مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه:
می‌توانیم صنایع معدنی را جایگزین اقتصاد نفتی کنیم
فولاد مبارکه بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق‌های فولادی در خاورمیانه و شمال افریقا و بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی در جهان است. این بنگاه صنعتی سهم یک درصدی در تولید ناخالص داخلی و سهم ۵ درصدی در تولید ناخالص بخش صنعتی را برعهده دارد. در ادامه مشروح گفت‌وگو با مهندس عظیمیان، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه را می‌خوانید:
آیا شرکت فولاد مبارکه به اهداف خود در سال ۹۷ دست یافته است؟
عملکرد فولاد مبارکه در سال گذشته بسیار موفقیت‌آمیز بود و به تمام اهداف خود به غیر از بخش صادرات دست یافته است. این شرکت توانست در بیشتر بخش‌ها، اهداف ترسیم شده خود را محقق کند. همچنین اسفند سال گذشته در زمینه تولید، فولاد مبارکه قادر به ثبت یک رکورد جدید شد.
میزان تولید گندله در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ با ۲ درصد رشد همراه شد و میزان تولید محصولات گرم نیز در دو شرکت فولاد مبارکه و فولاد سبا به ۶ میلیون و ۳۵۰هزار تن رسید که ۵۰ هزار تن بیشتر از برنامه‌ریزی قبلی رشد داشته است.
میزان تولید محصولات سرد یک میلیون و ۵۵۵ هزار تن بوده و این یعنی تولید محصول یادشده، ۱۰۰ هزار تن بیشتر از برنامه محقق شده است. این شرکت توانسته در تولید محصولات پوشش‌دار نیز از برنامه قبلی خود فراتر رود و ۲۹۳ هزار تن تولید را به ثبت برساند همچنین با اتکا به توان داخلی توانسته‌ایم تمامی آهن اسفنجی موردنیاز کوره‌های قوس الکتریکی و تختال موردنیاز ناحیه نورد گرم را فراهم کنیم. درکل شرکت فولاد مبارکه نسبت به برنامه‌های تدوین شده خود فراتر از سال گذشته پیش‌رفته است.
وضعیت عرضه‌های شرکت فولاد مبارکه در بورس کالا چگونه است؟
به‌طور معمول شرکت فولاد مبارکه بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ هزار تن در بورس عرضه می‌کرد اما برای پیشگیری از التهاب به‌وجود آمده در بازار در نخستین عرضه سال ۹۸ به میزان ۲ برابر، یعنی ۲۷۰ هزار تن عرضه در بورس کالا انجام داده است. البته در زمینه عرضه محدودیت‌هایی نیز اعمال کرده‌ایم تا همه قادر به خرید شوند.
طرح‌های توسعه‌ای شرکت فولاد مبارکه در سنگان به چه مرحله‌ای رسیده است؟
یک طرح توسعه‌ای ۵ میلیون تنی کنسانتره در سنگان در دست اقدام داریم که امیدواریم امسال به تولید برسد. اگر این واحد به مدار تولید برسد، ۵ میلیون تن واحد گندله‌سازی که با نصف ظرفیت کار می‌کند، به ظرفیت کامل خواهد رسید و چالش خاص فولادی امروز ما، چه دولتی‌ها و چه خصوصی‌ها که تامین مواد اولیه است، برطرف می‌شود.
شرکت فولاد مبارکه برای تامین سنگ‌آهن چه برنامه‌ای برای خود درنظر گرفته است؟
شرکت فولادمبارکه برنامه تامین سنگ آهن در سنگان را برنامه‌ریزی کرده است اما در کل اقدامی که توازن زنجیره فولاد را به هم زده، این موضوع است که معدنی‌ها نیز فولادساز شدند و جریان متوازن و مداوم تامین مواد اولیه واحدهای فولادسازی را با مشکل روبه‌رو کردند؛ این اشتباهی بوده که در گذشته روی داده است و نباید اجازه می‌دادند معدنی‌ها فولادساز شوند. از این‌رو دنبال راهکارهایی هستیم که مواد اولیه را به روش‌های اطمینان‌بخش تامین کنیم.
