ورود متفاوت و بیمناک جهان به سال نو میلادی

فرشاد گلزاری

 اواخر آذرماه بود که یکباره خبر مهمی در رسانه‌های عربستان و امارات متحده عربی به صورت مشترک منتشر شد. منابع خبری هر دو کشور اعلام کردند که طی روزهای آینده کابینه‌ای مشترک میان دولت مستعفی و شورای انتقالی جنوب یمن تشکیل خواهد شد که رهبری آن را عبدربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن به عهده خواهد داشت. آنچه در این میان مهم بود، ساختار کلی دولت مذکور است. دولت مستعفی یمن در بیانیه‌ای اعلام کرد که این دولت متشکل از ۲۴ وزیر بوده و به ریاست معین عبدالملک تشکیل شده است. بر اساس این گزارش، تعداد وزارتخانه‌های متعلق به دولت مستعفی و شورای انتقالی جنوب مساوی است و ۱۲ وزیر از استان‌های شمالی و ۱۲ وزیر دیگر از استان‌های جنوبی انتخاب شده‌اند و از ۱۲ سهم جنوب، پنج وزیر به نمایندگی از شورای انتقالی جنوب مورد حمایت امارات حضور دارند. این تقسیم‌‌بندی شاید برای بسیاری از ناظران و حتی تحلیلگران مسائل یمن و حتی مقامات کشورهای تاثیرگذار در یمن مهم نباشد اما بخش ابتدایی بیانیه دولت مستعفی یمن در مورد تشکیل کابینه و دولت جدید در عدن، از همه‌چیز مهمتر است.

دولت مستعفی یمن در بیانیه‌ای اعلام کرده که در راستای «توافقنامه ریاض» میان این دولت و شورای انتقالی جنوب یمن، دولت مشترکی میان استان‌های شمالی و جنوبی این کشور تشکیل شد. عبارت «توافق ریاض»، مهمترین بخش به حساب می‌آید و به خوبی به ما می‌گوید که ابوظبی و ریاض با یکدیگر در پشت پرده صحبت‌های مهمی را داشته‌اند. باید توجه داشته باشید که تشکیل دولت جدید در جنوب یمن آنهم با ساز و کاری که بارها و بارها به رهبری منصور هادی عملیاتی شده و سپس شکست خورده است، به ما این معنا را می‌فهماند که سعودی‌ها به دنبال آن هستند تا بتوانند مجدداً به توافقِ ریاض، تنفس مصنوعی بدهند. عربستان از ماه‌ها پیش بر سر این توافق با اماراتی‌ها به مشکل خورده بود و بخشی از دلیلش مسائل میدانی بود. سعودی‌ها به واسطه جغرافیای یمن، نیروهای خود را در شمال این کشور گسیل کردند و اساساً نظامیان عربستان وظیفه مقابله با انصارالله و ارتش یمن در شمال این کشور را به عهده دارند.

اماراتی‌ها هم در جنوب یمن مستقر بودند که دلیل اصلی آنها موقعیت استراتژیک این منطقه و آینده آن برای استفاده ابوظبی از این منطقه به عنوان مقصد توریست‌ها بود که با عادی‌سازی روابط این کشور و اسرائیل، پای تل‌آویو و موساد هم به جنوب یمن باز شده است. با این تفاسیر و با نگاهی گذرا به توافق ریاض و احیای مجدد آن تحت عنوان «تشکیل دولت مشترک در عدن»، به این مفهوم می‌رسیم که عربستان و امارات مجدداً وارد یک همکاری سیاسی  - میدانی در یمن شده‌اند. نشانه‌های این همکاری را می‌توان در وهله اول جابه‌جایی نیروهای نظامی دو طرف بر روی نقشه دانست و دومین مساله‌ای که نشان از بیعت مجدد دارد، حمله اخیر به فرودگاه عدن است که باید از آن به عنوان یکی از مهمتریت وقایع ساعات آخرِ سال 2020 میلادی یاد کرد.

