دادستان هرمزگان از توقیف سومین شناور نفتی در خلیج فارس خبر داد
نفتکشها؛ عرصة کنش، واکنش‌های سیاسی
علی ایوبی
این روزها خبرهای مهم کشور در جنوب ایران اتفاق می‌افتد؛ از فروریختن ساختمان متروپل در آبادان تا توقیف کشتی‌ها در خلیج فارس. بعد از آنکه ایران در روز شنبه دو کشتی یونانی را توقیف کرد، روز گذشته نیز رئیس‌کل دادگستری هرمزگان خبر داد یک فروند شناور لنج حامل بیش از ۱۰۶ هزار لیتر سوخت قاچاق در جزیره قشم توقیف شده است. مجتبی قهرمانی اعلام نکرده که این لنج متعلق به کدام کشور بوده اما گفته قاچاقچیان قصد داشتند این محموله بزرگ سوخت را به یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس منتقل کنند. به گفته او، 9 خدمه این شناور دستگیر شده‌اند و سوخت‌های کشف شده نیز با دستور قضایی تحویل شرکت پخش و توزیع فرآورده‌های نفتی شده و به چرخه توزیع قانونی برمی‌گردد.
یونان در واکنش به توقیف دو نفتکش خود آن را «دزدی دریایی» دانست، اما «نورنیوز» که به شورای عالی امنیت ملی کشور نزدیک است توقیف نفتکشها را «اقدام تنبیهی» عنوان کرد. سخنگوی وزارت خارجه اما در توئیتی با لحنی آشتی‌جویانه نوشت: «روابط ایران با یونان و مردمش همواره بر احترام متقابل مبتنی بوده است»
توقیف‌های سریالی
اما داستان سریالی توقیف‌ها از چهارشنبه 28 اردیبهشت شروع شد که مجتبی قهرمانی اعلام کرد یک فروند کشتی خارجی حامل ۵۵۰ هزار لیتر سوخت قاچاق در آب‌های خلیج فارس توقیف شده است. سه روز بعد یعنی شنبه 31 اردیبهشت وزارت کشور کویت خبر داد یک کشتی ایرانی با ۲۴۰ تن گازوئیل قاچاق توقیف و خدمه آن بازداشت شده‌اند. البته توقیف کشتی‌هایی که سوخت قاچاق می‌کنند نشان می‌دهد که قیمت گازوییل در حوزه خلیج فارس ارزان است و باعث طمع قاچاقچیان می‌شود. قبل‌تر از آن هم سپاه پاسداران یک کشتی خارجی با ۲۰۰ هزار لیتر سوخت قاچاق و در فروردین نیز یک کشتی حامل ۲۵۰ هزار لیتر سوخت قاچاق را در خلیج فارس توقیف کرده بود.
اما روال این توقیف‌ها به دنیای سیاست هم کشیده شد؛ هفته پیش بود که دولت یونان یک نفتکش روس را که نفت ایران را در اختیار داشته توقیف و محموله آن را در اختیار آمریکا قرار داد. هر چند چهارشنبه هفته گذشته وزارتخارجه ایران کاردار یونان و سوئیس را احضار و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران را به آنها ابلاغ کرد، اما این تنها واکنش نبود، سپاه پاسداران نیز اعلام کرد که دو نفتکش یونانی را در خلیج فارس توقیف کرده است.
یونان در واکنش به این اقدام آن را «دزدی دریایی» دانست، اما «نورنیوز» که به شورای عالی امنیت ملی کشور نزدیک است توقیف دو نفتکش یونانی را «اقدام تنبیهی» عنوان کرد. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه اما با لحنی آشتی‌جویانه در توئیتی نوشت: «روابط ایران با یونان و مردمش همواره بر احترام متقابل مبتنی بوده است.»
