نسرین هزاره مقدم

در آخرین روز از آبان ماه، «مهدی نویدادهم» دبیر شورای عالی آموزش و پرورش از تامین اعتبار بیش از ۲۰هزار میلیارد ریالی برای رتبه‌بندی معلمان توسط دولت خبر داد. وی در این رابطه گفت: بعد از تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های مربوطه و تصویب در هیأت وزیران و ابلاغ به آموزش و پرورش، پرداخت‌های مربوط به معلمان در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود.

تکرار وعده اجرای رتبه‌بندی از تریبون‌های مختلف، به انتقاد معلمان انجامیده است. سوال اصلی معلمان در شرایطی که پیش از این بارها وعده داده بودند رتبه‌بندی از مهرماه اجرایی خواهد شد، این است که چرا از ابتدای سال همین ۲ هزار میلیارد که بدون تردید برای اجرای دقیق رتبه‌بندی کفایت نمی‌کند، اختصاص داده نشد و از آن مهم‌تر اینکه آنچه مقامات و مسئولان، «تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های مربوطه و تصویب در هیأت وزیران» می‌نامند، چقدر قرار است به طول بیانجامد؟

«محسن حاجی میرزایی» وزیر آموزش و پرورش در دیدار با معلمان دبیرستان دخترانه دوره اول علی‌اکبر داور منطقه ۷ تهران که هم‌زمان با ۱۳ آبان برگزار شد، گفت: رتبه‌بندی معلمان در صورت تصویب آیین‌نامه مربوطه از اول مهرماه اجرایی می‌شود لذا این طرح قطعاً در نیمه دوم سال ۹۸ اجرایی می‌شود.

وزیر آموزش و پرورش در حالی اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان از مهرماه را «مشروط» و «محتمل» توصیف کرده و آن را به «تصویب آیین‌نامه مربوطه» به عنوان پیش‌فرض منوط کرده است که پیش از این از اجرای بدون شرط رتبه‌بندی از پایان مهر ماه خبر داده بودند.

کار را مشروط کردند!

همان موقع، نمایندگان مجلس از شرط گذاشتن برای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان و به تاخیر انداختن مکرر این اجرا انتقاد کردند. سیزدهم آبان ماه، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس خطاب به وزیر آموزش و پرورش گفت: پس از پایان دولت یازدهم در شرایطی که دولت دوازدهم به نیمه راه هم رسیده، رتبه‌بندی معلمان به کلاف سردرگم تبدیل شده و پنج وزیر و سرپرستی که به نوبت وارد گردونه مدیریت عالی آموزش و پرورش شد هم در این میان گرفتار شده‌اند و وعده‌های توخالی، بدون پشتوانه و نافرجام از خود به یادگار گذاشتند.

صدیف بدری اضافه کرد: رتبه‌بندی معلمان قرار بود از اول مهر اجرا شود اما اخیرا از اجرای آن در نیمه دوم سال خبر دادید. مگر در نیمه چندم سال هستیم؟ نکند قصد دارید اجرای آن را به نیمه سوم سال موکول کنید؟ کاری نکنید مجلس رای اعتمادی که به شما داد را با همان دست پس بگیرد.

اصلاح معیشت مزدبگیران، نیازمند مشارکت جمعی‌ست. قرار نیست مسئولان به تنهایی برای گروه‌هایی از مزدبگیران تصمیم‌سازی کنند و هیچ تعهد زمانی و اجرایی مشخصی به اجرای همین تصمیمات هم نداشته باشند

مشروط کردن اجرای رتبه‌بندی به تدوین آیین‌نامه‌ها و تصویب آن در هیات وزیران، آن‌هم در انتهای آبان ماه، در شرایطی که از ابتدای تابستان، همه مقامات و مسئولان، وعده داده بودند رتبه‌بندی «حتماً» و «بدون شرط» از مهرماه اجرایی خواهد شد، به گفته «جعفر ابراهیمی» فعال صنفی معلمان، قاطبه معلمان کشور را از لمس عینی نتایج این طرح در ماه‌های پیش رو ناامید کرده است.

مسأله اینجاست که مقامات آموزش و پرورش پیش از این، همه معلمان را به افزایش ۴۰۰ تا ۶۰۰هزار تومانی حقوق ماهانه امیدوار کرده بودند. دوم مرداد ماه سال جاری، «سیدجواد حسینی» سرپرست وقت وزارت آموزش و پرورش از اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان از نیمه شهریور امسال خبر داد و افزود: با اجرای این طرح ۴۰۰ تا ۶۰۰هزار تومان به دریافتی معلمان افزوده خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه این طرح شامل همه معلمان خواهد شد، گفت: با اعتبار ۲ هزار میلیارد تومانی که برای اجرای طرح رتبه‌بندی در نظر گرفته شده، افزایش حقوق معلمان در احکام حقوقی آنان از شهریور اعمال می‌شود.

