بیکارانی که پناهگاهی برای خود نمی‌بینند
بلاتکلیفی کارگران پروژه‌های پیمانکاری برای دریافت بیمه بیکاری
براساس قانون تامین اجتماعی هر کارگری که طی مدت قرارداد کاری خود، بدون اراده خود از کار بیکار شده باشد، مشمول بیمه بیکاری می‌شود اما موضوعی که به مرور زمان شاهد فراگیر شدن آن هستیم، بحث مقرری بیکاری کارگران پروژه‌هایی است که به دلیل محدودیت‌های مالی کارفرما تعطیل شده‌اند و سرنوشت نامعلومی برای آنها رقم خورده است.
به گزارش ایرنا، با وجود پرداخت هزینه‌های مربوط به بیمه بیکاری توسط کارفرمایان، اما کارگرانی که طبق قرارداد مشخص با یک پروژه عمرانی همکاری می‌کنند، مشمول بیکاری غیرارادی از شغل خود نمی‌شوند چرا که با قراردادی مشخص مشغول به کار شدند.
قانون تامین اجتماعی درباره کارگرانی که در جریان تعطیلی پروژه‌های نیمه‌تمام بیکار می‌شوند، شفاف نیست و معلوم نیست این بیکاری که به واسطه محدودیت‌ها در اختصاص اعتبار صورت گرفته، ارادی است یا غیرارادی چرا که عامل اصلی در احراز شرایط دریافت مقرری بیمه بیکاری بر پایه اخراج استوار شده است به این معنا که بیمه‌شده، کار خود را به اختیار از دست نداده باشد، مثلا اخراج به دلیل عدم نیاز کارگر یا عدم تفاهم کارگر و کارفرما در ادامه همکاری صورت گرفته باشد.
باید توجه داشت که بیمه بیکاری به عنوان یک ابزار کاربردی در شرایط خاص در قانون کار گنجانده شده که به واسطه این ابزار کارگران می‌توانند در دوره بیمه‌ای خود کمتر متوجه بحران بیکاری شده و فرصتی برای جست‌وجوی کار دیگری را داشته باشند اما همچنان سوالی که شاید بی‌جواب مانده تعیین تکلیف کارگرانی است که دارای قراردادی مشخص هستند اما به دلیل تزریق نشدن منابع مالی لازم به پروژه‌های عمرانی تعطیل یا نیمه‌تعطیل، به اجبار بیکار شده‌اند و مقرری بیمه بیکاری آنها برقرار نشده است.
دبیر کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایی خوزستان در این باره گفت: پیمانکاران پروژه‌های عمرانی براساس قانون باید سهم سه درصدی خود بابت بیمه بیکاری را به تامین اجتماعی پرداخت کنند، این در حالی است که بعد از اتمام پروژه تعدادی از کارگران برای مدتی بیکار خواهند بود ولی با این وجود بیمه بیکاری شامل حال آنها نخواهد شد.
«فرزاد حیدری» اصلی‌ترین نگرانی برای حوزه کسب و کار را متوجه کارگرانی دانست که با وجود داشتن قرارداد مشخص مجبور هستند به دلیل تعطیلی پروژه‌های عمرانی از کار بیکار شوند و گفت: در این شرایط باز هم بیمه بیکاری به کارگران تعلق نمی‌گیرد و این باعث سردرگمی بخش زیادی از این افراد شده است.
وی ادامه داد: پیگیری‌های متعددی در این زمینه صورت گرفته اما تنها شاهد آن بوده‌ایم که کارگران پروژه‌های خاصی در استان خوزستان مشمول دریافت بیمه بیکاری شده‌اند.
دبیر کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایی خوزستان به برقراری بیمه بیکاری تعدادی از کارگران شرکت کیسون که پیمانکار ساخت پروژه قطار شهری اهواز بودند، اشاره کرد و گفت: این کارگران بعد از مدت‌ها پیگیری موفق به برقراری بیمه بیکاری خود شدند. او تاکید کرد: از همین رو درخواست می‌شود که بیمه بیکاری کارگران پروژه‌های عمرانی تعطیل شده استان مانند کارگران پروژه قطار شهری برقرار شود.
برقراری بیمه بیکاری به شرط اثبات تعطیلی طرح عمرانی
اما اظهارات معاون بیمه‌ای اداره کل تامین اجتماعی خوزستان در خصوص بیمه کارگران پروژه‌های تعطیل شده عمرانی با تفاوت‌هایی همراه است.
«ضیا صباغ» با اشاره به اینکه هر فرد بیمه‌شده‌ای که در اثنای قرارداد از کار بیکار شده باشد، می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری برخوردار شود، گفت: به عنوان مثال می‌توان به پروژه قطار شهری اهواز که کارگران آن به دلیل تامین نشدن اعتبارات مورد نیاز بیکار شدند، اشاره کرد.
وی ادامه داد: برای برقراری حق بیمه بیکاری برای چنین کارگرانی، کمیته‌ای متشکل از اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و همچنین تامین اجتماعی استان تصمیم‌گیری می‌کنند.
معاون بیمه‌ای اداره کل تامین اجتماعی خوزستان یادآور شد: ولی نکته‌ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که کارگران بیکار شده ناشی از کاهش حجم کار یا پایان پروژه مشمول قانون اخراج غیرارادی نمی‌شوند.
