، لیبی و پاکستان) تصویب شد. در پیش‌نویس قطعنامه آمده بود: «شورای حکام از ایران می‌خواهد که هرچه فوری برای اجرای تعهدات قانونی‌اش اقدام و بدون اتلاف وقت به پیشنهاد مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای همکاری بیشتر جهت شفاف‌سازی و حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده پادمانی عمل کند.»
یک روز بعد سازمان انرژی اتمی ایران با انتشار ویدیویی خبر داد که تعدادی از دوربین‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی را خاموش کرده و بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در این باره گفت: «تصمیم بر این شد تا بخشی از همکاری‌های فراتر از پادمان که جزو تعهدات ما نبود و بر مبنای حسن نیت انجام می‌شد مثل ضبط برخی از فعالیت‌ها توسط دوربین‌های آژانس و دستگاه سنجش غنای بر خط و فلومتر آژانس در ایران، متوقف شود.»
دیروز نیز در واکنش به اقدام شورای حکام 260 نماینده پارلمان در بیانیه‌ای از کاهش همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و توقف فعالیت دوربین‌های نظارت فراپادمانی حمایت کردند. در این بیانیه اعلام شده که «مدیر کل» و «دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» وجاهت فنی خود را آشکارا از دست داده‌اند و سفر «رافائل گروسی» به اسرائیل نشانه رفتار سوگیرانه اوست.
در بیانیه نمایندگان مجلس اعلام شده که «مدیر کل» و «دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» وجاهت فنی خود را آشکارا از دست داده‌اند و سفر «رافائل گروسی» به اسرائیل نشانه رفتار سوگیرانه اوست
نکته دیگر بیانیه نمایندگان، مطالبه آنها از دولت ابراهیم رئیسی است. آنها در بند ششم این بیانیه نوشته‌‌‌اند: «ما نمایندگان مجلس شورای اسلامی ضمن مطالبه جدی از دولت محترم و وزارت امور خارجه بر صیانت از حقوق ملت ایران در حفظ چارچوب برنامه هسته‌ای و همینطور رفع موثر تحریم‌ها به جهت انتفاع اقتصادی مردم کشورمان در مواجهه با طرف‌های غربی، تأکید نموده و اجرای دقیق «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» (مصوب مجلس یازدهم) را ابزار اصلی حفظ حقوق این ملت بزرگ می‌دانیم.» نمایندگان در پایان از دولت خواسته‌اند در مواضع اصولی و هسته‌ای کشورمان ایستادگی کنند. این بیانیه و خواسته نمایندگان از دولت در حالی است که وزیرخارجه دولت سیزدهم هفته گذشته اعلام کرده بود پکیج و بسته سیاسی مبتکرانه جدیدی را به طرف مقابل ارائه داده و به آنها اعلام کرده: «می‌توانید بین این دو مسیر یکی را انتخاب کنید که ترجیح ما مسیر دیپلماسی و سیاسی است.»
اما «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» که نمایندگان در بیانیه خود به آن اشاره کرده‌اند، چیست؟ مجلس یازدهم در آذر ماه سال 99 و در دولت حسن روحانی این قانون را در دو فوریت به تصویب رسانده بود. این قانون شامل 9 ماده است که بر اساس ماده یک آن، سازمان انرژی اتمی ایران موظف است بلافاصله پس از تصویب این قانون، جهت مصارف صلح‌آمیز نسبت به تولید اورانیوم با غنای 20 درصد اقدام و سالانه به میزان حداقل 120 کیلوگرم آن را در داخل کشور ذخیره کند. همچنین سازمان مذکور موظف است نیاز کشور برای مصارف صلح‌آمیز اورانیوم با غنای بالای 20 درصد را به طور کامل و بدون تأخیر تأمین کند.
همچنین بر اساس ماده دو این قانون سازمان انرژی اتمی ایران مکلف شده، ظرفیت غنی‌سازی و تولید اورانیوم غنی‌سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح‌آمیز کشور را، به میزان ماهانه حداقل 500 کیلوگرم افزایش دهد و نسبت به نگهداری و انباشت مواد غنی شده در کشور اقدام کند.