آیا واردات سنگ‌آهن انجام می‌دهید؟
واردات سنگ‌آهن به کشور نداریم و متاسفانه موضوع این است که هنوز صادرات سنگ‌آهن انجام می‌دهیم. از آنجا که نرخ گندله در جهان افزایش پیدا کرده است، معدنی‌ها ترجیح می‌دهند به جای تامین نیاز داخل، آن را به نرخ بالاتری صادر کنند و موضوع بدتر اینکه ارز حاصل از آن صرف توسعه معدن نمی‌شود بلکه صرف توسعه واحدهای فولادسازی می‌شود و این اقدام اشتباهی است و به شدت مورد انتقاد است.
در زمینه تامین الکترود گرافیتی، شرکت فولاد مبارکه با مشکلی روبه‌رو نیست؟
از قبل خریدهای مناسبی در زمینه الکترود گرافیتی انجام داده‌ایم. البته یک واحد تولید الکترود گرافیتی در اردکان یزد است که اگر راه‌اندازی شود، مشکلات تا حدی برطرف می‌شود اما به دلیل تحریم‌ها بخشی از تجهیزات این واحد هنوز وارد نشده است.
آیا شرکت فولاد مبارکه در زمینه تولید کک سوزنی که ماده اولیه الکترود گرافیتی است، سرمایه‌گذاری انجام داده است؟
یک طرح مطالعاتی در زمینه تولید کک سوزنی از سوی یک شرکت دانش‌بنیان در دست اقدام است که فولاد مبارکه و فولاد خراسان در آن مشارکت دارند. این طرح بیشتر در حد پژوهش است و چند ماه است که کار آن آغاز شده است.
فولاد مبارکه قرار است که در امسال ۲ محصول جدید وارد بازار کند، درباره این محصولات توضیح بیشتری بدهید.
فولاد مبارکه امسال قرار است ورق‌هایی برای گاز ترش تولید کند. گاز ترش محیط خاص و خورندگی بالایی دارد، از این‌رو در مشاوره با یک شرکت اروپایی به درجه تولید اسلب برای گاز ترش رسیده‌ایم. برنامه‌ریزی کرده‌ایم که حدود ۵۰۰ هزار تن در سال تولید داشته باشیم که اگر این ورق‌ها به بازار بیایند، در این زمینه وزارت نفت از واردات این نوع ورق‌ها بی‌نیاز خواهد شد. محصول دیگر ما ورق رنگی لوازم خانگی است که قرار است با ظرفیت حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار تن تولید داشته باشیم. این دو نوع محصول درحال‌حاضر وارداتی هستند.
برای تامین آب فولاد مبارکه چه اقدام‌هایی را انجام داده‌اید؟
در زمینه مصرف آب دو اقدام اساسی در فولاد مبارکه انجام شده است؛ یکی مصرف آب را به شکل بهینه درآورده‌ایم و موضع دیگر تصفیه پساب‌ها است. از این‌رو آب مصرفی فولاد مبارکه از رودخانه زاینده‌رود در حد پایینی قرار دارد. در فولاد مبارکه برای طرح‌های تصفیه آب و بازگشت آن حدود ۴۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است. سال ۷۲ تولید فولاد مبارکه ۲.۳ میلیون تن و مصرف آب شرکت بالای ۱۶ مترمکعب در هر تن بوده است. درحال‌حاضر که میزان تولید به ۷.۲ میلیون تن رسیده، مصرف آب به ۲.۳ مترمکعب به ازای هر تن رسیده است یعنی حدود ۳ برابر افزایش تولید داشته‌ایم اما میزان مصرف آب را بیش از ۳ برابر کاهش داده‌ایم و مصرف را به حداقل رسانده‌ایم. کار دیگر اینکه پساب اطراف شهر مبارکه را با قراردادی وارد و
تصفیه می‌کنیم.
برنامه‌ای برای مشارکت در انتقال آب از خلیج‌فارس ندارید؟
پروژه انتقال آب از خلیج‌فارس برای اصفهان مطرح شده اما در حد طرح ایده و در دست مطالعه است. از آنجا که آب‌های دیگری در سمیرم و چهارمحال‌وبختیاری موجود است، انتقال آب از خلیج‌فارس برای اصفهان در حد ایده مطرح شده است.
سود شرکت فولاد مبارکه را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
شرکت فولاد مبارکه هم‌اکنون وضعیت خوبی دارد و سود امسال آن نسبت به سال قبل نزدیک ۲برابر خواهد بود.
