تعیین اولین سفیر عربستان در فلسطین، واکنش شدید مقامات اسرائیل را برانگیخت
«شوک یکباره سعودی» به تل‌آویو
فرشاد گلزاری
مساله عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل طی ماه‌ها و هفته‌های اخیر به تیتر نخست رسانه‌های دنیا تبدیل شده است که به نوعی باید آن را کمی غیرعادی دانست. اینکه یکباره اکثر رسانه‌های مطرح دنیا به صورت متوالی و به فاصله چند روز از یکدیگر مطالب متعدد و مختلفی را در این خصوص منتشر می‌کنند، قاعدتاً نمی‌تواند یک موضوع عادی باشد و به همین دلیل است که می‌گوییم این اتفاق یک پشت پرده نسبتاً مشخص دارد. در این میان کار به جایی رسید که حتی الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل هم اعلام کرده بود که با شروط عربستان برای عادی‌سازی روابط با تل‌آویو به صورت تلویحی موافقت می‌کنیم اما سپس مشخص شد که این اظهارات آنها مشروط به قبول ایفای نقش از سوی ایالات متحده بود. رسانه‌های اسرائیل سپس اعلام کردند که در تل‌آویو برخی به خصوص بنیامین نتانیاهو، اعلام کرده که اگر ایالات متحده چتر امنیتی خود را در منطقه تقویت کند، آنوقت با هسته‌ای شدن ریاض موافقت خواهد کرد. برخی از مسئولان امنیتی اسرائیل این اظهارات را یک دیوانگی خواندند و اعلام کردند که چنین موضعی را باید عملاً ضربه به امنیت ملی تل‌آویو دانست. کمی بعد هم رسانه‌های منطقه به نقل از چند مقام سیاسی اسرائیل اعلام کردند که اسرائیل به هیچ وجه با طرح دو کشوری موردنظر عربستان موافقت نخواهد کرد و بدین ترتیب بسیاری از گمانه‌زنی‌ها به صورت علنی به حاشیه رانده شد. اما حالا اتفاق بزرگ و عجیبی رخ داده که به نوعی باعث تحریک و عصبانیت اسرائیل شده است. بعدازظهر شنبه یکباره خبر آمد که عربستان سعودی «نایف بن بندر السدیری» را به عنوان اولین سفیر خود در تشکیلات خودگردان فلسطین منصوب کرد. سپس خبرگزاری واس مربوط به دربار سعودی اعلام کرد که بندر السدیری، نسخه‌ای از استوارنامه خود به عنوان سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار و غیر مقیم در فلسطین و سرکنسول در بیت‌المقدس را تحویل مجدی الخالدی، مشاور رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در امور دیپلماتیک داده است. سفارت عربستان در اردن هم در بیانیه‌ای با بیان اینکه «تحویل استوارنامه طی مراسمی در مقر سفارت فلسطین در امان با حضور عطالله خیری، سفیر فلسطین در اردن انجام شد»، اعلام کرد که «نایف بن بندر السدیری اولین سفیر عربستان سعودی در تشکیلات خودگردان فلسطین خواهد بود». بر اساس این بیانیه، پس از پایان مراسم تحویل استوارنامه، دو طرف روابط دوجانبه موجود بین دو کشور برادر و راه‌های تقویت و توسعه آن در همه زمینه‌ها را بررسی کردند. این اقدام در حالی رخ داد که فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در جریان شرکت در مجمع گفت‌وگوی منامه، گفته بود که «تشکیل کشور مستقل فلسطین تنها راه عادی‌سازی روابط با اسرائیل است. وی تأکید کرده بود که اولویت عربستان بازگرداندن اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها برای بازگشت به میز مذاکره است و این تنها راه برای ایجاد صلح پایدار در منطقه است. به موازات این اقدام ریاض، وزارت خارجه فلسطین در بیانیه‌ای ضمن استقبال از تصمیم عربستان برای تعیین سفیر تام‌الاختیار و فوق‌العاده خود در فلسطین و سرکنسول در شهر قدس اعلام کرد، زمان‌بندی این تصمیم نشان‌دهنده توجه عربستان به مساله فلسطین به عنوان یکی از پایه‌هایی است که سیاست خارجه عربستان در حوزه‌های عربی، اسلامی و بین‌الملل بر آن بنا نهاده شده و همچنین این تصمیم‌گیری در راستای موضع‌گیری‌های تاریخی و برادرانه عربستان در حمایت از مساله فلسطین و حقوق مردم آن است.
