ادامه واکنش‌ها به نقش‌آفرینی پررنگ میخائیل اولیانوف در مذاکرات
روسیه از برجام چه می‌خواهد؟
مریم علی‌زاده منصوری
با کلاهی پوستین به سر و با شوبایی ( کُتِ خز) بر تن، همواره لبخندی بر لب دارد و از پیشرفت مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای 4+1 سخن می‌گوید. آنطور که به نظر می‌رسد میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه میدان‌دار مذاکرات هسته‌ای و تبدیل به زبان ایران برای گفتگو با طرف‌های مذاکره‌کننده شده است. چراکه طی چند روز اخیر تصاویری از او به انتشار رسید که در حال گفتگویی دو جانبه با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بوده است. بنابر شنیده‌ها این دو دیپلمات هشتم دی ماه نیز در آخرین روز از مرحله اول دور هشتم مذاکرات وین، دو بار با یکدیگر رایزنی کرده‌اند. این در حالی است که مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا باید از طریق انریکه مورا، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام انجام شود. نقش‌آفرینی پررنگ اولیانوف در روند مذاکرات هسته‌ای در سپهر سیاست ایران بسیار بحث‌برانگیز شده است. برخی فعالان سیاسی بر این باورند که روسیه درصدد است تا از نَمَد مذاکرات ایران برای خود کلاهی ببافد و در عرصه بین‌الملل قدرت خود را به نمایش گذارد و بعضی دیگر هم معتقدند که تزار‌های روس، ایران را به دستاویزی بدل کرده‌اند تا با تمسک به آن، به مقامات ایالات متحده نزدیک شوند و تحریم‌های آمریکا علیه خود را لغو کنند. با وجود بی‌اعتمادی بسیاری از تحلیلگران عرصه سیاست به میانجی‌گری‌های روسیه و انتقادات وارد شده در این باره، سایت خبری نورنیوز، نزدیک به وزارت امور خارجه ایران، میدان‌داری روسیه و چین، به ویژه روس‌ها در مذاکرات هسته‌ای را «اقدام هوشمندانه جمهوری اسلامی» برای حصول به یک توافق خوب دانسته است.
یک کارشناس: زیرکی روس‌ها بود که در سایه عدم گفتگوهای مستقیم بین ایران و آمریکا و نقش به حاشیه رفته انریکه مورا، تلاش کردند تا با تصویرسازی از خود مسکو را به عنوان یکی میانجی و نزدیک‌کننده دیدگاه‌های ایران و آمریکا معرفی کنند
روسیه، میکروفن ایران!
سیاست‌های متناقض روس‌ها در قبال ایران و اقداماتی که علیه کشورمان در بزنگاه‌های حیاتی انجام داده‌اند، کم‌شمار نیستند. از همین رو هم در بی‌اعتماد ساختنِ نه تنها کارشناسان عرصه سیاست که ملت ایران نسبت به خود ید طولایی دارند. اما با این وجود همواره نقشی پررنگ در مناقشات و مذاکرات ایران با غربی‌ها ایفا کرده‌اند و عملکرد آن‌ها در گفتگوهای هسته‌ای اخیر نیز به گونه‌ای است که گویی نقش تریبون ایران را نه فقط برای طرفین مذاکره که حتی برای مردم در سراسر دنیا ایفا می‌کنند. به طوری که مسیح مهاجری، در سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی اظهار داشته است که در یکی از دورافتاده‌ترین روستاهای کشور، یک کشاورز از من پرسید با اینکه روشن است دولت سیزدهم تصمیم گرفته با طرف‌های غربی بر سر برجام و رفع تحریم‌ها به توافق برسد، چرا مسئولان ما این خبر خوش را اعلام نمی‌کنند؟ از او پرسیدم از کجا فهمیده‌ای که دولت چنین تصمیمی گرفته است؟ بدون معطلی گفت از صحبت‌های میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین فهمیدم. وانمود کردم که حرف مهمی نزده و با خون‌سردی پرسیدم: مگر اولیانف از اولیای ما است که هرچه بگوید ما باید قبول کنیم ؟ کشاورز روستایی با شنیدن این جمله، نگاهی عاقلانه به من انداخت و گفت: ای آقا، ما از این حرف‌ها زیاد شنیده‌ایم. شما دیگر چرا خودتان را به کوچه علی‌چپ می‌زنید؟»
آنطور که به نظر می‌رسد میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه، میدان‌دار مذاکرات هسته‌ای و تبدیل به زبان ایران برای گفتگو با طرف‌های مذاکره‌کننده شده است
منجیِ زیرک
واکنش‌ها به نقش بحث‌برانگیز روسیه در مذاکرات هسته‌ای همزمان با خبر سفر رئیسی به این کشور در اوایل سال جدید میلادی از شدت بیشتری برخوردار شد و بسیاری از کارشناسان عرصه سیاست خود را ملزم به مجاب کردن دولت در کاهش نقش روسیه در مذاکرات دانستند تا جایی که حسین علایی، استاد دانشگاه در مقاله‌ای که ۱۱ دی ماه در روزنامه جمهوری اسلامی منتشر شد، به مسئولان توصیه کرد که قبل از هر گونه تعامل با مسکو به سوابق تاریخی و رفتار روسیه با ایران توجه کنند. او همچنین در ادامه تاکید کرد که روسیه تاکنون هیچگاه ایران را متحد استراتژیک خود تلقی نکرده و همیشه از برگ ایران در حل مسائل خود با آمریکا استفاده کرده است. دیاکو حسینی، کارشناس ارشد سیاست خارجی نیز در گفت‌وگویی از نقش زیرکانه روس‌ها در مذاکرات وین سخن گفته و عنوان کرده است که این زیرکی روس‌ها بود که در سایه عدم گفتگوهای مستقیم بین ایران و آمریکا و نقش به حاشیه رفته انریکه مورا، تلاش کردند تا با تصویرسازی از خود مسکو را به عنوان یکی میانجی و نزدیک‌کننده دیدگاه‌های ایران و آمریکا معرفی کند تا از این طریق بتوانند پرستیژ روسیه را در توافقات بین‌المللی افزایش دهند.