«ابراهیمی» با انتقاد از رویکرد وعده‌محور دولت می‌گوید: اگر بودجه ندارند، نمی‌توانند یا نمی‌خواهند، چرا وعده سرخرمن به معلمان می‌دهند؟ نمی‌توانستند در این چند ماه گذشته که کار را فقط به وعده دادن گذراندند، آیین‌نامه‌های فوق‌الذکر را تدوین کرده و به تصویب هیات وزیران برسانند؟ حتما باید صبر می‌کردند تا آخر آبان ماه که ۲هزار میلیارد تومان اختصاص یابد و بعد پروسه تدوین آیین‌نامه‌های مربوطه را به کندی و با طمانینه کلید بزنند؟

وعده‌هایی که مدام تغییر می‌کند

مدت‌هاست اخباری که معلمان کشور و معیشت آنها را به صدر رسانه‌ها می‌آورد، همگی در پیوند با طرح رتبه‌بندی‌ست؛ طرحی که از زمان تصویب در سال‌های آغازین دهه ۹۰، همیشه به عنوان یک دورنما یا در باغ سبز، فقط کارکرد تقریباً پوپولیستی داشته و بارها از بلندگوهای مختلف بر ضرورت اجرای آن تاکید شده اما از ابتدای ۹۸، مکانیسم وعده دادن تا حدودی تغییر کرد. از ابتدای تابستان، تمامی مسئولان بر حتمیت اجرای طرح رتبه‌بندی از مهرماه تاکید کردند. از ابتدای مهر اعلام کردند تا پایان ماه منابع لازم تامین می‌شود و در نهایت از ابتدای آبان ماه، بحث را در زمین دیگری انداختند و پای ضرورت «تدوین آیین‌نامه‌های مربوطه» را پیش کشیدند.

سوال اینجاست که اگر آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های اجرای این طرح، پیشاپیش تدوین نشده بود، چگونه در مرداد ماه، سرپرست وقت وزارت آموزش و پرورش گفت: با اجرای این طرح ۴۰۰ تا ۶۰۰هزار تومان به دریافتی معلمان افزوده خواهد شد!

«اسکندر لطفی» فعال صنفی معلمان در شهرستان مریوان، انتقاد را متوجه ناکافی بودن بودجه‌های آموزشی می‌داند و می‌گوید: نه در بحث معیشت معلمان و نه در بحث سرانه دانش‌آموزی و بودجه‌ای که برای نوسازی مدارس فرسوده در نظر گرفته‌اند، به اولویت موضوع توجه نشده است. همیشه و همواره، اهمیت بالای مقوله آموزش و معلمان نادیده گرفته شده است.

وی یک سوال اساسی مطرح می‌کند: حالا که ۲هزار میلیارد تومان برای طرح رتبه‌بندی به گفته خودشان اختصاص داده‌اند، تکلیف چه می‌شود؟ جدا از اینکه این مبلغ برای افزایش حقوق معلمان به شدت ناکافی است، آیا می‌خواهند تا پایان سال را به تدوین و تصویب آیین‌نامه بگذرانند و بعد بگویند اجرای رتبه‌بندی افتاد سال بعد؟ آیا قرار است از مهر ماه مطالبات معوق معلمان را حساب کنند یا از هر زمان که آیین‌نامه‌ها تصویب شد، طرح را اجرا خواهند کرد؟ چرا  به جای وعده‌های پوپولیستی، جزئیات اجرایی طرح را اعلام نمی‌کنند؟ چرا اعتراف نمی‌کنند که با این ۲هزار میلیارد تومان چقدر قرار است به حقوق معلمان اضافه شود. اصلا با این پول، چقدر می‌توانند به حقوق معلمان افزوده کنند؟!

 وزیر آموزش و پرورش در حالی اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان از مهر ماه را مشروط و محتمل توصیف کرده و آن را به تصویب آیین‌نامه مربوطه منوط کرده که پیش از این، دولت از اجرای بدون شرط رتبه‌بندی از پایان مهر ماه خبر داده بود

نکته دیگری که مورد انتقاد این فعال صنفی معلمان است، مشارکت ندادن معلمان در تدوین و شکل‌گیری طرح‌های معیشتی مانند رتبه‌بندی است. او می‌گوید: چرا از تشکل‌های صنفی فرهنگیان کشور در تدوین آیین‌نامه‌های مربوط به همین طرح رتبه‌بندی و سازوکار آن مشارکت نمی‌گیرند؟

اصلاح معیشت مزدبگیران (چه معلمان و چه کارگران) نیازمند مشارکت جمعی‌ست. قرار نیست مسئولان به تنهایی برای گروه‌هایی از مزدبگیران تصمیم‌سازی کنند و تازه هیچ تعهد زمانی و اجرایی مشخصی به اجرای همین تصمیمات هم نداشته باشند و کار را به وعده دادن بگذرانند! پیاپی وعده اجرای طرحی را بدهند که خود جامعه هدف از اساس با طرح و شاکله آن آشنایی و موافقت چندانی ندارند.