نکته دیگری که در این قانون آمده این است که چنانچه کشورهای متعاهد از جمله کشورهای ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه) نسبت به اجرای تعهدات خود و رفع کامل تحریم‌ها از جمله هسته‌ای، نظامی، حقوق بشری و امثال آن علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند، دولت مؤظف است گزارش دقیق اقدامات انجام شده را به مجلس ارائه کند، همچنین مسئول اجرای صحیح و کامل این قانون، رئیس جمهور، مقامات و مدیران مربوط و دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط تعیین شده‌اند.
پیداست که نمایندگان در بیانیه دیروز خود در تلاش هستند یکی از مفاد این قانون را بار دیگر به دولت و شخص رئیس‌جمهور گوشزد کنند تا آنها نیز در جریان مذاکرات و اتفاقات صورت گرفته قرار گیرند. پنهان‌کاری آشکاری که واکنش فعالان سیاسی را نیز با طرح این پرسش به دنبال داشته که: چرا از روند مذاکرات و اتفاقات و تصمیمات احتمالی گرفته شده به مردم اطلاع‌رسانی نمی‌شود.
رئیس مجلس روز گذشته در واکنش به قطعنامه شورای حکام گفت: «تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام نشان می‌دهد که طرف مقابل در رسیدن به توافق خوبی که تحریم‌ها علیه ملت ایران را رفع کند، جدی نیست.»
پررویی مدرن تروئیکای اروپایی و آژانس!
اما این بیانیه تنها واکنش مجلسی‌ها به قطعنامه شورای حکام نبود، رئیس مجلس نیز روز گذشته در نطقی عنوان کرد: «تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام نشان می‌دهد که طرف مقابل در رسیدن به توافق خوبی که تحریم‌ها علیه ملت ایران را رفع کند، جدی نیست.»
محمدباقر قالیباف، گفت: «ما تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس را اقدامی خصمانه و غیر سازنده می دانیم که به معنای تاثیرپذیری مستقیم آژانس هسته‌ای از محافل صهیونیستی است و این اقدام همکاری‌های بسیار سازنده، داوطلبانه و سخاوتمندانه ایران با آژانس را نادیده گرفته و مسیری را گشوده است که تداوم آن، حتما به سود مذاکرات جاری دیپلماتیک نخواهد بود.»رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز رفتار جدید تروئیکای اروپایی و آژانس را پررویی مدرن نام گذاشت و گفت: «ما با کشورهای اروپایی و با آقای گروسی در اسفند سال گذشته قراری منعقد کردیم که در راستای مذاکرات وین مسائل و مشکلاتمان با آژانس حل و فصل شود. گروسی قول داد که در گزارش خرداد ماه خود موضوعات را حل و فصل کرده و رفع ابهام کند.»
او ادامه داد: «ما از منافع جمهوری اسلامی ایران و ملت ایران کوتاه نمی‌آییم این آژانس است که باید رفتارهای خود را اصلاح کند. آژانس نباید تحت تاثیر کشورهای اروپایی قرار گیرد و از ابزارش علیه ایران استفاده کند.»
پیشتر نیز ابراهیم رئیسی در واکنش به صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران گفته بود: «ما یک قدم از موضع خود عقب‌نشینی نخواهیم کرد این شورا چندین بار علیه مردم مظلوم فلسطین قطعنامه صادر کرده است اما موثر واقع نشد و ابتکار عمل در دست فلسطینیان است، با اعمال تحریم، کشور ایران در حوزه‌های صنعت، کشاورزی، گردشگری و ... متوقف نمی‌شود، لبخند و اخم دشمنان را به اقتصاد و معیشت مردم گره نمی‌زنیم.»
حال باید دید با توجه به حمایت و همسویی مجلس با دولت و مطالبه اجرای قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها»؛ مسئولان نظام در مواجهه با گره کور برجام و توافق هسته‌ای که با قطعنامه شورای حکام درهم‌تنیده‌تر نیز شده است؛ بر مواضع چند روز اخیر خود پای می‌فشرند یا در راستای گشودن این گره دست به ابتکار عمل می‌زنند؟
دیدگاه تان را بنویسید