محبوبه ولی

 

مرد ساکت اصلاح‌طلبان؛ چند سالی هم مرد ساکت بهارستان شد؛ همان سال‌هایی که مردم با امید بسیار به اصلاح‌طلبان رأی دادند و آنها هم فراکسیون امید در مجلس تشکیل دادند به ریاست محمدرضا عارف.

کمی که گذشت اما او را آماج انتقادهای بسیاری کردند از این دست که عارف همواره ساکت و منفعل است و مرد عمل نیست. حضورش و ریاستش خاطر دوستان اصلاح‌طلبش را نیز آزرده می‌کرد تا جایی که سرفصل بسیاری از مصاحبه‌های غلامحسین کرباسچی، طعنه به عارف و ناکارآمد خواندن وی بود.

طرفدارانش اما می‌گفتند که او مرد شعار و هیجان و کارهای خلق‌الساعه نیست؛ مرد عمل است و زیاده‌گو نیست؛ از همین روست که برچسب منفعل می‌خورد. البته ناگفته نماند که تیر ترکش این دسته از اصلاح‌طلبان به محمد خاتمی هم می‌رسید و او نیز بی‌نصیب از طعن و کنایه یارانش نبود.

زهر این نیش‌ها آنجایی سوزناک شد که اصلاح‌طلبان در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی، بهارستان را از دست دادند. امیدی به پاستور 1400 هم ندارند. یک شورای شهر در اختیارشان مانده که آن هم نه وزن چندانی دارد و نه تضمینی برای بقا در دست اصلاح‌طلبان.

در میان همین اختلافات و شکست‌ها بود که موسوی لاری، مرد کهنه‌کار اصلاح‌طلبان و نایب رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان کنار رفت؛ دلیل استعفایش را شرایط جسمی و «لزوم بازنگری در ساختار و ساز و کار نهادهای اجتماعی اصلاح‌طلبان» عنوان کرد.

اعلام استعفا با تاخیر چهار ماهه

حالا خبر آمده که پس از نایب رئیس، رئیس هم استعفا کرده است و چه‌بسا پیش از نایب رئیس! دیروز خبر استعفای عارف از ریاست شورای عالی اصلاح‌طلبان تیتر اخبار بود و اعضای این شورا مشغول تکذیب و تایید؛ عارف اما همچنان در سکوت بود. بی‌تردید او بهترین کسی بود که می‌توانست درباره صحت خبر استعفایش پاسخ دهد، اما واکنشی به این خبر نشان نداد.

استعفای او نه به طور رسمی، بلکه لا به لای گزارش خبری یکی دو رسانه منتشر شد. بعد نوبت به تایید و تکذیب اصلاح‌طلبان رسید. علیرضا خامسیان، فعال رسانه‌ای و اصلاح‌طلب نزدیک به عارف، خبر استعفای او را تایید کرد و گفت که «عارف استعفای خود را دو ماه پیش از موسوی لاری، یعنی اسفند گذشته به داوود محمدی، دبیر کل انجمن اسلامی معلمان داده بوده است.» نکته‌ای که این ادعا را قابل تامل می‌کرد، این بود که شورا از اسفند تاکنون یعنی از چهار ماه پیش به این سو، هیچ جلسه‌ای تشکیل نداده است. هرچند که برخی گفتند علت این موضوع «کرونا» بوده است اما چهره‌های نزدیک به عارف می‌گویند او پس از زمزمه‌های استعفای موسوی لاری، دچار دلسردی و بی‌عملی شد.

زیباکلام: اساسا نه تنها استعفای محمدرضا عارف و یا بودن ایشان بر ریاست شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، بلکه خود شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان هم، الان مدت‌هاست که بلاموضوع شده است

ابتکار عمل علیه رئیس

داوود محمدی اما این خبر را تکذیب کرد. او به خبرگزاری‌ها گفت: «اگر قرار بوده عارف به من نامه استعفا را بدهد، من باید بپذیرم این کار برعهده من است. در حالی که در اسفندماه، عارف نامه‌ای به بنده در خصوص استعفا نداد.»

این عضو شورای عالی اصلاح‌طلبان توضیح داد که عارف از شرایط موجود ناراضی است اما نارضایتی او را نباید تعبیر به استعفا کنیم.

