مرتضی بلوکی

علت اینکه برخی از پروژه‎ها به مشکل برخورده، این است که سرمایه‎گذاران بیش از نقدینگی‎هایی خود، پروژه در دست گرفته‎اند. بنابراین با توجه به تحولات اقتصادی و افزایش قیمت‎ها، نتوانستند پروژه‌ها را مدیریت کنند.

وجود پروژه‎های جدید در هر منطقه‎ای، خبر از رونق و آبادی و برخورداری از خدمات و امکانات بیشتر می‎دهد. علاوه بر آن دلگرمی ساکنان آن منطقه را نیز به دنبال دارد. اما اتمام بودجه در پروژه‎ها و نیمه کاره ماندن آنها علاوه بر دلسردی ساکنان منطقه، زیان مالی سرمایه‌گذار را همراه خواهد داشت. منطقه آزاد کیش نیز جزء مناطقی است که به دلیل شهرت و زیبایی‎اش، تمایل به سرمایه‎گذاری را افزایش می‌دهد. اما نیمه کاره ماندن برخی از پروژه‎ها باعث ایجاد مشکلاتی در آن منطقه شده است. خبرگزاری کار ایران (ایلنا) در راستای رسالت حرفه‌ای اطلاع‌رسانی خود و به منظور بررسی پروژه‌های نیمه تمام به سراغ دکتر ناصر آخوندی، معاون اقتصادی سازمان منطقه آزاد کیش سازمان رفته است. در ادامه گفت‌وگو اختصاصی ایلنا با دکتر آخوندی را می‎خوانید.

    

  پروژه‎های نیمه تمام در جزیره کیش در چه وضعیتی قرار دارد؟

عمده پروژه‎های پیچیده و دارای مشکل در این جزیره مانند « شهر آفتاب» به دلیل پیش‌فروش و رهن سند در بانک و به دنبال آن عدم عمل به تعهداتی بود که سرمایه‎گذار انجام داده است. از طرف دیگر به دلیل اینکه مردم پس از پیش‌خرید، سازمان منطقه آزاد کیش را مسئول و طرف حساب می‎دانند، بنابرین سازمان مسئولیت را پذیرفته و درکنار مردم قرار دارد. بر همین اساس طبق جلسات برگزار شده با هیئت مدیره بانک‎ها، سرمایه‎گذاران و مردم؛ قرار است که سازمان این پروژه را با توافق و قیمت‎های کارشناسی شده خریداری کرده و به عنوان شریک وارد عمل شود. برای تامین مالی این پروژه، روش حساب مشترک را انتخاب کردیم، که براساس آن کل درآمدهای محل پیش‌فروش و مطالبات افرادی که پیش‌خرید کرده‌اند، وارد این حساب شده و فقط برای این پروژه مصرف می‎شود و سود باقی مانده برای سرمایه‎گذار خواهد بود. درحال حاضر شهر آفتاب در مراحل پایانی قرار دارد که بعد از اعلام قیمت از طرف هیئت کارشناسی در دهه فجر آغاز به فعالیت خواهد کرد.

   با توجه به حواشی برخی از پروژه‎ها، مردم چگونه می‎توانند به سرمایه‎گذاری در کیش اعتماد کنند؟

علت اینکه برخی از پروژه‎ها به مشکل برخورده، این است که سرمایه‎گذاران بیش از نقدینگی‎هایی خود، پروژه در دست گرفته‎اند. بنابراین با توجه به تحولات اقتصادی و افزایش قیمت‎ها، نتوانستند پروژه‌ها را مدیریت کنند. این در حالی است که طبق ابلاغیه جدید، سرمایه‎گذاران دیگر نمی‎توانند در بیش از یک پروژه سرمایه‎گذاری کنند. وقتی که سازمان پشت این پروژه باشد، مردم می‎دانند که 100 درصد این پروژه به اتمام خواهد رسید.

در حال حاضر 45  پروژه صنعتی به ارزش  115 میلیارد تومان در جزیره کیش در حال ساخت وجود دارد و در سال 99 به بهره‌برداری خواهند رسید که با اتمام آنها برای 551 نفر اشتغالزایی خواهد شد

در حال حاضر «دامون ساحلی2»، «پردیس3»، «دامون دریای1»، «دهکده ساحلی»، «شهرآفتاب»، «رویای زندگی»، «مهستان»، «لاریسا»، «مرکوری»، «کارینامال»، «هاب‌لند» و «نیک ترابر» از جمله پروژه‌های غیرفعالی بودند که در یک سال گذشته فعال شدند. پیش‌بینی می‎‌شود که تا پایان سال جاری، 9 واحد صنعتی در حوزه‌های آرایشی و بهداشتی، نفت و گاز، صنایع غذایی، چوب، سرمایشی و گرمایشی افتتاح و به بهره‌برداری برسد که ارزش سرمایه‌گذاری آنها 216 میلیارد تومان بوده و 2600 دلار به‌همراه اشتغالزایی 421 نفر را به همراه دارد.

  چه تعداد پروژه در حال ساخت در کیش وجود دارد؟

در حال حاضر 45  پروژه صنعتی به ارزش  115 میلیارد تومانی در حال ساخت وجود دارد و در سال 99 به بهره‌برداری خواهند رسید که با اتمام آنها برای 551 نفر اشتغالزایی خواهد شد.

