روزهای سخت خانم نخست‌وزیر در لندن!

فرشاد گلزاری

بالاخره پس از ماه‌ها انتظار تکلیف نخست‌وزیر در بریتانیا معلوم شد و لیز تراس که تا چند روز پیش همه او را به عنوان وزیر خارجه این کشور می‌شناختند، جایگزین بوریس جانسون شد. تراس سومین زنی است که پس از مارگارت تاچر، غول سیاسی دوران جنگ سرد و ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا می‌شود. او دیروز (سه‌شنبه) پس از دیدار با الیزابت دوم در قلعه بالمورال اسکاتلند رسماً کار خود را آغاز کرد. پیش از آن هم جانسون عازم آنجا شد و رسما استعفای خود را تقدیم ملکه این کشور کرد.

جانسون، در سخنانی مقابل خانه شماره 10 داونینگ استریت اجرای روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، توزیع واکسن کرونا و مقاومت در مقابل ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در جنگ اوکراین را از مهم‌ترین دستاوردهای دوران نخست‌وزیری‌اش بر شمرد.

کمی قبل‌تر از آنکه جانسون سخنان خداحافظی خود را مقابل دوربین رسانه‌ها و شبکه‌های خبری به سمع و نظر مردمش و همچنین به اطلاع تمام دنیا برساند، در تماس تلفنی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین از او به خاطر ایستادگی و همکاری در مقابل روسیه تشکر کرد؛ این آخرین پیام و تماس جانسون با دنیای خارج از جزیره بریتانیا بود.

به باور بسیاری از کارشناسان، این اقدام چرچیل‌گونه جانسون در لحظات آخر نخست‌وزیری‌اش باید ما را به یاد دوران جنگ سرد بیندازد اما اگر از حال و هوای آن روزها بیرون بیاییم می‌بینیم که جانسون با اطلاع کامل چنین اقدامی را انجام داد. او با این اقدام کاملاً ساده به دنیا و به خصوص به مسکو اعلام کرد که لندن تا آخرین نفس از اوکراین دفاع خواهد کرد و از سوی دیگر از این طریق خواست به آمریکا و شرکای اروپایی‌ بریتانیا بفهماند که باید آنها هم کی‌یف را در این نزاع تنها نگذارند.

بریتانیا در زمان نخست وزیری بوریس جانسون و با وعده‌های دونالد ترامپ از اتحادیه اروپا خارج شد و همین اقدام ضرر 800 میلیارد پوندی را نصیب لندن کرد و حالا طیف گسترده‌ای معتقدند لیز تراس نمی‌تواند از پسِ مشکلات اقصادی کشورش برآید

اما آنچه از حرکتِ سیاسی جانسون در داخل بریتانیا به جای می‌ماند، ارثیه‌ای است که او برای لیز تراس به جای می‌گذارد. او با این کار به صورت کلی نقشه راهِ سیاست خارجی کابینه خانم نخست‌وزیر را به او گوشزد کرد و با زبان بی‌زبانی او را به تقابل با مسکو فراخواند.

توجه داشته باشید که تراس عملاً یک دیپلمات کهنه‌کار در ساختار سیاسی و هرم قدرت بریتانیا به حساب می‌آید و برخی‌ها رسیدن او به نخست‌وزیری را چندان درست نمی‌دانند.

اگر به تاریخ سیاسی این کشور نگاه کنیم می‌بینیم که بحث انتخاب وزیر خارجه به عنوان نخست‌وزیر توسط هم‌حزبی‌های فرد خاصی یک سنت سیاسی به حساب می‌آید و نمی‌توان به این مساله ایراد ماهوی گرفت اما واقعیتی که در بریتانیای امروز باید مورد نظر قرار بگیرد، بحث جایگاه لیز تراس در افکار عمومی و اینکه تا چه حدی در میان مردم این کشور مقبول است، مطرح خواهد بود.

دست به عصا در مقابل بحران اقتصادی

تمام کسانی که در چند ماه اخیر اظهارات لیز تراس را زیر نظر داشتند به این اتفاق نظر رسیده‌اند که او عملاً بحث کاهش مالیات‌ها را سرلوحه شعارهای خود قرار داده بود.

اگرچه بریتانیا با یک بحران معیشتی کم‌سابقه روبه‌رو است، ولی تراس می‌خواهد بیش از هر چیز روی افزایش رشد اقتصادی تمرکز کند و این دقیقاً همان موضوعی است که باعث شده افکار عمومی چندان به آخر و عاقبت سیاسی او خوش‌بین نباشند.  توجه داشته باشید که بریتانیا کشوری است که در زمان نخست‌وزیری بوریس جانسون و با تحریک و وعده‌های دونالد ترامپ از اتحادیه اروپا خارج شد و همین اقدام ضرر 800 میلیارد پوندی را نصیب لندن کرد.  بر همین اساس تراس در زمانی که غرب با بحران انرژی برآمده از جنگ اوکران دست و پنجه نرم می‌کند، شعارهایی را ارائه کرده که به نظر خیلی‌ها چندان درست نیست.

بر اساس نظرسنجی جدید دیگری از یوگاو، اکثر مردم در بریتانیا (۶۷ درصد) به ویژه در مورد توانایی تراس برای مقابله با افزایش هزینه‌های زندگی شک دارند و تقریباً ۴۰ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که به پتانسیل او برای مقابله با این موضوع اصلا اعتماد ندارند! از سوی دیگر نیکولا استورجن، وزیر اول اسکاتلند هم معتقد است تراس نه تنها برای اسکاتلند بلکه برای کل بریتانیا به یک فاجعه تبدیل خواهد شد. حال باید دید که خانم‌نخست‌وزیر چگونه می‌خواهد از پس این میزان مشکل و مخالفت بر‌بیاید.