ترامپ سرخوشانه از عادی‌سازی روابط اسرائیل و مراکش خبر داد؛
روابط عاشقانه‌ای که به ازدواج دائم تبدیل می‌شود!
فرشاد گلزاری
پنجشنبه شب مجدداً شاهد پرده‌ای دیگر از عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی بودیم که باز هم به تیتر اول تمام رسانه‌های دنیا تبدیل شد. این بار هم، مانند گذشته، خبر این توافق توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به جهان مخابره شد. ترامپ با تبعیت از سنت گذشته خود، در توئیتی نوشت: «موفقیت تاریخی دیگر؛ اسرائیل و پادشاهی مراکش توافق کردند که روابط کامل دیپلماتیک برقرار کنند. پیشرفتی عظیم برای صلح خاورمیانه». این گفتمان ترامپ برای همه مشخص است و تمام مخاطبان به خوبی می‌دانند که او اساساً به این مدل تاخت و تازهای رسانه‌ای و بزرگنمایی‌هایی که مرهون تبلیغات و موج‌سواری بر افکار عمومی است، عادت دارد و عملاً آن را یک نوع تاکتیک برای خود می‌داند. پس از اعلام این خبر همانند گذشته بسیاری از مقامات نسبت به این مساله واکنش مخالف یا موافق داشتند. در طیف موافقان، رئیس‌جمهور مصر که کشورش پیشگام در عادی‌سازی روابط با اسرائیل بوده، در توئیتی از این تصمیم مراکش استقبال و آن را تحولی بسیار مهم قلمداد کرد. محمد بن زاید، ولیعهد و حاکم دوفاکتوی امارات متحده عربی هم اعلام کرد که «از عادی‌سازی روابط بین کشور برادر مراکش با اسرائیل خرسندیم». حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین نیز این تصمیم مراکش را ستود و روز گذشته (جمعه) عمان هم این اقدام مراکش را به فال نیک گرفت. در طیف مخالفان اما مهمترین موضع مربوط به اتحادیه جهانی علمای مسلمان بود که اقدام پادشاهی مراکش برای عادی‌سازی روابط با تل‌آویو را محکوم و بر مواضع ثابت خود پیرامون سازش با این رژیم اشغالگر تاکید کرد. این اتحادیه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که این اقدام قانونی نبوده و با جایگاه مراکش که ریاست کمیته قدس را برعهده دارد، نه تنها همخوانی ندارد بلکه با مواضع ملت مراکش که همواره حامی مساله فلسطین است، مغایرت دارد. این موضع‌گیری در داخل مراکش موجب شد تا دفتر پادشاهی مراکش در بیانیه‌ای اعلام کند محمد ششم، پادشاه مراکش طی تماس تلفنی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین را در جریان محتوای گفتگوی تلفنی خود با دونالد ترامپ قرار داد. طبق این بیانیه، پادشاه مراکش به محمود عباس گفته است که موضع حمایتی وی از مساله فلسطین ثابت است و تغییر نمی‌کند و صرفاً با راهکار تشکیل دو کشور موافق است. بر اساس اظهارات پادشاه مراکش، مذاکرات فلسطین و اسرائیل، تنها راه دستیابی به راه‌حل نهایی و دائمی برای این اختلاف دو طرفه است. این موضع‌گیری پادشاه مراکش به خوبی نشان می‌دهد که او همانند مقامات سودان، بحرین و امارات که به ترتیب اخیراً با اسرائیل روابط خود را عادی کرده‌اند، نگران تبعات منطقه‌ای و داخلی علنی کردن این روابط است. بر این اساس، برای آنکه رباط بتواند اوضاع را تا حدی آرام کند و خشم داخلی را کمی کاهش دهد، اینبار وزیر خارجه‌اش را مجبور به اتخاذ موضع کرد. ناصر بوریطه، رئیس دستگاه دیپلماسی مراکش اعلام کرده که دفتر ارتباطی با اسرائیل و مراکش تا سال ۲۰۰۲ برقرار بوده و برای اتخاذ برخی تصمیمات، از سرگیری تماس‌ها با اسرائیل لازم بود؛ لذا ما (مراکش) این مساله را عادی‌سازی روابط نمی‌دانیم!
وزارت خارجه اسرائیل سحرگاه روز گذشته (جمعه) تایید کرد که یک هیأت از کارشناسان اسرائیلی در زمینه‌های کشاورزی و بهداشت، در این هفته از چاد بازدید کردند و همین موضوع به ما می‌گوید که چاد ایستگاه بعدی قطار عادی‌سازی خواهد بود
صحرای غربی در ازای عادی‌سازی!