سعودی‌ها به دنبال آن هستند تا با امارات وارد مناسبات جدید سیاسی در قالب تشکیل دولت جدید عدن شوند تا با طرح سناریوهای جدید علیه انصارالله، قبل از آنکه «جو بایدن» سر کار بیاید، اوضاع میدانی را به نفع خود تغییر دهند

۲۶ کشته و بیش از ۵۰ زخمی؛ چرا؟

دقیقاً سه روز پیش (چهارشنبه ظهر) منابع یمنی اعلام کردند، همزمان با ورود اعضای دولت جدید تحت فرمانِ عربستان و امارات به عدن، انفجارهای شدیدی فرودگاه این شهر را هدف قرار داد که بر اساس داه‌های آنها، ۲۶ تن کشته و بیش از ۵۰ تن زخمی‌ شده‌اند. منابع خبرگزای المسیره یمن و اسپوتنیک روسیه در این خصوص اعلام کردند که دو انفجار شدید سالن و باند فرودگاه عدن را همزمان با ورود اعضای دولت جدید وابسته به عبدربه منصورهادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن هدف قرار داد که گفته شده این انفجارها حاصل منفجر شدن بمب‌ دست‌ساز کار گذاشته شده در سالن فرودگاه بوده و انفجاری که بر روی باند فرودگاه صورت گرفته، حاصل شلیک کاتیوشا بوده است.

چندی بعد هم اعلام شد که وزرای دولت جدید به کاخ المعاشیق در عدن منتقل شدند. نکته بسیار جالب و حائز اهمیت این است که دامنه این حملات و عملیات‌ها صرفاً به فرودگاه ختم نشد بلکه دقایقی پس از خارج کردن وزرای دولت مستعفی از فرودگاه و انتقال آنها به کاخ المعاشیق در عدن، خبرنگار رویترز فوراً اعلام کرد که با ورود وزرای دولت جدید ائتلافی عدن به کاخ، چندین صدای انفجار از اطراف کاخ المعاشیق به گوش رسیده که گمان می‌رود باید آنرا تلاش برای حمله به کاخ مذکور دانست. کمی بعد وزارت خارجه عربستان با صدور بیانیه‌ای و بدون ارائه هیچگونه سند و مدرکی علام کرد که انصارالله یمن مسئول این حملات است. در همین راستا ائتلاف سعودی نیز مدعی شد، نیروهای این ائتلاف یک پهپاد انصارالله را که قصد هدف‌گیری کاخ المعاشیق در عدن را داشت رهگیری و منهدم کردند.

 بلافاصله انصارالله یمن ضمن تکذیب ارتباط این گروه با حملات روز چهارشنبه در فرودگاه عدن و اطراف کاخ المعاشیق هم‌زمان با ورود دولت وابسته به عبدربه منصور هادی، اعلام کرد که این اتهامات، تلاش تکراری برای کشاندن ما به سمت درگیری نظامی با مزدوران است. در همین راستا معمر الاریانی،‌ وزیر اطلاع‌رسانی دولت منصور هادی مدعی شد که انصارالله پشت این حمله است اما کمی هانی بریک، معاون رئیس شورای انتقالی جنوب یمن اظهار کرد که زود است انصارالله را از بابت هدف گرفتن فرودگاه عدن مقصر بدانیم و سرزنش کنیم! این اختلاف نظرها در مورد اینکه چه کسی مسئول انفجارها است به خوبی نشان می‌دهد که یک تسویه حساب داخلی در جنوب یمن به خصوص در عدن در حال رخ دادن است. توجه داشته باشید که دولتی که قرار است در عدن کار خود را با حمایت عربستان و امارات و با ریاست معین عبدالملک آغاز کند، مخالفان بسیاری در یمن دارد که انصارالله در مقابل آنها «هیچ» به حساب می‌آید. برخی از این مخالفان جدا شده‌های افراطی از جدایی‌طلبان جنوب یمن هستند که حالا سهمی از این سفره ندارند. نکته دیگر اینکه ائتلاف سعودی با ارائه این اطلاعات، اقدام به بمباران مجدد صنعا کرد.

تشکیل دولت جدید در جنوب یمن آن هم با سازوکاری که بارها و بارها به رهبری منصور هادی عملیاتی شده و سپس شکست خورده است، به این معناست که سعودی‌ها به دنبال آن هستند تا مجدداً به توافقِ ریاض، تنفس مصنوعی بدهند

این اقدامات به خوبی نشان می‌دهد که سعودی‌ها به دنبال آن هستند تا با امارات وارد مناسبات جدید بشوند تا با طرح سناریوهای جدید علیه انصارالله، قبل از آنکه «جو بایدن» سر کار بیاید، اوضاع میدانی را به نفع خود تغییر دهند. از سوی دیگر ریاض با طرح و اجرای اینگونه عملیات‌ها به دنبال آن هستند تا به نوعی صحنه میدانی را شلوغ کنند تا توجیهی برای ادامه حملات داشته باشند تا در نهایت به محاصره پایتخت پایان ندهند و مانع از رسیدن کمک‌های انسانی به مردم یمن شوند اما اختلاف‌ها در میان آنها بر سر مقصر دانستن انصارالله در حملات اخیر کاملاً مشهود است.