در حالی‌که سازمان تامین اجتماعی اصرار دارد که در سه سال گذشته بیش از 70هزار کارگر جدید ساختمانی را بیمه کرده است، فعالان صنفی این بخش معتقدند که نه فقط این ادعا درست نیست، بلکه بیمه بسیاری از این کارگران نیز به دلایل مختلف قطع شده است.

چندی پیش «محمد محمدی» معاون فنی و بیمه‌ای تأمین اجتماعی در گفت‌وگویی، قطع بیمه کارگران ساختمانی را یک ادعای غیرواقعی دانسته و گفته بود: «تقریبا همه کسانی که تاکنون مشمول قطع بیمه پس از چند بار بازرسی شدند، کارگر ساختمانی نبودند»؛ موضوعی که پیشتر نیز بارها از سوی مسئولان این سازمان مطرح شده بود اما فعالان کارگری این حوزه هیچ زمانی زیر بار این دست ادعاها نرفته و می‌گویند: «ما در بطن ماجراییم و از آنچه بر سر کارگران ساختمانی می‌آید، خبر داریم».

«عباس شیری» بازرس کانون کارگران ساختمانی شیری با انتقاد از این نوع ادعاها می‌گوید: منکر این نمی‌شویم که در بازرسی‌ها ممکن است کارگران غیرواقعی کنار گذاشته شوند. اصلا بازرسی‌ها برای تشخیص کارگرانی است که به ناحق از سهمیه بیمه کارگران ساختمانی استفاده می‌کنند اما در واقعیت نوع بازرسی‌ها به گونه‌ای است که بسیاری از کارگران ساختمانی هم قربانی می‌شوند. آنها بیمه خود را از دست می‌دهند و باید مدت‌های طولانی به دنبال برقراری مجدد بیمه خود باشند و برای بسیاری هم بعد از دوندگی‌های بسیار، بیمه مجددا برقرار نمی‌شود.

تأمین اجتماعی می‌گوید ما بازرسان خود را قبول داریم. از طرفی بازرسی‌ها به کارگزاری‌ها واگذار شده و این بازرسان هر چه بیشتر بیمه قطع کنند، پورسانت بیشتری می‌گیرند. چنین سازوکاری به ضرر کارگران است

وی گفت: کارگرانی داریم که 10 سال بیمه‌پردازی کرده‌اند و ناگهان بیمه‌اشان قطع شده است. چطور در حالی‌که ۳ الی ۴ بار در ماه بازرسی کرده‌اند، بعد از 10 سال متوجه شدند که این افراد، کارگر ساختمانی نبوده‌اند؟

شیری گفت: نکته دیگر این است که چرا پیشنهاد انجمن‌های صنفی برای بازرسی پذیرفته نمی‌شود؟ ما در استان قم به یک سازوکار نسبتا خوبی رسیدیم. وقتی می‌خواهند بیمه کارگری را قطع کنند، مدارک فرد مورد نظر در یک کمیته با حضور بازرس تأمین اجتماعی کل، بازرس شعبه تأمین اجتماعی و بازرس کانون انجمن‌ها بررسی می‌شود. این شیوه را در استان‌های دیگر هم می‌توان اجرا کرد تا احتمال بی‌عدالتی در حق کارگر ساختمانی کمتر شود.

این فعال صنفی بیان کرد: سازمان تأمین اجتماعی، نقش انجمن‌ها را نادیده گرفته و می‌گوید ما بازرسان خود را قبول داریم. از طرفی بازرسی‌ها به کارگزاری‌ها واگذار شده و این بازرسان هر چه بیشتر بیمه قطع کنند، پورسانت بیشتری می‌گیرند. چنین سازوکاری به ضرر کارگران است.

مسیر سخت برقراری مجدد 

بیمه کارگران ساختمانی

شیری می‌گوید: تأمین اجتماعی تأکید دارد که در صورت قطع بیمه کارگر، فرد می‌تواند اعتراض کند و بیمه او مجددا برقرار شود اما آیا فرآیند برقراری مجدد بیمه کارگران در صورت پذیرفته شدن اعتراض به راحتی اتفاق می‌افتد؟ خیر، اصلا این‌گونه نیست. ما کارگری داریم که دو سال پیش بیمه‌اش به ناحق قطع شده و اعتراض کرده و ثابت کرده که کارگر ساختمانی است اما هنوز بیمه او وصل نشده است چون سهمیه‌ای به کارگران اختصاص ندادند. به جز همان سهمیه‌ای که در روز کارگر تخصیص دادند، سهمیه دیگری به کارگران ساختمانی تخصیص نداده‌‎اند.