اینکه اظهارنظرها و واکنش‌ها تا حد زیادی با یکدیگر فرق می‌کند و هر طرف سعی دارد تا به نوعی خود را «بی‌خبر، مبهم یا آرام» جلوه دهد، موضوعی است که در عادی‌سازی روابط تل‌آویو با امارات متحده عربی، بحرین و سودان هم با آن برخورد داشته‌ایم؛ اما سوالی که در این میان باید مطرح شود این است که مراکش در ازای اخذ چه تضمینی تن به عادی‌سازی با اسرائیل داده است؟ اگر به پرونده‌های امارات و بحرین نکاه کنیم به خوبی می‌بینیم که این دو کشور در ازای دریافت تضمین‌هایی اقدام به عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل کردند که بخشی از آنها مسائل اقتصادی و دیپلماتیک بود و قسمتی دیگر که برای اعراب حاشیه خلیج‌فارس بسیار مهم است، خرید تسلیحات بود. در مورد سودان هم آمریکایی‌ها در قبال علنی کردن روابط خارطوم با تل‌آویو، نام این کشور را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج کرد و همین مساله در مورد مراکش به صورت دیگری است. اگر مجدداً به توئیت‌های پنجشنبه شبِ ترامپ بازگردیم می‌بینیم که او اعلام کرد ایالات متحده حاکمیت مراکش را بر منطقه «صحرای غربی» به رسمیت می‌شناسد! همین عبارتِ کوتاه در حقیقت آنچیزی است که پادشاهی حاکم بر رباط با اخذ آن روابطش با اسرائیل را علنی کرد. توجه داشته باشید که صحرای غربی جایی است که مراکش دهه‌ها با جبهه «پولیساریو» بر سر آن اختلاف دارد. بر این اساس پس از انتشار این اظهارات ترامپ، ابی بشرایا البشیر، نماینده جبهه پولیساریو در اروپا، تصمیم مذکور دولت آمریکا را عجیب خواند و اعلام کرد که این تصمیم واقعیت درگیری و نزاع و حق مردم منطقه صحرا در تعیین سرنوشتش را تغییر نخواهد داد و پولیساریو به مبارزه خود ادامه می‌دهد. اعلام مواضع صریح از سوی این جبهه به خوبی نشان می‌دهد که احتمالاً درگیری میان دولت مراکش و جبهه پولیساریو طی هفته‌ها یا ماه‌های آتی افزیش پیدا خواهد کرد که این موضوع را باید یکی از پیامدهای خطرناک سخنان ترامپ در مورد علنی کردن روابط مراکش با اسرائیل دانست. این اظهارات ترامپ تا حدی خطرناک قلمداد می‌شود که الیوت انگل، رئیس کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا هشدار داد که به رسمیت شناختن ادعای «رباط» در خصوص حاکمیت بر منطقه صحرای غربی، تلاش‌های دیپلماتیک برای حل این اختلاف قدیمی را به هدر داد و فرایند معتبر و مورد حمایت بین‌المللی سازمان ملل را که مورد حمایت طرفین درگیر نیز قرار گرفته، با شکست مواجه خواهد کرد. این مواضع در حالی بیان می‌شود که روزنامه اسرائیل هیوم روز گذشته (جمعه) از نقش امارات و عربستان در توافق مراکش برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی پرده برداشت و به نقل از منابع دیپلماتیک در امارات و مراکش نوشت، ابوظبی و ریاض نقش مهمی در ترغیب برای توافق میان تل‌آویو و رباط داشتند و این نشان می‌دهد که ریاض هم به زودی وارد این چرخه می‌شود.
بر اساس اظهارات پادشاه مراکش، مذاکرات فلسطین و اسرائیل، تنها راه دستیابی به راه‌حل نهایی و دائمی برای این اختلاف دو طرفه است؛ اما این موضع‌گیری رباط به خوبی نشان می‌دهد که او همانند سودان، بحرین و امارات نگران تبعات منطقه‌ای و داخلی علنی کردن روابط خود با رژیم صهیونیستی است
از منظری دیگر پس از اعلام توافق عادی‌سازی روابط مراکش با اسرائیل، برخی منابع آمریکایی فاش کردند که ایالات متحده در حال مذاکره در مورد فروش هواپیماهای بدون سرنشین پیشرفته MQ- 9B به پادشاهی مراکش است. نکته جالبتر این است که وزارت خارجه اسرائیل سحرگاه روز گذشته (جمعه) تایید کرده که یک هیأت از کارشناسان اسرائیلی در زمینه‌های کشاورزی و بهداشت، در این هفته از چاد بازدید کردند تا در مورد ظرفیت‌های همکاری گفت‌وگو کنند.
این خبر را اگر کنار اظهارات اخیر مقامات تل‌آویو مبنی بر اینکه با کشورهای زیادی طی روزهای آینده عادی‌سازی روابط خواهند داشت، قرار دهیم می‌بینیم که چاد کشور بعدی خواهد بود که معاشقة پنهانی اسرائیل در آنجا به ازدواج دائم تبدیل می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید