سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید: وقتی برنامه پنج‌ساله نوشته می‌شود، انتظار این است که محقق شود یا به اهداف متصور شده نزدیک شویم یعنی باید سالی ۲۰درصد از برنامه‌ها به وقوع بپیوندد یا پیشرفت ببینیم.

«حسن لطفی» از منتقدان به نحوه تدوین برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه کشور توسط دولت سیزدهم به رویداد۲۴ می‌گوید: برنامه هفتم توسعه کشور چالش‌های مهمی دارد. یکی از چالش‌ها این است که از برنامه فعلی یعنی ششم توسعه، تنها ۲۰درصد اجرا شده و ۸۰درصد اصلاً به مرحله اجرا نرسیده و این یکی از ایرادات مهم است. جای تامل دارد که برنامه‌ای پس از کلی کار کارشناسی و بعد از گذشت بیش از پنج سال تنها ۲۰درصدش به واقعیت رسیده و حالا باید منتظر برنامه پنج‌ساله بعدی بود. دلیل نقص هم این است که برنامه‌های توسعه‌ای کشور، با بودجه‌های سالیانه همخوانی ندارند. مثلاً باید برنامه هفتم توسعه، منطبق بر بودجه هر سال باشد که در سنوات گذشته این را شاهد نبودیم.

نماینده رزن می‌گوید: وقتی برنامه پنج‌ساله نوشته می‌شود، انتظار این است که پس از پنج سال محقق شود یا دست‌کم به اهداف متصور شده نزدیک شویم یعنی باید سالی ۲۰درصد از برنامه‌ها به وقوع بپیوندد یا همین اندازه پیشرفت در کار را ببینیم. وقتی می‌گوییم برنامه ششم توسعه پس از پنج سال، ۲۰درصد محقق شده است، یعنی فاجعه، چون به عبارتی سالی 4درصد هم پیشرفت نداشته‌ایم.

لطفی می‌گوید: متاسفانه برنامه هفتم توسعه هم منطبق بر بودجه سال ۱۴۰۲ نیست. از طرفی ما آمار دقیق و مبتنی بر واقعیت و علمی از داده‌های جامعه در کشور نداریم. هیچ‌کدام از داده‌های جامعه دقیق نیست. از میزان حقوق و تعداد کارمندان دولت بگیرید تا برسید به سایر داده‌ها. در برنامه هفتم توسعه نیز جای آمار خالی است. البته آمار وجود دارد ولی به هیچ عنوان دقیق نیست. به عنوان مثال دولت الان باید اعلام کند که دقیقاً چقدر کارمند دارد؟ هفت سال است که در مجلس هستم و هنوز سازمان امور استخدامی و سایر دستگاه‌ها به آمار قطعی در خصوص کارمندان دولت نرسیده‌اند که ما از آن سر دربیاوریم.

سخنگوی کمیسیون اجتماعی کشور می‌گوید: وقتی آمار دقیقی نداریم و ۸۰درصد بودجه کشور هم صرف هزینه‌های جاری می‌شود چطور تراز مالی کشور را تنظیم کنیم؟ این هم یکی از چالش‌های مهم است. ۲۰درصد بودجه کشور صرف هزینه‌های عمرانی می‌شود و ۵۰درصد همین ۲۰درصد هم صرف سهم تامین اجتماعی، ۹درصد ارزش افزوده و۲۰درصد تعدیل پیمانکار‌ها و سودشان می‌شود. عملاً حدود ۶۰درصد از بودجه اندک عمرانی حتی از چرخه عمرانی کشور خارج می‌شود یعنی به حساب تامین اجتماعی، ارزش افزوده و تعدیل و سود پیمانکاری می‌رود، لذا فکر نمی‌کنم با این وضعیتی که پیش می‌رویم بتوانیم به اهداف برنامه توسعه برسیم و این برنامه فعلی دولت هم، چیز عجیب‌تری نسبت به گذشته نیست.

لطفی می‌گوید: یکی از نکات عجیب و اجحاف‌گونه برنامه هفتم توسعه درباره حقوق کارگران است. کارگری که قرار است در کارگاهی کار کند فقط یک‌سوم از حقوق سالیانه خود را از کارفرما می‌گیرد و باید سه سال کار کند و اگر کارفرما از او خوشش آمد و راضی بود می‌تواند به کارش ادامه دهد. در این مدت بیمه هم نیست و باید روزی هشت ساعت کار کند. این یک اجحاف بزرگ در حق کارگران است.

عضو مجمع نمایندگان استان همدان می‌گوید: در بحث یارانه‌های پنهان، قسمت هنگفتی از بودجه کشور صرف این یارانه‌ها می‌شود. ما کمتر جایی در برنامه‌های ششم و هفتم می‌بینیم که برای جمع‌کردن یارانه‌های پنهان باشد یعنی قیمت تمام‌شده کالا‌ها را بیاورد به یارانه‌های پنهان که عمدتاً به جیب ثروتمندان جامعه می‌رود. از این‌رو هیچ نقشه راهی دیده نمی‌شود که بیاید این یارانه‌ها را حذف و فقط کمی لقمه پولدار‌ها را کم‌چرب‌تر کند.