وضعیت فولاد سفید دشت و فولاد اکسین به چه مرحله‌ای رسیده است؟
بخش آهن اسفنجی فولاد سفید دشت هم‌اکنون مشغول به کار است و تجهیزات فولادسازی آن نیز حدود ۷۵درصد کامل شده و بخشی از تجهیزات خارجی آن قرار است وارد شود. البته بخش نورد آن را متوقف کرده‌ایم چراکه طرح فاینانس آن مشخص نیست.
درباره فولاد اکسین نیز که قصد داشتیم آن را خریداری کنیم، با جنجال‌های غیرمنطقی و سیاسی روبه‌رو شدیم و به لحاظ مدیریتی سهامداران فولاد اکسین سهام خود را به فولاد خوزستان واگذار کردند.
شرکت فولاد مبارکه مصارف ارزی خود را از طریق صادرات تامین می‌کند. یعنی الکترود، منگنز و قطعات یدکی و... را وارد می‌کند و درحقیقت ارز حاصل از صادرات صرف مصارف شرکت می‌شود. مصرف ارز ما نیز بسیار شفاف است. ما قادر هستیم ۲ میلیارد دلار هم صادرات داشته باشیم اما دولت این اجازه را به ما نمی‌دهد چراکه تعادل بازار داخل به هم می‌خورد
تحریم‌های دوباره فلزات امریکا چه تاثیری بر تولید و صادرات فولاد مبارکه دارد؟ آیا این تهدیدها بیشتر جنبه روانی دارد؟
تحریم‌هایی که از سوی دولت امریکا بر فلزات صنعتی ایران اعمال شده است، تا حدودی جنبه روانی و تا حدودی جنبه واقعی دارد. شرکت فولاد مبارکه تنها شرکتی است که در میان شرکت‌های فولادی ایران به عنوان شرکت «اس‌دی‌ان» از سوی امریکا شناسایی و به‌طور مشخص‌شده، تحریم شده است. این تحریم شامل حمل‌ونقل، بانک‌ها و مصرف‌کنندگان اسلب و ورق است که این موارد مشکلاتی را برای صادرات فولاد مبارکه ایجاد کرده است اما بخشی از این فضای ایجاد شده در زمینه تحریم‌ها نیز جنبه روانی دارد که امریکا می‌خواهد در فضای بین‌المللی ایجاد کند. البته ما همچنان تحریم‌ها را با روش‌های گذشته مدیریت می‌کنیم.
با این حال باید گفت تحریم‌ها تاکنون تاثیری بر میزان تولید شرکت فولاد مبارکه به همراه نداشته است و ما قادر بوده‌ایم بازار داخلی را کامل پوشش دهیم و نسبت به سال گذشته ۵ درصد افزایش فروش نیز داشته‌ایم. البته در بازار داخل تا حدی به دلیل نرخ ارز و تا حدی هم به دلیل حادثه تاسف‌آور سیل، قیمت‌ها دچار التهاب شدند اما وزارت صنعت، معدن و تجارت این موضوع را مدیریت کرد و شرکت فولاد مبارکه برای نخستین‌بار دو برابر دفعه‌های قبل و به میزان ۲۷۰هزار تن در بورس محصولات عرضه کرد تا التهاب نرخ بازار برطرف شود.
عراق و سوریه تا چه اندازه جزو اهداف صادراتی فولادمبارکه به‌شمار می‌روند؟
سوریه، عراق و افغانستان جزو بازارهای خاص و سنتی ما به‌شمار می‌روند و همچنان در این بازارها هستیم.