محمدی تلویحا اما استعفای عارف را تایید کرد چراکه در کنار این اظهارات گفت: استعفای عارف موضوعی است که ما بر سر آن به نتیجه نرسیدیم و رایزنی‌هایی برای منصرف کردن او نیز انجام دادیم.

علاوه بر او، شماری دیگر از اعضای شورا از استعفای عارف اظهاربی‌اطلاعی کردند؛ محمد صادقی، نماینده پرحاشیه فراکسیون امید در مجلس دهم و البته رئیس کارگروه پایش شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان یکی از همان‌هاست که ضمن اظهار بی‌اطلاعی، گفت: «تا جایی که من اطلاع دارم موضوی استعفای آقای عارف در شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان مطرح نشده است.»

علی صوفی، عضو دیگر شورای عالی اصلاح‌طلبان اما با طرح این موضوع که استعفای عارف منطقی نیست و طبیعی به نظر نمی‌آید، آن را مشکوک خواند و گفت که «به نظر می‌رسد دوستان به ‌نوعی می‌خواهند بدون هیچ‌گونه هزینه‌ای «ابتکار عمل» را در دست بگیرند.»

بود و نبود عارف فرقی نمی‌کند

آنچه صوفی می‌گوید با توجه به اختلاف‌نظری که بین اصلاح‌طلبان بر سر ریاست عارف و رهبری خاتمی وجود دارد، دور از ذهن نیست؛ چه آنکه روز گذشته نیز شماری از اصلاح‌طلبان به استقبال این استعفای نصفه نیمه و حتی انحلال شورای عالی اصلاح‌طلبان نیز رفتند.

صادق زیباکلام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب دیروز در همین ارتباط گفت که «اساسا نه تنها استعفای محمدرضا عارف و یا بودن ایشان بر ریاست شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، بلکه خود شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان هم، الان مدت‌هاست که بلاموضوع شده است.»

او با بیان اینکه بود و نبود عارف فرقی نمی‌کند، ادامه داده است: «جامعه و قشر جوان تحصیل‌کرده و دانشجویان از نسل اول اصلاحات و رهبر آن دست بریده‌اند و قطع امید کرده‌اند.»

شهاب‌الدین طباطبایی، سخنگوی حزب ندای ایرانیان نیز با تایید خبر استعفای عارف از مدت‌ها پیش، گفت که «معتقدم اصلاح‌طلبان به تشکیل پارلمان اصلاحات نزدیک می‌شوند.»

تصمیم‌گیری درباره استمرار فعالیت شورا

خبرگزاری مهر هم به نقل از احمد حکیمی، دبیرکل حزب اراده ملت نوشت که «شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نهاد بالادستی شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است و امروز درباره استمرار فعالیت شورای عالی تصمیم‌گیری می‌کند.»

این رسانه اصولگرا همچنین خبر داد که قرار است استعفای رئیس و قائم مقام شورای عالی سیاستگذاری در اولین جلسه این شورا مورد بررسی قرار گیرد.

خبرگزاری مهر به نقل از احمد حکیمی، دبیرکل حزب اراده ملت نوشت که شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نهاد بالادستی شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است و امروز درباره استمرار فعالیت شورای عالی تصمیم‌گیری می‌کند

اصلاحات از خاکستر خویش برمی‌خیزد؟

بدین ترتیب می‌توان گفت که شورای شش و نیم ساله سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در یک قدمی انحلال است؛ آن هم در شرایطی که انشقاق میان اصلاح‌طلبان، عارف و عارف‌ها را خسته کرده است.

برخی معتقدند این استعفاها سرآغاز بازسازی اصلاحات برای انتخابات 1400 است اما از سوی دیگر اختلافات روشن اصلاح‌طلبان با یکدیگر کورسوی امید به هر وحدتی برای حضور در انتخابات آتی را خاموش می‌کند؛ آنها از اعتدالیون هم دست شسته و ناامیدند؛ شورای نگهبان هم به هیچ روی سر سازگاری با اصلاح‌طلبان را ندارد؛ آن شور و اشتیاق به کارآمدی اصلاح‌طلبان در میان جامعه نیز از دست رفته است. با این تفاسیر آیا می‌توان امید داشت که اصلاحات ققنوس‌وار از خاکستر خود برخیزد؟ یا اینکه این استعفاها و انحلال‌ها نشانه پایان غم‌انگیز اصلاحات در ایران است؟