اختلاف فاحش میان آمار پزشکی قانونی و وزارت کار درباره حوادث شغلی
اکثریت قربانیان حوادث کار، بیمه نیستند
علی پیرولی
روز دوشنبه، سازمان پزشکی قانونی اقدام به انتشار آمار قربانیان حوادث کار در کشور در نیمه نخست سال جاری کرد و به مقایسه آن با آمار مدت زمان مشابه در سال 97 پرداخت. پیش از این مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آمار حادثه‌دیدگان حوادث کار در سال 97 را منتشر کرده بود. اختلاف فاحش میان این دو آمار، نتیجه بسیار تلخی را به دست می‌دهد: اکثریت حادثه‌دیدگان در حوادث کار تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیستند یا زیر ذره‌بین بازرسان کار قرار ندارند.
به گزارش روزنامه «توسعه ایرانی»، بررسی اطلاعات مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که در سال 1397 در مجموع 9 هزار و 713 مرد و 283 زن آسیب دیدند. برابر آمارها در سال گذشته برای 9هزار و 886 نفر حادثه شغلی اتفاق افتاد که نسبت به سال 1396 کاهش 6درصدی داشته است.
وزارت کار: 678 نفر بر اثر حادثه شغلی فوت کردند
طبق این گزارش، از 9 هزار و 996 فردی که سال گذشته دچار حادثه شدند 678 مورد منجر به فوت شد. بیشترین حادثه شغلی مربوط به تهران پایتخت کشور است. 1563 حادثه رخ داده و 179 نفر فوت کردند. بعد از آن اصفهان با 1236 حادثه شغلی 50 نفر فوتی داشت. کمترین حادثه شغلی نیز مربوط به چهارمحال و بختیاری است که بر اثر 15 حادثه سه نفر جان خود را از دست دادند.
سقوط اشیا، آتش‌سوزی، انفجار، خفگی، تماس با مواد شیمیایی خطرناک، گیرکردن داخل یا بین اشیا و ماشین، مسمومیت حاصل از مواد شیمیایی، تماس با اجسام و سطوح داغ، سقوط کردن و لغزیدن، ریزش و ماندن زیر آوار، برخورد با اشیا و تجهیزات و جریان برق ازجمله حوادث شغلی هستند.
فعالیت ساختمانی بالاترین حادثه شغلی را دارد
نتایج بررسی جداول آماری وزارت کار بیانگر این است که فعالیت «ساختمان» با 37.8درصد، «صنعت» با 34.3درصد و سایر فعالیت‌های خدمات عمومی با 11.3درصد به ترتیب بیشترین حادثه شغلی سال گذشته را به خود اختصاص داده است. آسیب‌دیدگان فعالیت ساختمانی در سال گذشته سه هزار و 735 نفر بودند. سال گذشته سه هزار و 394 نفر در بخش صنعت دچار حادثه شدند که نسبت به سال 1396 کاهش 265 نفری داشت. بررسی آمارها ارائه شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که بیشترین حادثه شغلی به تفکیک عامل حادثه در سال 1397، «سقوط کردن و لغزیدن» با 34.3درصد و سپس «برخورد با اشیا و تجهیزات» با 19.9درصد است.
پزشکی قانونی: در حوادث کار نیمه اول 97، 836نفر جان باختند
با این حال، آمار پزشکی قانونی چیز دیگری نشان می‌دهد و اختلاف بسیار بالایی با آمار ارائه شده از سوی وزارت کار نشان می‌دهد.
به گزارش اداره کل روابط‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی کشور، در نیمه نخست سال جاری (1398)، 898 نفر در حوادث کار جان خود را از دست دادند. این رقم در گزارش این مرکز برای سال گذشته، 836 نفر اعلام شده است.
طبق آمار پزشکی قانونی در نیمه نخست سال گذشته 14هزار و 654 مصدوم حوادث کار به مراکز پزشکی قانونی کشور مراجعه کردند و 836 نفر در حوادث کار جان خود را از دست دادند
همچنین براساس آمار اعلامی پزشکی قانونی، در نیمه نخست سال جاری 14هزار و 200 مصدوم حوادث کار به مراکز پزشکی قانونی کشور مراجعه کردند که از این تعداد 13هزار و 551 نفر مرد و 649 نفر زن بودند و این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 3.1درصد کمتر شده است. با این حساب یعنی تنها در نیمه اول سال 97 حدود 14هزار و 654 نفر در حوادث ناشی از کار دچار حادثه شدند.
وزارتخانه ناتوان در انجام وظایف قانونی
همان‌گونه که ذکر شد وزارت کار کل حوادث ناشی از کار در سال 97 را برابر با 9 هزار و 996 نفر اعلام کرده است ولی گزارش سازمان پزشکی قانونی نشان می‌دهد که این آمار تنها در نیمه نخست سال بالغ بر 14 هزار و 654 مورد بوده است که اگر با تقریب آن را دو برابر کنیم تا کل حوادث شغلی در سال گذشته به دست بیاید به عدد 29هزار و 308 فقره حادثه کاری در کشور دست می‌یابیم که 19هزار و 312 مورد با آمار وزارت کار تفاوت دارد یا به عبارت دیگر حدود 3 برابر آمار وزارت کار است. همین موضوع در جان‌باختگان حوادث کار نیز تکرار شده است. طبق آمار وزارت کار در سال گذشته 678 نفر در حوادث کاری جان باخته‌اند ولی در آمار پزشکی قانونی برای نیمه نخست سال گذشته، این عدد 836 نفر اعلام شده است یعنی فقط در شش ماه اول سال گذشته، قربانیان حوادث کار 1.23برابر آنچه بوده‌اند که وزارت کار برای کل سال آمار داده است.
بخش عمده‌ای از این اختلاف آماری به این دلیل است که بیشتر قربانیان کار، فاقد بیمه تامین اجتماعی هستند، لذا پس از مواجهه با حوادث شغلی، برای دریافت مستمری و کمک‌های تامین اجتماعی به این نهاد مراجعه نمی‌کنند.
قانون درباره حوادث کار چه می‌گوید؟
طبق قانون، حادثه ناشی از کار عبارتست از اتفاق یا پیامدی که در جریان انجام کار پدید آمده و با صدمات شغلی مرگبار یا غیرمرگبار همراه باشد. مطابق ماده 60 قانون تامین اجتماعی، حوادث ناشی از کار حوادثی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه‌شده اتفاق می‌افتد. مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمه‌شده در کارگاه یا موسسات وابسته یا ساختمان‌ها و محوطه آن مشغول کار باشد یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه عهده‌دار انجام ماموریتی باشد. اوقات مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان یا برای معالجات درمانی و توانبخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه‌شده از منزل به کارگاه جزو اوقات انجام وظیفه محسوب می‌شود مشروط بر اینکه در زمان عادی رفت و برگشت به کارگاه اتفاق افتاده باشد. حوادثی که برای بیمه‌شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه‌شدگان و مساعدت به آنان اتفاق می‌افتد، حادثه ناشی از کار محسوب می‌شود.
آمار مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که در سال 1397 در مجموع 9 هزار و 713 مرد و 283 زن آسیب دیدند و از 9 هزار و 996 فردی که سال گذشته دچار حادثه شدند 678 مورد منجر به فوت شد
وجود کلمه بیمه‌شده در ماده 60 قانون تامین اجتماعی باعث شده است که بسیاری از قربانیان حوادث کار و بازماندگان آنها از حمایت‌های اجتماعی پس از حادثه محروم باشند، لذا در آمار سازمان تامین اجتماعی از حوادث کار دیده نشوند، با این حال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان نهادی که باید مسئولیت تنظیم روابط کار و حمایت‌های قانونی از کارگران را برعهده بگیرد، متاسفانه حتی در شمارش و آمارگیری از حادثه‌دیدگان شغلی نیز ناتوان است و همین سبب شده است که فقط یک سوم از حادثه‌دیدگان حوادث شغلی در آمار این وزارتخانه دیده شوند.
دیدگاه تان را بنویسید