سپاه پاسداران در اطلاعیه روز جمعه خود اعلام کرد که دو نفتکش یونانی به دلیل تخلفات انجام گرفته توقیف شده‌اند، اما روز گذشته وزارتخارجه فرانسه در بیانیه‌ای توقیف نفتکشها را «نقض جدی قوانین بین‌المللی» دانست
روز یکشنبه نیز اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای به توقیف دو نفتکش یونانی توسط ایران واکنش نشان داد و اعلام کرد: «ما بلافاصله نگرانی شدید خود را با مقام‌های ایرانی در مورد این اقدامات ابراز کرده و خواستار شفاف‌سازی، حل و فصل و کاهش سریع تنش شدیم. آزادی دریانوردی و جریان آزاد تجارت، اصل اساسی اتحادیه اروپا است.»
اعتراض فرانسه به توقیف‌ها
هر چند سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ای که روز جمعه منتشر کرد اعلام کرد که این دو نفتکش به دلیل تخلفات انجام گرفته در خلیج فارس توقیف شده‌اند؛ اما روز گذشته وزارتخارجه فرانسه در بیانیه‌ای عنوان کرد توقیف نفتکش‌های یونانی «نقض جدی قوانین بین‌المللی» است و از ایران خواست فورا اقدامات خلاف قواعد حقوق بین‌الملل در حمایت از آزادی و ایمنی دریانوردی را متوقف کند.
واکنش فرانسه به این موضوع باعث شد تا رضا نصری، حقوقدان و کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در توئیتی از سفیر فرانسه در ایران بپرسد چرا این کشور توقیف نفتکش‌های یونان توسط ایران را «نقض جدی حقوق بین‌الملل» می‌خواند؟ او نوشته: «ایران در واکنش به دزدی دریایی یونان به «اقدام متقابل» دست زد؛ و اقدام متقابل آن نیز از تمام شرایط لازم «قانونی بودن» برخوردار است. یعنی: اقدام ایران در پاسخ به یک عمل متخلفانه بین‌المللی است؛ پیرو درخواست از یونان برای توقف آن عمل متخلفانه صورت گرفته؛ متناسب و برگشت‌پذیر است؛ و به منظور ترغیب یونان به رعایت وظایفش طبق حقوق بین‌الملل انجام شده.» پیشتر نیز «سازمان بنادر و دریانوردی» به عنوان مرجع حاکمیت دریایی جمهوری اسلامی ایران، علت توقیف دو فروند نفتکش یونانی را برخی تخلفات دریایی اعلام کرده بود.
کیهان همچنان به دنبال توقیف نفتکش کره‌ای‌ها!
اما جالبترین واکنش به توقیف نفتکش‌های یونانی توسط مدیرمسئول روزنامه کیهان صورت گرفت، حسین شریعتمداری روز شنبه در سرمقاله‌ای پای کره جنوبی را هم به میان کشید و نوشت: «اکنون انتظار آن است که جمهوری اسلامی ایران تنگه هرمز را به روی نفتکشها و شناورهای حامل کالای تجاری کره جنوبی نیز مسدود کند و مادام که این کشور بدهی ۷ میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت نکرده است به شناورهای آن اجازه عبور از تنگه را ندهد و در همان حال معادل ۷ میلیارد دلاری که کره جنوبی به ایران بدهکار است، محموله‌های نفتی و تجاری آن کشور را توقیف و مصادره کند.»
اظهارات شریعتمداری در حالی است که اتفاقا نیروی دریایی سپاه در نیمه دی ماه سال گذشته یک فروند شناور کره جنوبی که حامل ۷ هزار و ۲۰۰ تن مواد شیمیایی نفتی بود را به دلیل نقض پروتکل‌های زیست محیطی در خلیج فارس توقیف کرد. در بیستم فروردین امسال نیز وزارت خارجه کره جنوبی اعلام کرد ایران نفتکش توقیف‌شده و ناخدای آن را آزاد کرده است. خبرگزاری «یونهاپ» کره جنوبی هم اعلام کرد که سئول و تهران احتمالا بر سر آزادی ۷ میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران در کره جنوبی پیشبردهایی داشته‌اند.توقیف کشتی‌ها را چه «دزدی دریایی» بنامیم، چه «گروکشی سیاسی» و یا «احقاق حق بین‌المللی»، نشان از آن دارد که این گونه اقدامات ایران را در سطح منطقه و بین‌الملل دچار مشکل و تعداد دوستان ما را کم می‌کند و دوباره پای ما را به پشت میز مذاکره باز خواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید