٤۳درصد بیکاران، دانش‌آموخته دانشگاهند
اتلاف سرمایه‌های انسانی در نبود برنامه‌ریزی دقیق
دیدترین نتایج آمارگیری نیروی کار نشان می‌دهد که بیشترین جمعیت بیکاران کشور در گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال قرار دارند و سهم ۷۵.۴درصدی از جمعیت بیکار را به خود اختصاص داده‌اند.
به گزارش «توسعه ایرانی»، بررسی جدول آماری از وضعیت نیروی کار، نشان می‌دهد از کل جمعیت دو میلیون و ۸۹۲هزار نفری بیکار کشور، حدود یک میلیون و ۲۶۸هزار در گروه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی قرار دارند. جمعیت بالغ بر ۱.۲میلیونی بیکار تحصیل‌کرده از کل جمعیت بیکاران نیز حاکی از آن است که ۴۳.۸درصد از بیکاران کشور را افراد فارغ‌التحصیل تشکیل می‌دهند، در حالی‌که این سهم در مدت مشابه سال گذشته (تابستان ۹۷) ۳۹.۵درصد بوده است. بنابراین به‌رغم بهبود غالب شاخص‌های بازار کار، اما جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل نسبت به سال گذشته ۴.۳درصد رشد داشته و این موضوع از «افزایش جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل» حکایت دارد.
از طرف دیگر «سهم شاغلان فارغ‌التحصیل» از کل جمعیت شاغل در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته فقط ۰.۹درصد افزایش داشته است بنابراین رشد ۴.۳درصدی «جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل» در برابر رشد کمتر از یک درصدی «جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل» می‌تواند این سیگنال هشدار را به مسئولان بدهد که برخی بیکاران به دلیل اینکه نتوانستند وارد بازار کار شوند، روی به تحصیل آوردند و این باعث تبدیل «بیکاران» به «بیکاران تحصیل‌کرده» می‌شود.
در همین زمینه مدیرکل توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: براساس آمار سال ۱۳۹۷ حدود 43درصد از کل بیکاران کشور را جمعیت دانش‌آموخته دانشگاهی تشکیل می‌دهند.
علاءالدین ازوجی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری پنجشنبه شب شبکه دو سیما با موضوع بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی افزود: جمعیت دانش‌آموخته و در حال تحصیل کشورمان حدود ۱۳میلیون و ۲۰۰هزار نفر هستند که یا شاغل یا دانشجو یا بیکارند.
وی ادامه داد: حدود ۷ میلیون و ۶۰۰هزار نفر نیروی انسانی دانش‌آموخته هستند که بخشی از آنها شاغل و بخشی از آنها یعنی حدود یک میلیون و ۴۰۰هزار نفر بیکارند.
ازوجی گفت: نظام مهارتی در کشورمان دچار مشکل است و این موضوع، وضع اقتصاد ایران را دچار مشکل کرده و گاهی اوقات نظام آموزشی عالی کشور را زیر سوال می‌برد.
وی افزود: به جای سیاست‌های اشتغالزایی به سمت سیاست‌های اشتغال‌پذیری و توسعه کارآفرینی پیش می‌رویم و این سیاست‌ها به این برمی‌گردد که قابلیت‌های افراد در نظام آموزش عالی، چند برابر می‌شود بنابراین باید بهره وری آنها بیشتر شود اما چون نظام آموزش عالی ما به صورت انبوه، نیروی کار تولید می‌کند، این اتفاق نمی‌افتد.
مدیرکل توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: دانشگاه‌ها باید در خدمت نظام اداری کشور باشد که این اتفاق افتاده است اما نگرانیم که آیا دانشگاه در خدمت نظام درآمد و رفاه کشور است یا خیر؟
وی با بیان اینکه بیش از ۸۵درصد جویندگان کار دانش‌آموخته در کشورمان، بدون مهارت هستند، ادامه داد: ساختار بازار کار در کشورمان به گونه‌ای است که ۱۵ تا ۱۷درصد دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها را جذب می‌کند.
ازوجی افزود: یکی از راهکار‌ها این است که باید ببینیم ظرفیت بنگاه‌های اقتصادی در بازار کار و ظرفیت جویندگان کار در قالب نظام آموزشی عالی چیست؟ اما آمار و اطلاعات رسمی و مشخص در این باره نداریم.
وی اضافه کرد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای این منظور در چند ماه گذشته، در حال پیاده‌سازی نظام اطلاعات بازار کار است که این نظام به صورت نمونه‌ای، سرشماری و سطحی است.
ازوجی افزود: این نظام اطلاعاتی هم به سیاست‌گذار این خدمت را ارائه می‌کند که در چه رشته‌هایی چه درس‌هایی در دانشگاه‌ها آموزش داده شود و به دانشجویان و دانش‌آموزان هم، اطلاعاتی را می‌دهد که چه رشته‌هایی را انتخاب کنند.
عرضه نیروی انسانی بر تقاضای بازار پیشی گرفته است
معاون خط‌مشی‌گذاری ستاد علم شورای عالی انقلاب فرهنگی هم با حضور در این برنامه گفت: نظام عرضه و تقاضا در کشورمان برای نیروی انسانی به خوبی شکل نگرفته است و روی نظام عرضه، خیلی تاکید کردیم.
ابراهیم سوزنچی افزود: دانشگاه‌ها به ویژه پس از انقلاب به شدت گسترش یافتند اما تقاضا برای این میزان تخصص و فارغ‌التحصیل دانشگاه وجود ندارد و این موجب شد نرخ بیکاری در دانش‌آموختگان دانشگاه از نرخ بیکاری بقیه مردم بیشتر باشد.
وی اضافه کرد: در آمایش آموزش عالی باید نیازسنجی کنیم اما این کار به خوبی اجرا نشد و در نقشه جامع علمی کشور هم بحث آمایش وجود دارد اما نتوانستیم به خوبی این نقشه راه را عملی کنیم.
سوزنچی با اشاره به اینکه نظام کشور از گذشته تاکنون، نفتی بوده، گفت: بسیاری از فعالیت‌های کشور چه صنعت و چه دانشگاه بر مبنای آن پیش رفته است. اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان از این زاویه است که مشکل را ریشه‌ای حل کنیم و برای این منظور همه اجزا را باید با هم ببینیم.
سوزنچی با اشاره به اینکه به طور بی‌رویه دانش‌آموخته دانشگاهی را تولید می‌کنیم، اضافه کرد: این موضوع باید ساماندهی شود اما تنها علت بیکاری دانش‌آموختگان، این نیست و بخش‌های دیگر هم مشکل دارند.
معاون خط‌مشی‌گذاری ستاد علم شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ریشه بسیاری از مشکلات تولید و صنعت این است که ما در رقابت بین‌المللی نیستیم به همین علت، صنعت در کشورمان تقاضای دانش ندارد.
وی افزود: رقابت‌های بین‌المللی به دو صورت شکل می‌گیرد. یکی اینکه در‌ها را باز کنیم تا شرکت‌های خارجی به داخل وارد شوند. کشور‌هایی که این کار را انجام داده‌اند در بیشتر موارد شرکت‌های داخلی آنها نابود شدند، زیرا شرکت‌های خارجی، قدرتمند بودند.
سوزنچی ادامه داد: راه دیگر این است که به خارج برویم اما متاسفانه این کار را انجام نداده‌ایم. وقتی شرکت‌های ما در بیرون از کشور قرار بگیرند تحریم و آزار و اذیت نمی‌شوند و به سادگی می‌توانند محصولات خود را بفروشند و صادر کنند و به این صورت خود را در معرض رقابت جهانی قرار می‌دهیم.
وی با بیان اینکه سندی که درباره اقتصاد دانش‌بنیان در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال تهیه است در این باره راهکار ارائه کرده ، افزود: این سند می‌گوید که چگونه می‌توانیم در رقابت بین‌المللی قرار بگیریم. این سند حدود شش ماه دیگر آماده می‌شود.
ازوجی: ۸۵درصد جویندگان کار دانش‌آموخته در کشورمان، بدون مهارت هستند و ساختار بازار کار در کشورمان به‌گونه‌ای است که فقط ۱۵ تا ۱۷درصد دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها را جذب می‌کند
صنعت، مزه نوآوری را نچشیده است
«علی پنیریان» مدیر یک مرکزی نوآوری هم با حضور در این برنامه گفت: جامعه و خانواده، حاکمیت و بخش‌های دولتی، خود شخص و صنعت، هر کدام در متناسب نبودن عرضه و تقاضای دانش‌آموختگان دانشگاهی و ارتباط آنها با صنعت و شغل، نقش دارند.
وی با تاکید بر اینکه باید به کارآموزی دانشجویان بهای بیشتری داده شود، افزود: آنها باید درگیر کار شوند. البته اشتباهات فرهنگی هم داریم.
پنیریان با اشاره به اینکه استعداد‌ها هم باید بالفعل شوند، اضافه کرد: دانشگاه‌ها بستر آن را ایجاد نکردند و تاکید زیادی به علم تئوری می‌کنند و از نظر عملی فعالیت کمی دارند.
این کارآفرین گفت: دانشگاه‌ها باید به سمت ایجاد بستر شکوفا شدن استعداد‌ها بروند. اکنون صنعت ما هم بیشتر، مونتاژمحور است و به سمت نوآوری‌محور بودن حرکت نکرده و مزه آن را نچشیده است.
وی اضافه کرد: در سه سال گذشته با بررسی ۲۰۰ شرکت، اکثر آنها الگوی تجاری‌شان یکی است. برای مثال برای سرمایه انسانی سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و به آنها آموزش واقعی حین خدمت ارائه نمی‌کنند.
پنیریان تاکید کرد: کارآموزی مهم است و خانواده‌ها هم باید فرزندانشان را تشویق کنند تا وارد بازار کار شوند.
فراموشی تربیت نیروی خبره در کشور
معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت هم در ارتباط تلفنی با این برنامه با بیان اینکه در جهان در کنار دانشگاه‌ها و موسسات، مجموعه‌هایی شکل گرفته‌اند که مهارت‌آموز هستند، گفت: دانشگاه‌ها باید نیرو‌های خبره‌ای را تربیت کنند که بتوانند به کار مشغول شوند.
سعید زرندی افزود: در حوزه‌های دانشگاه‌ها و صنعت به طور پراکنده در موضوعات مختلف ورود کردیم اما در هیچ‌کدام متمرکز نشدیم و این نبود انطباق همیشه وجود داشته است.
وی اضافه کرد: براساس مطالعات از بین ۱۴۴ کد در حوزه صنعت، ۳۵ کد بیشترین اثر را در تولیدات، صادرات و کاهش واردات ما دارد که محصولات شیمیایی، فلزات اساسی، حوزه غذایی و آشامیدنی، وسایل نقلیه موتوری، لاستیک و پلاستیک، تجهیزات پزشکی، نساجی و حوزه ماشین آلات و دستگاه‌ها ازجمله آن است.
سوزنچی: دانشگاه‌ها پس از انقلاب به شدت گسترش یافتند اما تقاضا برای این میزان تخصص و فارغ‌التحصیل دانشگاه وجود ندارد و این موجب شد نرخ بیکاری در دانش‌آموختگان دانشگاه از نرخ بیکاری بقیه مردم بیشتر باشد
زرندی گفت: این حوزه‌ها برای کشورمان اولویت بیشتری دارد و این موضوعات به دانشگاه‌ها هم گفته شده است.
معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: باید براساس ظرفیت‌ها و مزیت‌های نسبی کشورمان، اقدامات انجام شود و دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان بر مبنای آن تمرکز و اقدام کنند.
زرندی تاکید کرد: باید صنعت را به سمت دانش‌بنیان شدن بیشتر، حرکت و صنایع بزرگ را به سمت استفاده از شرکت‌های نوآور و دانش‌بنیان، سوق دهیم.
دیدگاه تان را بنویسید