مطابق تصمیم دولت و در صورت تصویب نهایی آن در مجلس، اموال صندوق‌های دولتی کشوری و فولاد، سال آینده و در قالب رد دیون، به تامین اجتماعی واگذار می‌شود.

به گزارش «توسعه ایرانی»، یکی از بندهای قانون بودجه ۱۴۰۴، تکلیف صندوق‌های بازنشستگی دولتی و در معرض ورشکستگی را مشخص کرده و طبق این بند، اموال صندوق‌های فولاد و کشوری به تامین اجتماعی منتقل می‌شوند. «پورمحمدی» رئیس سازمان برنامه نیز در مصاحبه مطبوعاتی خود اعلام کرده که این حکم بخشی از اصلاح ساختاری بودجه است که در ماده ۱۱۹ قانون برنامه هفتم نیز بر آن تاکید شده است.

دو صندوق فولاد و کشوری، زیرمجموعه دولت هستند و دولت حداقل ۹۰درصد تعهدات آنها را برعهده گرفته است. حال در بودجه ۱۴۰۴ آمده که از سال آینده تمام کارکنان جدید دولت باید مشترک صندوق تأمین اجتماعی شوند و از آن مهم‌تر اینکه دولت تمام دارایی‌های صندوق کشوری و فولاد را به سازمان تأمین اجتماعی بابت بدهی خود منتقل می‌کند. برآورد می‌شود که این دارایی‌ها حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان باشد. با این بند قانونی، تمام شرکت‌های زیرمجموعه این صندوق‌ها اعم از سودده و زیان‌ده به تامین اجتماعی منتقل می‌شوند و کارمندان جدید دولت نیز بیمه تامین اجتماعی می‌شوند. این حکم به معنای تیر خلاص بر پیکر صندوق‌های دولتی کشوری و فولاد است اما آیا این موضوع برای تامین اجتماعی آورده‌ای نیز دارد و اوضاع این صندوق بهتر می‌شود و از بحران قریب‌الوقوع ناترازی نجات می‌یابد؟

صندوق فولاد، سال‌هاست که تعطیل و بسته شده است

در همین زمینه «علیرضا حیدری» کارشناس رفاه و تامین اجتماعی در ارتباط با وضعیت صندوق‌های بازنشستگی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ و احکام این سند به ایلنا گفت: در حوزه صندوق‌های فعال بازنشستگی، چند صندوق درشت مثل صندوق تامین اجتماعی، کشوری و فولاد داریم و صندوق‌های کوچک‌تری هم مثل صندوق هما، صندوق بانک‌ها و صداوسیما وجود دارند. تقریبا همه این صندوق‌ها بجز یکی دو تا، دچار مشکل ناترازی هستند و هم از منظر اکچوئری و هم از نظر منابع و مصارف بودجه‌ای، این ناترازی برقرار است.

او افزود: در مورد دو صندوق فولاد و کشوری، لایحه بودجه ۱۴۰۴ تصمیمی گرفته و آن هم انتقال تعهدات آنها به دولت است و بیمه‌شدگان فعلی آنها که بیمه‌پرداز هستند، از این پس حق بیمه را به حساب دولت می‌پردازند و دولت متعهد به انجام تعهدات این صندوق‌ها خواهد بود. در مورد بیمه‌شدگان جدید این صندوق‌ها نیز قرار شده به تامین اجتماعی منتقل شوند. البته صندوق فولاد یک صندوق بسته است و مدت‌هاست که همه شاغلان شرکت‌های معدنی و فولادی به تامین اجتماعی منتقل شده‌اند. مسأله مهم این است که همه دارایی‌های این صندوق‌ها به‌روزرسانی و معافیت از مالیات می‌شود و براساس نظر کارشناسان قیمت‌گذاری صورت می‌گیرد. این دارایی‌ها نیز بابت رد دیون دولت به تامین اجتماعی، به این صندوق منتقل می‌شوند.

به گفته حیدری، اگر این تصمیم در مجلس مورد تایید نمایندگان قرار بگیرد، از آغاز سال ۱۴۰۴ دیگر نهادهایی به نام صندوق بازنشستگی فولاد و صندوق بازنشستگی کشوری نخواهیم داشت.

