اسرائیل در رویارویی با ایران تنها خواهد ماند؟
تل‌آویو در تنگنای «بی‌توجهی» اعراب و آمریکا
محبوبه ولی
«احتمال دوم، دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و انجام آزمایش هسته‌ای است که پس از آن جهان سکوت کند تا جهان عرب وارد گرداب جدیدی شود و این در حقیقت گزینه‌ای است که هرگز آمریکا را در صورت ناتوانی در رام کردن ایران هسته‌ای، ناراحت نخواهد کرد. زیرا آمریکا آماده ترک منطقه خاورمیانه می‌شود تا آن را برای کسانی باقی بگذارد که تمایل دارند وارد آن شوند و آنها در مقابل مشکل تسلیح هسته‌ای قرار می‌گیرند که پیش‌بینی نتایج و پیامدهای آن دشوار خواهد بود.»
آنچه خواندید بخشی از تحلیل روزنامه سعودی الریاض است که سایت دیپلماسی ایرانی با تیتر «ایران هسته‌ای اگر اسرائیل را نگران می‌کند، اعراب را می‌ترساند» منتشر کرده است. این بخش از تحلیل الریاض ناظر به بازگشت آمریکا به برجام بدون توجه به منافع اعراب است. اما آیا آمریکا در این بازگشت، اسرائیل را نیز نادیده انگاشته است؟ پاسخ بسیاری از تحلیلگران به این سوال، با توجه به تحولاتی که در حال رخ دادن است، مثبت است.
آنها معتقدند که بالاخره چاقو دسته خود را بریده و اسرائیل در این ماه‌های اخیر هرچه کرده تا آمریکا را از راه بازگشت به برجام بازگرداند به درِ بسته خورده است.
معادلات پیمان ابراهیم به هم می‌ریزد؟
بخشی از این ادعا مربوط به بر هم خوردن معادلاتی است که بر اساس صلح اسرائیل و اعراب چیده شده است. پیمان ابراهیم به ابتکار دونالد ترامپ که چند کشور عربی از جمله امارات و بحرین و مراکش نیز به آن پیوستند، راهی بود برای متحد کردن کشورهای عربی و اسرائیل علیه ایران. عربستان نیز بارها به شکل تلویحی از عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل استقبال کرده است.
سفیر اسرائیل در واشنگتن دیروز تصریح کرد به اطلاع کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل رسانده که اسرائیل خود را به هیچ قراردادی که امنیت این دولت را به خطر می‌اندازد، پایبند نمی‌دارد
این اتحاد با حمایت آمریکا می‌تواند ایران را در گوشه رینگ خاورمیانه بیندازد. حالا اما اخبار شکل‌گیری مذاکرات و گفت‌وگوها میان ایران و عربستان، آن هم پس از پنج سال قطع رابطه دیپلماتیک، می‌تواند تمام آن معادلات را بر هم بزند.
تحلیلگران اشاره می‌کنند که با توجه به روی خوشی که بایدن به سعودی نشان نداده و اهتمامی که برای احیای برجام در وین جریان دارد، عربستان ناگزیر دست از سماجت برداشته و روی به توافق با ایران آورده است. آنها همچنین تصریح می‌کنند که آشتی میان ایران و اعراب در منطقه، منجر به این خواهد شد که مطالبه برجام منطقه‌ای نیز منتفی شود؛ این در حالی است که کشورهایی چون عربستان و بحرین پیش از این بارها خواسته بودند که بخشی از مذاکرات برجامی باشند.
اسرائیل یگانه دولتی است که ایران تهدید به نابودی‌اش می‌کند
در این وضعیت تکلیف اسرائیل چه خواهد بود؟ اگر اسرائیل به واقع همپیمانی اعراب را از دست بدهد و حمایت آمریکا از آن نیز مانند گذشته تام و تمام نباشد، در وضعیت سختی قرار خواهد گرفت. از همین روست که سفیر اسرائیل در واشنگتن دیروز در یک پیام ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد گفت به اعضای شورای امنیت گفته است که «اسرائیل در خاورمیانه و جهان از وضع خاصی برخوردار است زیرا یگانه دولت جهان است که ایران علنا آن را به نابودی تهدید می‌کند.»
گیلعاد اِردان ادامه داده: «اسرائیل مخالفتی ندارد با اینکه ایالات متحده و دیگر قدرت‌های بزرگ، با ایران به توافق برسند، بلکه نگرانی اسرائیل آن است که مبادا توافق‌هایی به دست آید که امنیت اسرائیل را به خطر بیاندازد و تل‌آویو حق دارد از امنیت سرزمین و شهروندان خود دفاع کند.»