نظر شما درباره بازگشت ارز فولادی‌ها به سامانه‌های مختلف چیست؟
شرکت فولاد مبارکه مصارف ارزی خود را از طریق صادرات تامین می‌کند. یعنی الکترود، منگنز و قطعات یدکی و... را وارد می‌کند و درحقیقت ارز حاصل از صادرات صرف مصارف شرکت می‌شود. مصرف ارز ما نیز بسیار شفاف است. ما قادر هستیم ۲ میلیارد دلار هم صادرات داشته باشیم اما دولت این اجازه را به ما نمی‌دهد چراکه تعادل بازار داخل به هم می‌خورد. ما حداکثر بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از محصولات شرکت را صادر می‌کنیم که حدود ۷۰۰ میلیون یورو می‌شود، به همین میزان نیز نیاز ارزی داریم. بقیه محصولات‌مان را نیز می‌توانیم صادر کنیم و بازار خارجی هم داریم اما دولت اجازه نمی‌دهد و البته خواسته دولت، خواسته درستی است که نخست نیاز داخل را تامین کنیم و در صورت مازاد صادرات داشته باشیم. از این‌رو مازاد ارزی نداریم که به نیما و سنا بازگردانیم یا بخواهیم در این زمینه تخلف کنیم.
قیمت‌های بورس کالا تا چه اندازه به قیمت‌های جهانی نزدیک است؟
نمی‌توان برای تمام محصولات عرضه شده در بورس یک حکم داد. برخی کالاها به قیمت‌های جهانی نزدیک‌تر و برخی کمتر هستند اما هم‌اکنون قیمت‌های ما حول و حوش قیمت‌های جهانی است. از آنجا که نوع فرهنگ مصرف ما متفاوت است، به تبع قیمت‌های ما نیز متفاوت است چراکه مسئله انرژی و نرخ انرژی نیز در داخل مطرح است. قیمت‌های ما در منطقه منا شامل عربستان و کشورهای خاورمیانه می‌شود که با قیمت‌های جهانی متناسب است.
اقتصاد کشور مبتنی بر اقتصاد نفتی است، از این‌رو در ۶۰ تا ۷۰ سال گذشته صنعت نتوانسته نقش ارزش‌افزوده خاصی را برای اقتصاد کشور ایفا کند. در کشور ما مبنای درآمد و حقوق و یارانه، نفت شده است. اگر به سمتی برویم که نفت را از اقتصاد خارج و در مقابل معادن را جایگزین آن کنیم، می‌توانیم منابع ارزی کشور را تامین کنیم
آینده صنعت فولاد کشور را چگونه می‌بینید؟
اقتصاد کشور مبتنی بر اقتصاد نفتی است، از این‌رو در ۶۰ تا ۷۰ سال گذشته صنعت نتوانسته نقش ارزش‌افزوده خاصی را برای اقتصاد کشور ایفا کند. اگر کشور براساس تولید پیش می‌رفت، نفت نقش چرخ پنجم خودرو یا یار دوازدهم در فوتبال را ایفا می‌کرد و اقتصاد کشور هم این همه آسیب‌پذیر نمی‌شد. در کشور ما مبنای درآمد و حقوق و یارانه، نفت شده است.
اگر به سمتی برویم که نفت را از اقتصاد خارج کنیم و در مقابل بتوانیم معادن را جایگزین آن کنیم، می‌توانیم منابع ارزی کشور را تامین کنیم. در بخش فولاد حدود ۸ تا ۹ میلیون تن انواع محصولات فولادی صادر می‌کنیم و حدود ۶ تا ۷ میلیون تن نیز ظرفیت نصب شده داریم. هم‌اکنون حدود ۳۰ میلیون تن ظرفیت داریم اما نزدیک به ۲۵ میلیون تن تولید می‌کنیم. پس می‌توانیم با صنایع پتروشیمی و معدنی نیازهای اولیه کشور را تامین کنیم. از این‌رو چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای برای این صنایع پیش‌رو است.
چه خبر خوبی برای خوانندگان ما و سهامداران خود دارید؟
به نظرم من، در این شرایط که اداره صنعت تا این حد سخت شده باید امیدواری را به همه سرایت بدهیم و با تمام این شرایط امیدوار باشیم. در این وضعیت تمام کسانی که در شرکت فولاد مبارکه کار می‌کنند ازجمله مهندسان، تکنسین‌ها و کارگران با همدلی و اراده قوی و محکم به دنبال این هستند که صنعت را سرپا نگه دارند.
این روزها، روزهای بسیار سختی است و فشارهای زیادی بر کشور و صنعت حاکم است اما تاکنون اجازه نداده‌ایم روند تولید به کندی پیش برود و از این به بعد هم اجازه نمی‌دهیم که این مسائل، مشکلی برای تولیدکنندگان و صنعت به‌وجود آورد.
دیدگاه تان را بنویسید