تنازع قدرت در خیابان‌های ونزوئلا

سیدمحمد میرزامحمدزاده

ناآرامی‌های ونزوئلا به خیابان‌های کاراکاس کشیده شد، هزاران نفر از معترضان روز شنبه به اعتراض علیه مادورو پرداختند و افراد پلیس که خود نیز از اتفاقات اخیر، فقر، قحطی و قطعی برق مصون نبوده‌اند،‌ از سرکوب معترضان سرباز زدند. از طرفی مادورو و جمعی از طرفدارانش به خیابان‌ها آمدند تا ثابت کنند دولت آن‌چنان‌که غربی‌ها فکر می‌کنند، بی‌پشتوانه نیست. انگار راهی برای خروج بی‌هزینه از این منازعه وجود ندارد. شاید جنگ داخلی گزینه بعدی برای بحران ونزوئلا باشد؛ ونزوئلایی که بعد از مرگ هوگو چاوز، رئیس‌جمهور سوسیالیست روز خوش به خود ندیده است. کمک‌های بشردوستانه‌ای که به ونزوئلا رسید هم کارساز نشد و مردم درد گرسنگی را با گوشت و پوست خود احساس کرده‌اند. قطعی برق مزید بر علت شده و تمام غذاهایی را که مردم برای روزهای سخت ذخیره کرده بودند را فاسد کرد. گزارش‌های تأیید نشده حاکی از مرگ صدها نفر در بیمارستان‌ها به دلیل قطعی‌های پی‌درپی و طولانی‌مدت است.

نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت:‌ هم‌زمان با تداوم بدترین قطعی برق در تاریخ ونزوئلا، ‌هزاران نفر از حامیان رهبر مخالفان، روز شنبه (هجدهم اسفند ماه) به خیابان‌های کاراکاس آمدند و حکم حکومتی منع تظاهرات خیابانی در پایتخت ونزوئلا را نقض کردند و اولین حضور سنگین پلیس در این شهر را به چالش کشیدند.

زد و خوردها بین پلیس و معترضان در ساعات اولیه روز گزارش شد،‌ اما کمی بعد جمعی از افسران از مقابله کنار کشیدند و به معترضان اجازه دادند به کار خود ادامه دهند و صدای خوان گوایدو رهبر خود را بشنوند.

گوایدو در جمع خبرنگاران درحالی‌که بر سقف خودرویی رفته بود و به‌وسیله بلندگو با مردم صحبت می‌کرد،‌ گفت: ما باید به‌صورت صلح‌آمیز فضاهای عمومی را به تسخیر خود درآوریم. ما باید خود را برای روزهای خیلی سخت آماده کنیم.  روز شنبه برق در شهر کاراکاس در رفت و آمد بود؛ این در حالی بود که دو روز پیش از آن در بخش‌های زیادی از غرب کشور برق همچنان قطع بود. به گزارش نت‌بلاگز، گروه مانیتور اینترنتی جهانی، بیشتر شبکه‌های ارتباطی کشور پس از قطعی دوباره برق در روز شنبه، قطع شدند. کارگران بخش دولتی تأسیسات کشور عنوان کرده‌اند که بازگرداندن کامل شبکه برق کشور،‌ روزها زمان می‌برد.

رهبران مخالفان چنین تظاهرات‌هایی را در چند هفته اخیر برگزار کرده‌اند تا نیکلاس مادورو را از قدرت پایین بکشند؛ آن‌ها مدعی هستند انتخاباتی که به انتخاب دوباره وی منجر شد، دستکاری شده بود و سیاست‌های وی، کشور را به فروپاشی اقتصادی کشانده است.

اقتصاددانان و گروه‌های حقوقی عنوان می‌کنند که تخمین دقیق هزینه‌های اقتصادی و بشری از خاموشی‌ها، هفته‌ها زمان می‌برد؛ اما تظاهرکنندگان تنها به محرومیت خود فکر می‌کردند و نه ارزیابی خسارات ناشی از خاموشی

یکی از گروه‌های حامی مخالفان، بزرگراه اصلی در پایتخت کشور را بسته بود،‌ اما نیروهای امنیتی که برای مقابله با این معترضان به محل انسداد فرستاده شده بودند، از تقابل با آن‌ها خودداری کردند.

کارلوس پاپارونی، یکی از رهبران مخالفان گفت: ‌این یکی از بزرگ‌ترین پیروزی‌های استراتژیک و سازمانی ما است. ما به همه پلیس‌ها و نیروهای امنیتی می‌گوییم: جنگ ما علیه شما نیست. آن‌ها هم بدون برق مانده‌اند. غذای آن‌ها هم در یخچال فاسد شده است.