تعیین اولین سفیر عربستان در رام‌الله که به عنوان سرکنسول در قدس فعالیت خواهد کرد، یک اقدام تاریخی و پیام قوی به اسرائیل است مبنی بر اینکه ریاض خواهان اقدامات مهمی به نفع ملت فلسطین در ازای عادی‌سازی روابط با تل‌آویو است
حمله دیپلماتیک تل‌آویو به ریاض
اگرچه برخی گفتند که احتمالاً نتانیاهو و جو بایدن در ماه سپتامبر در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با هم دیدار خواهند کرد، اما ریاض با تعیین سفیر در فلسطین علناً پروژه آمریکا و اسرائیل را برای عادی‌سازی روابط، با دست‌انداز جدی روبرو کرد
این اقدام به حدی برای اسرائیل سنگین بود که مقامات این کشور به سرعت نسبت به آن واکنش نشان دادند. الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل درباره تعیین اولین سفیر عربستان در رام‌الله که به عنوان سرکنسول در قدس فعالیت خواهد کرد، گفت که «آنها (عربستان) درباره این مساله با ما هماهنگ نکرده بودند. برای همین اجازه افتتاح چنین دفتر نمایندگی نزد تشکیلات خودگردان فلسطین در قدس را نمی‌دهیم. عربستانی‌ها می‌خواهند به فلسطینی‌ها بگویند که آنها را فراموش نکرده‌اند؛ اما ما به کشورها اجازه افتتاح کنسولگری‌ها را نمی‌دهیم و این با دیدگاه ما هماهنگ نیست. مساله فلسطین مساله اصلی در مذاکرات مربوط به عادی‌سازی روابط نیست. حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو قبلا نیز به توافق‌های صلحی دست یافته و برای ما ثابت شده است که فلسطینی‌ها مانعی در برابر صلح نیستند و ما اکنون فرصتی برای یک توافق تاریخی قبل از انتخابات آمریکا داریم». این اظهارات در حالی بیان شده است که رسانه‌های اسرائیل اعلام کردند تعیین سفیر عربستان در رام الله و سرکنسول در قدس پیامی برای تل‌آویو در سایه تماس‌های کنونی درباره عادی‌سازی روابط میان ریاض و تل‌آویو است. روزنامه یدیعوت آحارونوت هم در این رابطه نوشت: «تعیین سفیر عربستان یک اقدام تاریخی و پیام قوی به اسرائیل است مبنی بر اینکه ریاض خواهان اقدامات مهمی به نفع ملت فلسطین در ازای عادی‌سازی روابط با اسرائیل است. تعیین نایف بن بندر السدیری به عنوان سفیر عربستان در فلسطین و سرکنسول شهر قدس نشان می‌دهد اظهارات نتانیاهو درباره اینکه عربستانی‌ها خواهان امتیازهای بزرگی برای فلسطینی‌ها نیستند، درست نیست. تعیین السدیری نشان می‌دهد که عربستان می‌خواهد تل‌آویو را به سمت ارائه امتیازهایی به ملت فلسطین بکشاند». سایت واللا نیز اعلام کرد که تعیین سفیر عربستان در فلسطین نشان‌دهنده این است که عربستان می‌خواهد برای تقویت تشکیلات خودگردان فلسطین تلاش بیشتری از خود نشان دهد. روزنامه «زمان» اسرائیل نیز نوشت: «تعیین السدیری به عنوان سفیر غیر مقیم در فلسطین و سرکنسول قدس پیام واضحی درباره مذاکرات عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل و در راستای توافق گسترده با آمریکا و عربستان است». در این باره باید به این نکته توجه داشت که این اقدام عربستان به نوعی در بازه‌ای از زمان اجرایی شد که نتانیاهو و تیم وی در تل‌آویو به هیچ وجه در شرایط خوبی قرار ندارند و این بحران‌ها نه تنها در داخل بلکه در خارج از اراضی اشغالی مشهود است. اگرچه برخی رسانه‌های اسرائیل اعلام کرده‌اند که احتمالاً نتانیاهو و جو بایدن در ماه سپتامبر در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با هم دیدار خواهند کرد، اما ریاض با این اقدام خود علناً پروژه آمریکا و اسرائیل را برای عادی‌سازی روابط با دست‌انداز جدی روبرو کرد و از جهتی دیگر تمام مانورهای رسانه‌ای و سیاسی تیم نتانیاهو در این خصوص هم با بن‌بست روبرو شد. حال باید دید که تل‌آویو چه برنامه‌ای برای این مدل از «شوک یکباره سعودی» دارد.
دیدگاه تان را بنویسید