نکته جالب توجه آنجایی است که حضور پررنگ میخائیل اولیانوف به عنوان نماینده روسیه در مذاکرات و گفت‌وگوهای دوجانبه‌اش با طرف‌های غربی به دستمایه طنز و شوخی کاربران فضای مجازی تبدیل شده است به گونه‌ای که شخصی در این باره نوشته: «آخرشم این اولیانوف تحریم‌های آمریکا علیه روسیه رو به جای ایران برمی‌داره می ره!» برخی دیگر هم تصویر مذاکره اولیانوف با رابرت مالی را یادآور تصویر سفیران روسیه و بریتانیا عنوان کرده‌اند که بازسازی عکسی از سران متفقین در دوران جنگ جهانی دوم در محل سفارت شوروی سابق در تهران بود.
یک آلزایمر اِلزامی
شاید در بزنگاه حیاتی کنونی که بنا به گفته خود مقامات، کشور از نظر اقتصادی یکی از بحرانی‌ترین ادوار را پشت سر می‌گذارد، تصمیم‌گیران کشور ابتلا به یک آلزایمر موقتی را الزامی بدانند و از یاد ببرند که به گفته حسین علایی، رئیس پیشین ستاد مشترک سپاه، روسیه در شورای امنیت سازمان ملل همواره علیه برنامه هسته‌ای ایران رأی داده و در زمان ریاست جمهوری احمدی‌نژاد که بیشترین قطعنامه‌ها علیه ایران صادر شد، برخی از آن‌ها را دولت روسیه پیشنهاد داده بود. یا برخی سیاست‌های روسیه در مسائلی مانند جنگ ایران و عراق یا در بحران قره‌باغ روابط نزدیک مسکو با اسرائیل را نمی‌توان نادیده گرفت. یا به گفته سردار علایی «زمانی را که پدافند ضدهوایی روس‌ها در سوریه در تمام حمله‌های اسرائیل به مواضع گروه‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی همواره تماشاچی بوده‌اند.»
طناب‌کشی روس‌ها و پایداری‌ها
از قرار معلوم پیش‌نویس توافقنامه میان ایران و 4+1 طی ماه‌های آتی به رشته تحریر در خواهد آمد و آنطور که رادیوی ملی آمریکا برای نخستین بار از نشانه‌های پیشرفت در مذاکرات سخن گفته است دستیابی به توافقی هرچند موقت غیرمنتظره به نظر نمی‌رسد. این وسط اما بنابر پیش بینی‌ها از یک سو روس‌ها، میدان‌داران مذاکره، دست خالی وین را به قصد مسکو ترک نخواهند کرد و از دیگر سو جبهه پایداری در حال خط و نشان کشیدن برای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در بهارستان است به طوری که علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل نود قانون اساسی اظهار داشته است که «بر اساس قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ایران سازمان انرژی اتمی موظف به اجرای مفاد آن است؛ منتها طبق کارشناسی‌های مختلف و جلسات برگزارشده با رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، استنکاف وی در امتناع یا ممانعت از اجرای این قانون محرز شد. بر این اساس مقرر شد گزارش کامل این موضوع، جهت قرائت در صحن علنی به هیئت‌رئیسه مجلس ارجاع داده شود.» حال قرار است در صحن علنی مجلس این گزارش قرائت شود؛ آن‌هم دقیقا زمانی که مذاکرات وین در شرایط حساسی قرار دارد. از همین رو می‌توان پیش‌نویس توافقنامه را میان طنابی در نظر گرفت که یک سوی آن را تزار‌ها به سمت خود می‌کشند و سوی دیگرش را پایداری‌ها.
دیدگاه تان را بنویسید