صباغ به برقراری بیمه بیکاری تعداد ۲ هزار و ۷۵۰ نفر که در زمین‌های کشاورزی، واحدهای تولیدی و صنعتی که در جریان سیل دچار خسارت شدند، اشاره کرد و گفت: با توافقاتی که در رده‌های مدیریتی ارشد کشور صورت گرفت، این کارگران موفق به استفاده از بیمه بیکاری شدند.
ظاهرا حلقه مفقوده‌ای بین خواسته کارگران و کارفرمایانی که سهم خود در زمینه بیمه بیکاری را پرداخت می‌کنند با سازمان تامین اجتماعی وجود دارد که شفاف‌سازی بهتری در این زمینه نیاز دارد
وی اضافه کرد: در مورد کارگران پروژه‌های تعطیل شده، اگر برقراری بیمه بیکاری چنین کارگرانی با مشکل روبه‌رو شده شاید به‌خاطر این باشد که پیمانکار به رد کردن لیست بیمه کارگران خود ادامه داده و در این صورت طبیعی است که کارگران مشمول این قانون نشوند.
او تصریح کرد: در صورت تمایل کارفرمایان، این اداره کل آمادگی دارد تا با بررسی مستندات قانونی که ازجمله آن اسناد تخصیص نیافتن اعتبار به پروژه‌های مربوطه است، برقراری بیمه بیکاری کارگران چنین پروژه‌هایی را مورد پیگیری قرار دهند.
با وجود پیگیری‌های صورت گرفته، ظاهرا حلقه مفقوده‌ای بین خواسته کارگران و کارفرمایانی که سهم خود در زمینه بیمه بیکاری را پرداخت می‌کنند با سازمان تامین اجتماعی وجود دارد که شفاف‌سازی بهتری در این زمینه نیاز دارد.
یک کارشناس امور بیمه تامین اجتماعی با اشاره به اینکه پروژه‌های عمرانی اساسا دارای یک تاریخ شروع و پایان هستند، گفت: طبیعتاً اشخاصی که در پروژه‌ها کار می‌کنند چنانچه بیکاری آنها به واسطه اتمام پروژه باشد، طبق قانون مشمول دریافت بیمه بیکاری نخواهند شد و دلیل آن پایان کاری است که برای آن استخدام شده‌اند. «علی ترکاشوند» ادامه داد: اما چنانچه کارگری در اثنای قرارداد کاری با کارفرما یا قبل از اتمام پروژه بیکار شود، می‌تواند از حقوق بیمه بیکاری برخوردار شود و اثبات اینکه وی برخلاف میل بیکار شده را می‌توان به‌کارگیری شخص ثالثی دانست که جایگزین شده باشد.
مدیرکل سابق اداره تامین اجتماعی خوزستان با بیان اینکه تجربه ثابت کرده که متاسفانه در بعضی از پروژه‌های عمرانی به واسطه اختصاص نیافتن به‌موقع منابع مالی دچار تعطیلی می‌شوند، گفت: در صورتی کار وجود داشته باشد اما امکان ادامه آن برای نیروی انسانی ممکن نباشد، پیمانکار نمی‌تواند فرد دیگری را هم جایگزین کند.
وی تصریح کرد: برای بررسی هر چه بیشتر موضوع باید موارد مشابه در کشور مورد بررسی کارشناسی قرار بگیرد و فرآیندی صحیح و شفاف برای برقراری بیمه بیکاری کارگران در این‌گونه پروژه‌ها تعیین شود.
تعطیلی پروژه‌ها مساوی با بیکاری کارگران است
دبیر کانون سراسری پیمانکاران عمرانی ایران نیز با اشاره به محدودیت‌های مالی دولت در اختصاص اعتبار به پروژه‌های عمرانی گفت: در این شرایط لازم است که با اولویت‌بندی‌هایی که ضرورت دارد، نسبت به تکمیل طرح‌هایی که از پیشرفت مناسبت‌تری برخوردار هستند، اقدام کرد.
«علی طاهری» ادامه داد: تعطیلی پروژه‌های نیمه‌تمام به بیکاری تعدادی قابل توجهی از کارگران می‌انجامد به این خاطر که وقتی منابع مالی در دسترس نباشد، نیروهای متخصص نیز دچار چالش می‌شوند.
قانون تامین اجتماعی درباره کارگرانی که در جریان تعطیلی پروژه‌های نیمه‌تمام بیکار می‌شوند، شفاف نیست و معلوم نیست این بیکاری که به واسطه محدودیت‌ها در اختصاص اعتبار صورت گرفته، ارادی است یا غیرارادی
وی افزود: در این شرایط انتظار می‌رود تا بیمه بیکاری که پیمانکاران سهم سه درصدی خود را پرداخت کردهاند برای کارگرانی که تحت این شرایط از کار بیکار می‌شوند، اعمال شود. دبیر کانون سراسری پیمانکاران عمرانی ایران به تبعات منفی سیاسی و اجتماعی ناشی از بیکاری تعداد زیادی از این کارگران اشاره کرد و گفت: در حال حاضر تعداد بسیار زیادی از پروژه‌های عمرانی یا تعطیل هستند یا پیشرفت لاک‌پشتی دارند.
طاهری یادآور شد: در برخی از استان‌ها این شرایط مدیریت شده و لازم است کل کشور نیز به این سمت حرکت کند و از تعریف پروژه‌های جدید که احتمال بیکاری کارگران آن وجود دارد، جلوگیری شود.
دیدگاه تان را بنویسید