برخی از واگذاری‌های دولت، 

موجب دردسر تامین اجتماعی شده‌اند

این کارشناس رفاه اضافه کرد: در حکمی که در قانون بودجه آمده، صحبت از تمام صندوق‌‌های بازنشستگی شده که بیش از ۵۰درصد منابع آنها توسط دولت تامین می‌شود. اگر قرار بر این باشد، کار با انتقال دو صندوق فولاد و کشوری تمام نمی‌شود و صندوق‌های کوچک دیگری هم هستند که از منابع دولتی تغذیه می‌کنند؛ ازجمله صندوق بازنشستگی هما و علی‌القاعده با قید بیش از ۵۰درصد سهم دولت در هزینه‌ها، برای این صندوق‌ها هم انتقال دارایی و ادغام اتفاق می‌افتد.

اما آیا این انتقال دارایی به نفع تامین اجتماعی تمام می‌شود؟ حیدری در پاسخ گفت: مسلم است که هر چقدر تامین اجتماعی از دولت دارایی بگیرد، برای این صندوق بهتر است. هرچند براساس سوابق تاریخی، واگذاری برخی دارایی‌ها مثل شرکت هپکو برای تامین اجتماعی آورده چندانی نداشته اما در هر حال، دریافت دارایی‌های غیرنقدی برای تامین اجتماعی فایده‌بخش است. منظور از دارایی‌های غیرپولی، پرداخت مطالبات معوق است نه جاری. برای مطالبات جاری، دولت باید پرداخت ریالی به تامین اجتماعی داشته باشد چون با پرداخت ریالی، انتخاب نوع سرمایه‌گذاری از محل مازاد منابع ریالی با خود صندوق تامین اجتماعی‌ست و بهتر می‌تواند تملک دارایی انجام دهد.

او افزود: اما خب مسأله این است که دولت دیون خود را در قالب واگذاری سبدی از دارایی‌های غیرپولی پرداخت می‌کند که برخی از اقلام این سبد سودده نیستند و تامین اجتماعی با پذیرش آنها سودی نمی‌کند اما دولت مصر است که همه سبد با هم واگذار شود و قیمت‌گذاری نیز با خود دولت است. اما اگر تامین اجتماعی پول نقد بگیرد، خودش با رویکرد حداکثرسازی سود، سرمایه‌گذاری می‌کند و دارایی‌های سودآور نصیب تامین اجتماعی می‌شود.

گرفتن دارایی به جای مطالبات، 

فعلا تنها گزینه  روی میز است

این کارشناس تامین اجتماعی ادامه می‌دهد: با وجود اینکه اطمینان داریم دولت توان پرداخت نقدی مطالبات تامین اجتماعی را ندارد و از طرفی چالش بر سر نحوه به‌روزرسانی این بدهی‌ها وجود دارد و دولت رای دیوان عدالت اداری در مورد به‌روزرسانی بدهی‌ها را نمی‌پذیرد، دریافت دارایی‌ها مابه‌ازای مطالبات صندوق، بهترین راه است و این نوع وصول که البته تکلیفی‌ست و ترجیحی نیست، بهتر از انباشت مطالبات است. با انباشت بدهی‌های دولت شاید به جایی برسیم که دولت دیگر توان پرداخت و تسویه آنها حتی به صورت غیرنقدی را هم نداشته باشد.

در لایحه بودجه ۱۴۰۴ همچنین صحبت از پرداخت ۲۰۰ همت از بدهی دولت به تامین اجتماعی‌ست که به گفته حیدری، احتمالاً بیشتر آن از محل انتقال دارایی‌های صندوق‌های فولاد و کشوری قابل استحصال است.

او در پایان تاکید می‌کند: البته باید ببینیم مجلس در کمیسیون‌های مختلف چطور به این موضوع نگاه می‌کند و آیا با قرار دولت برای انتقال دارایی‌های صندوق‌ها به تامین اجتماعی موافقت می‌شود یا خیر؟ فعلا باید منتظر بمانیم و ببینیم چه پیش می‌آید چون هنوز قضاوت قطعی ممکن نیست.