مواظب باشیم به جای فقر، فقیر را نابود نکنیم

استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: اینکه بگوییم نرخ تورم را کاهش می‌دهیم با اینکه بگوییم قیمت‌ها را کاهش خواهیم داد، فرق دارد. اگر مثلا برای سال بعد نرخ تورم را ۱۵درصد کاهش دهیم، خیلی جای خوشحالی ندارد بلکه هم باید جلوی افزایش قیمت را گرفت و هم قیمت‌ها را کاهش داد.

به گزارش ایلنا، آلبرت بغزیان درباره وعده‌های اقتصادی کاندیداهای ریاست‌جمهوری و امکان عملیاتی شدن چنین وعده‌هایی گفت: این وعده‌ها کلیشه‌ای‌ست و ما هر دوره آنها را از کاندیدای مختلف می‌شنویم. اینها مواردی است که برای قشر ضعیف و کم‌درآمد جامعه اهمیت دارد برای همین کاندیداها سراغ این وعده‌ها رفته‌اند اما اینکه اینها چقدر عملیاتی می‌شوند، جای بحث دارد.

وی ادامه داد: در مناظره‌ها و اعلام برنامه‌های کاندیداها ندیدم که حتی یک نفر از کاهش قیمت‌ها صحبت کند. البته وعده‌هایی که داده شده امکان تحقق دارد اما چنین اقداماتی تورم‌زاست. همین که ارزانی شود و تورم صفر شود، مسائل به تدریج حل خواهد شد. یکی از این کاندیداها می‌گوید «ازدواج از شما مسکن از ما» خب بدون اینکه برنامه‌ای برای کاهش قیمت مسکن داشته باشیم، نمی‌توان چنین حرفی زد.

بغزیان با انتقاد به افرادی که مخالف قیمت‌گذاری دستوری دولت هستند، گفت: قیمت‌گذاری دستوری یعنی دولت قیمت برخی چیزها مثل سیمان، فولاد و امثال آن را پایین نگه می‌دارد و گروهی از این می‌نالند که چرا دولت قیمت‌ها را با دستور پایین نگه داشته است. اینها می‌خواهند قیمت‌ها افزایش پیدا کند و می‌گویند بهانه کمبود تولید و به صرفه نبودن تولید همین قیمت‌گذاری دستوری است ولی باید بدانیم که در شرایط فعلی در اقتصادی که رانت و انحصار وجود دارد و اراده برای مبارزه با فساد و رانت کم است، مسلما دولت‌ها باید در اقتصاد دخالت کنند تا نگذارند سوءاستفاده صورت گیرد. در غیر این صورت رها کردن اقتصاد و اینکه نام آن را خروج از قیمت‌گذاری دستوری بگذاریم همانا و افزایش قیمت‌ها همان.

وی با تاکید بر اینکه قیمت‌ها باید کنترل و کاهش پیدا کند، گفت: نظارت بر قیمت‌ها به خصوص کالاهای اساسی که ارز دولتی به آن تعلق می‌گیرد، اهمیت بسیاری دارد. چرا باید قیمت کالایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی تولید یا وارد می‌شود براساس ارز ۲۵هزار تومانی قیمت‌گذاری شده باشد؟ کاندیداها به این موضوع اشاره نکردند که افرادی که ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفتند و کالا را آزاد فروختند یا احتکار کردند را شناسایی کنند اما صحبت از مبارزه با  فساد می‌شود.

این استاد دانشگاه درباره یارانه‌های پنهان هم گفت: در همه‌جای دنیا، دولت‌ها به کالاهایی یارانه می‌دهد اما منابع آن از مالیات تامین می‌شود و به همین دلیل بر کسری بودجه خود نظارت می‌کنند. همان‌طور که مالیات توجیه می‌شود یارانه هم توجیه می‌شود.

وی تصریح کرد: باید توجه کنیم که حذف یارانه از حامل‌های انرژی باعث افزایش قیمت می‌شود. حذف یارانه و رساندن آن به افراد نیازمند، البته باعث ایجاد عدالت می‌شود. درواقع نگرانی ما بحث عدالت اجتماعی است یعنی همه نباید مشمول این یارانه شوند و برای این به همین دلیل است که اسم آن را هدفمندسازی یارانه‌ها گذاشته‌اند اما اصلا هدفمند نشد.

بغزیان گفت: اگر ما ۶۰ میلیون مستحق دریافت یارانه داریم باید بگوییم که واویلا! یعنی ما نتوانستیم عدالت اجتماعی و درآمد کافی ایجاد کنیم و این فاجعه است. اگر ما به جایی برسیم که بگوییم ۲۰میلیون نفر را شناسایی کردیم و به آنها یارانه بدهیم این درست است. اما در صحبت‌های کاندیداها خبری از حذف یارانه‌بگیرهای غیرنیازمند نیست.

استاد دانشگاه شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان فقر را طی ۴ سال نابود کرد، گفت: فقر را نمی‌شود نابود کرد اما فقیر را می‌شود نابود کرد! وقتی نرخ تورم بالاست یعنی فقر گسترش پیدا می‌کند. ببینید نرخ تورم جلوتر از افزایش دستمزد است و حتی قیمت‌ها خیلی جلوتر از خود دستمزد هستند بنابراین تورم روی قیمت‌ها حساب می‌شود و معلوم که در چنین شرایطی فقر از بین نمی‌رود.

وی گفت: به هیچ وجه چهارساله نمی‌توان فقر را نابود کرد. مسلم است که وقتی تورم و رکود اقتصادی و بیکاری بالاست فقر را نمی‌شود از بین برد. این چیزی است که حتی اروپا و آمریکا هم نمی‌تواند ادعا کند که فقر را ریشه‌کن خواهد کرد چه برسد به اینجا.