وی گفت: حتی من با یکی از اعضای سازمان تأمین اجتماعی در رابطه با کارگرانی که بیمه آنها به ناحق قطع شده صحبت کردم. وی گفت فعلا گزینه‌ای نداریم که بتوانیم بیمه این کارگران را دوباره وصل کنیم. بخشنامه‌ای در بهمن ماه ۱۴۰۱ صادر کرده بودند که با قطع بیمه دو نفر باید بیمه یک نفر برقرار شود که متأسفانه این بخشنامه را هم لغو کردند. تأمین اجتماعی به اختیار خود به قانون عمل می‌کند. هر زمان بخواهد بخشنامه صادر می‌کند و هر زمان که دوست نداشته باشد بخشنامه را لغو می‌کند.

کارگرانی داریم که 10 سال بیمه‌پردازی کرده‌اند و ناگهان بیمه‌اشان قطع شده است. چطور در حالی‌که ۳ الی ۴ بار در ماه بازرسی کرده‌اند، بعد از 10 سال متوجه شدند که این افراد، کارگر ساختمانی نبوده‌اند

مشکل کمبود منابع بیمه باید حل شود

شیری بیان کرد: قانون می‌گوید کارگری که کارت مهارت بگیرد و احراز اشتغال شود باید به تأمین اجتماعی معرفی شود. از نمایندگان مجلس و دولت جدید می‌خواهیم مسأله کمبود منابع بیمه کارگران ساختمانی را بررسی کنند و این مشکل را حل کنند تا کارگر بعد از گرفتن کارت مهارت به راحتی بیمه شود.

این فعال کارگری گفت: ببینید از همین قانون فعلی و منابع پروانه ساختمانی از شهرداری، طلب‌های زیادی برای سازمان تأمین اجتماعی باقی مانده است. باید شفاف‌سازی کنند که منابعی که برای بیمه کارگران ساختمانی در طول سال‌ها گرفته شده کجا هزینه شده است؟ تأمین اجتماعی باید طلب خود را از شهرداری‌ها بگیرد و بخشی از منابع بیمه کارگران را تأمین کند. همچنین انتظار داریم در دولت جدید بدهی دولت به سازمان پرداخت شود.

معاون وزیر کار اطلاعات غلط می‌دهد

شیری با اشاره به صحبت‌های معاونت اقتصادی وزرات کار که مدعی شده با راه افتادن سامانه بیمه کارگران ساختمانی حدود ۷۰هزار نفر کارگر ساختمانی بیمه شده‌اند، گفت: این ادعا هم درست نیست. با راه افتادن این سامانه، کارگرانی که کارفرمای مستقیم دارند بیمه می‌شوند. این مسائل را در رسانه‌ها مطرح می‌کنند و آنها که اطلاع ندارند، باور می‌کنند در حالی‌که ما که به موضوع اشراف داریم، می‌دانیم که مشکل کارگران حل نشده است. این فعال صنفی گفت: اگر مشکل کارگران ساختمانی حل شده پس آن ۵۰۰ الی ۶۰۰هزار نفری که در صف دریافت سهمیه بیمه هستند بروند ثبت‌نام کنند و بیمه شوند. چرا همچنان کارگران ساختمانی با مشکل بیمه مواجه هستند؟

شیری گفت: 10 هزار سهمیه بیمه‌ای که هفته کارگر برای کارگران ساختمانی کل کشور در نظر گرفتند، رقم بسیار ناچیزی است. به طور مثال در استان قم ۴هزار و ۶۰۰ کارگر در صف دریافت سهمیه بیمه هستند اما ۳۰۰ نفر سهمیه تخصیص دادند. ما این سهمیه ناچیز را چگونه بین بیش از ۴هزار کارگر تقسیم کنیم؟