دو خواسته اصلی اسرائیل درباره برجام
این هشدارها اما تاکنون ظاهرا به نتیجه‌ای که مطلوب اسرائیل است نرسیده و از همین روست که مقامات نظامی و امنیتی این رژیم هفته آینده راهی واشنگتن خواهند بود تا بار دیگر بخت خود را در آنجا بیازمایند. در این سفر قرار است «آویو کوخاوی»، رئیس ستاد ارتش اسرائیل به همراه چند تن دیگر با مقامات ارشد پنتاگون دیدار کند.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص نوشته که او در این دیدار دو خواسته مهم تل‌آویو در رابطه با برجام را مطرح خواهد کرد؛ خواسته اول در رابطه با «بند غروب» برجام است که بر اساس آن محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران طی در یک دهه پایان می‌یابد و خواسته دوم شامل افزایش نظارت بین‌المللی و کنترل بر تحقیق و توسعه ایران و غنی‌سازی اورانیوم می‌شود.
پیمان ابراهیم به معنی اتحاد اعراب و اسرئیل با حمایت آمریکا می‌تواند ایران را در گوشه رینگ خاورمیانه بیندازد. حالا اما اخبار شکل‌گیری مذاکرات میان ایران و عربستان، آن هم پس از پنج سال قطع رابطه دیپلماتیک، برای اسرائیل به معنی برهم خوردن تمام آن معادلات است
نگرانی از انتقامی که هنوز گرفته نشده
حمله موشکی بامداد پنجشنبه به تاسیسات هسته‌ای دیمونای اسرائیل نیز احتمالا بخشی از این گفت‌وگو خواهد بود؛ به ویژه که گمانه‌زنی‌های ارتباط ایران با این حمله وجود دارد؛ هرچند که «عاموس یادلین»، از ژنرال‌های ارشد اسرائیل که اکنون رئیس پژوهشکده امنیت این رژیم است، این احتمال را رد کرده است. او گفته: «شرایط بسیار بغرنجی را پشت سر می‌‌گذاریم، ایرانی‌ها هنوز با ما تسویه حساب نکرده‌اند؛ با این حال باید نفسی به راحتی بکشیم که آنچه منفجر شد موشک ایرانی نبود.»
آن حمله موشکی که از سوی اراضی سوریه صورت گرفت اما وضعیت را در اسرائیل پیچیده‌تر کرده است. بسیاری آن را انتقام ایران بابت خرابکاری اخیر اسرائیل در نطنز می‌دانند. ایران رسما چنین مسئولیتی را نپذیرفته است اما اظهارات مقامات نظامی ایران، اسرائیل را کماکان در وضعیت آماده‌باش همراه با نگرانی فزاینده قرار داده است.
سردار محمدرضا فلاح‌زاده، جانشین فرمانده قدس سپاه در مراسمی گفت: «رژیم غاصب صهیونیستی بداند که گروه‌های مقاومت در جای‌جای کره خاکی در کنار مقرهای شما قرار دارد و هر لحظه شما را به افول نزدیک‌تر می‌کنند. آنها مطابق با صحبت‌های رهبر معظم انقلاب، ۲۵ سال آینده که چند سالی از آن هم می‌گذرد را نخواهد دید.»
اتحادیه اروپا: «مذاکرات وین ارتباطی با اسرائیل ندارد.»
این گفته‌ها برای اسرائیل به معنی نشانه‌های روشنی از دست داشتن ایران در حملات علیه مواضع این رژیم است و می‌کوشد از آن برای توقف مذاکرات وین بهره ببرد اما اظهارات دیروز سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حاکی از ناکامی اسرائیل برای نیل به این هدف است.
پیتر استانو، دیروز ضمن اینکه به صراحت گفته است «مذاکرات وین ارتباطی با اسرائیل ندارد»، تاکید کرد: هیچ راه حل جایگزینی در برابر مذاکرات وین برای حل تمام ابعاد مربوط به توافق هسته‌ای ایران وجود ندارد و از این منظر ما در وین سرگرم مذاکره هستیم.
او ادامه داده: «نشانه‌های دلگرم‌کننده‌ای از برایند مذاکرات دیده می‌شود که می‌توان آن را مثبت تلقی کرد.»
از سوی دیگر سفیر اسرائیل در واشنگتن دیروز تصریح کرد «به اطلاع کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل رسانده که اسرائیل خود را به هیچ قراردادی که امنیت این دولت را به خطر می‌اندازد، پایبند نمی‌دارد» و از همین روست که هرچه مذاکرات برجامی در وین به صلح نزدیک می‌شوند، اینجا در خاورمیانه حملات تازه‌ای شکل می‌گیرد.
دیدگاه تان را بنویسید