قطعی سراسری برق منجر به افزایش فشارها بر مادورو شده است، کسی که روز شنبه برای اولین بار بعد از مشکل تأسیسات برق‌آبی در روز پنج‌شنبه (شانزدهم اسفند ماه) و فرو رفتن کل کشور در تاریکی، در انظار عمومی حاضر شد. ژنراتورهای برق اضطراری در هتل‌های برجسته کاراکاس که پناهگاه ثروتمندان شهر شده بود، روز شنبه بدون سوخت باقی ماندند.

از طرفی گروهی کوچک‌تر به طرفداری از دولت، روز شنبه در تقابل با مخالفان به خیابان‌‌ها آمدند. مادورو در توئیتی با انتشار یک ویدئو از تصاویر هوگو چاوز، همتای سابق و معلمش و همچنین جمعیتی در حال شادی، از این افراد قدردانی کرد.

او همچنین صحبت‌های همیشگی‌اش را در مذمت آمریکا به دلیل دخالت در این شلوغی‌ها تکرار کرد.

مادورو گفت:‌ امروز زمانی که امپراتوری ایالات‌متحده درحالی‌که از چپاول منابع طبیعی ما ناامید شده، خشونت وحشیانه خود علیه سرزمین پدری ما را تشدید کرده است؛‌ ما محکم ایستاده‌ایم تا از سرزمین خود دفاع کنیم و فریاد بزنیم: یانکی به خانه‌ات برگرد. ما ضد امپریالیست هستیم.

او کمی بعد در بین تظاهرکنندگان طرفدار دولت ظاهر شد و گفت: من اینجا هستم تا با مسئولیت‌هایم مواجه شوم.

بسیاری از حامیان وی با لباس قرمز حاضر شده بودند، رنگی که به دولت سوسیالیست چاوز مربوط بود. یک زن به شبکه تله‌سور، تلویزیون دولتی گفت: تظاهرکنندگان با خون خود از انقلاب دفاع می‌کنند.

یکی از گروه‌های حامی مخالفان، بزرگ‌راه اصلی در پایتخت کشور را بسته بود،‌ اما نیروهای امنیتی که برای مقابله با این معترضان به محل انسداد فرستاده شده بودند، از تقابل با آن‌ها خودداری کردند

مادورو و وزرایش این خاموشی‌ها را گردن خرابکاری‌ها انداختند، اما هیچ گواهی برای آن ارائه نکردند و ادعا داشتند آمریکا پشت این خرابکاری‌ها است.

منتقدان اما عنوان می‌کنند این اتفاق نتیجه سال‌ها سوء‌مدیریت و عدم سرمایه‌گذاری در این بخش است.

ماریا النا خیمنز، بازنشسته‌ حاضر در جبهه مخالفان که پرچم ونزوئلا را به دور خود پیچیده بود گفت: من اینجا هستم چون دیگر نمی‌توانم تحمل کنم. بحران اقتصادی ونزوئلا منجر به فروپاشی خانواده من شده است؛ دخترم مهاجرت کرده و برادرم سال پیش در مغازه‌ای نزدیک خانه در جریان دزدی کشته شد.

او که در حال گریه بود، پرسید: من چطور در خانه بمانم درحالی‌که خانواده‌ام با خاک یکسان شده است.

خاموشی‌ها منجر به زمین‌گیر شدن سفرهای هوایی و حمل و نقل عمومی و فاسد شدن غذاهای کمیاب شده و زندگی هزاران نفر از بیماران بستری در بیمارستان در خطر است. رهبران مخالفان مدعی هستند 79 بیمار در بیمارستان‌های کشور به دلیل قطعی‌های مکرر برق جان خود را از دست داده‌اند. هرچند این رقم را نمی‌توان بدون شواهد تصدیق کرد. در پایتخت،‌ شهروندان جلوی مغازه‌های تهیه غذا صف کشیده‌اند و جایگاه‌های توزیع سوخت در تلاش برای تأمین و توزیع سوخت هستند. اقتصاددانان و گروه‌های حقوقی عنوان می‌کنند که تخمین دقیق هزینه‌های اقتصادی و بشری از خاموشی‌ها، هفته‌ها زمان می‌برد؛ اما تظاهرکنندگان روز شنبه تنها به محرومیت خود فکر می‌کردند و نه ارزیابی خسارات ناشی از خاموشی.

بلکیس پرنالت، روانشناسی که در شهر مرکزی والنسیا به خیابان آمده بود گفت: من به خیابان آمده‌ام تا خشم و درماندگی‌ام را نشان دهم. او گفت خاموشی، وی و خانواده‌اش را وادار به خوردن کل ذخیره غذایی فریز شده کرد.

با این حال او اذعان کرد وی یکی از خوش‌شانس‌ها بوده چراکه غذایی برای خوردن داشته است.