  آیا سرمایه‌گذار جدیدی به کیش آمده است؟

بیشتر سرمایه‎گذاری‎های انجام شده در بخش‎های غیرصنعتی، هتل‌سازی و گردشگری بوده است. میزان سرمایه‌گذاری انجام شده در حال حاضر در 6  حوزه خدماتی، تکنولوژی، هتل‌سازی، تجاری، ورزشی، فرهنگی و نمایشگاهی از حدود ۴۶۰ میلیارد تومان در سال ۹۷ به بیش از ۲ هزار و 800 میلیارد تومان در سال ۹۸ رسیده است که این میزان نشان دهنده‎ جذب سرمایه و رشد 300 درصدی نسبت به سال قبل است. لازم به ذکر است که پروژه مسکونی در 98 به این سرمایه‌گذاری اضافه شد.

  در مورد واگذاری 100درصدی زمین‌های مسکونی به شیوه مشارکتی با مشارکت بخش خصوصی، توضیح دهید؟

زمین‌های مسکونی تنها از طریق مزایده شرکت سرمایه‌گذاری عرضه می‌شود، از این طریق 9 زمین خوب به مزایده گذاشته شد که درآمد چند ده میلیاردی برای سازمان داشت.

  نظر شما در خصوص گران فروشی املاک چیست؟

این عرضه و تقاضا است که نرخ املاک را مشخص می‎کند. سازمان منطقه آزاد کیش تحت ضوابط خود یک سری املاک را واگذار کرده است. در رابطه با خودرو هم همین مورد صدق می‎کند.

  در رابطه با پروژه‎های نیمه کاره از جمله پروژه « تهران قدیم» و یا « هتل مریم» چه برنامه‎ای در نظر گرفته‎اید؟

با توجه به بدهی‎های صاحبان این پروژه‎ها به سازمان منطقه آزاد، نامه‎ای را مبنی بر واگذاری این پروژه‎ها از شرکت نفت به سازمان منطقه آزاد به دکتر بانک، دبیر شورای مناطق آزاد مخابره شد، تا سازمان بعد از کسر بدهی خود و پرداخت باقی مانده صورت حساب شرکت نفت، شخصا اقدام به سرمایه‎گذاری و یا جذب سرمایه‎گذار کند که امیدواریم در نشست‎های بعدی به نتیجه برسیم.

  ساخت جزیره مصنوعی در کیش به کجا رسیده است؟

این جزیره با مشارکت بندری واقع در کیش و با هزینه کلان ساخته شده است؛ اما برای بهره‎برداری از آن به لایروبی نیاز است که از طرفی، نبود فضای کافی برای تخلیه لایروبی‎ها و از طرف دیگر به دلیل مشکلات زیست محیطی، تخلیه نادرست آن، باید این لایروبی در دریای کیش تخلیه شود که این مورد هم موجب ایجاد خشکی بیشتر خواهد شد. این امر حدود ۵۰ هکتار به زمین کیش اضافه خواهد کرد. این طرح کاملا توجیه اقتصادی دارد و ضمن پوشش دادن هزینه‎ها، سود کلانی را نیز نصیب جزیره خواهد کرد.

  چرا صدور برخی مجوزهای املاک با تاخیر اتفاق می‎افتد؟

 آشنایی با حقوق و قراردادها، اعراض‎ها و اطلاعات اولیه از شرایط بنگاه صادراتی است که توسط اصناف و اتحادیه‎ها مشخص شده است. بنابرین برای اینکه حقی از کسی ضایع نشود، متقاضیان بعد از گذراندن دوره‎ای در موسسه علوم و فنون و قبولی در آزمون آن می‎توانند این مجوز را  دریافت کنند. همچنان که در ۳ ماهه قبل، این آزمون برگزار شد و پیش‌بینی می‎کنیم که تا ۲ ماهه آینده نیز آزمون دیگری برگزار کنیم.

  با توجه به اینکه 41 فرصت سرمایه‎گذاری با نقدینگی 4 هزار میلیاردی تعریف شده، این سرمایه‎گذاری‎ها بیشتر در چه حوزه‎هایی است؟

اخیرا مجوز تاسیس شرکت تامین مالی را اخذ کرده‎ایم و می‎توانیم برای بخش خصوصی به‌ویژه برای آنهایی که مشکلات مالی دارند، تأمین مالی کنیم، همچنان که برای تامین منابع مالی کیش و کمک به رونق گردشگری، پکیج‎های جدید سرمایه‌گذاری ارائه کرده‎ایم. بدین منظور 41 فرصت سرمایه‌گذاری بالغ بر 4هزار میلیارد تومان برای جزیره کیش تعریف شده و 13 بسته برای هندورابی در قالب 8 هزار میلیارد تومان تهیه شده است. توجه داشته باشید که این پکیج‎ها فقط بخشی از نیازهای جزیره کیش بوده که به برخی از سرمایه‎گذاران واگذار شده است.

  علت حضور کیش ایر در بورس چیست؟

علت حضور کیش ایر در بورس، شفاف شدن شرکت‌های دولتی در بورس است. برای این هدف، در حال اصلاح ساختار مالی هستیم و امیدواریم تا افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی‎ها و به دنبال آن معافیت مالیاتی را تا پایان سال شاهد باشیم.

  هدف مشارکت برخی از شرکت‎ها در پروژه‎ها با توجه به حضور سازمان منطقه آزاد در آن‎ها، چیست؟

این شرکت‎ها از استانداردهای لازم و مجوز سازمان بورس و بانک مرکزی برخوردار هستند. کمک به تامین مالی آن‎ها از طریق انتشار اوراق بورس انجام می‌گیرد. با توجه به اینکه هر پروژه بسته به شرایط خاص خود تامین مالی می‎شود، سرمایه‎گذاران در بخش خصوصی می‎توانند با کمک 18 درصدی از این شرکت‎ها بهره‎مند شوند.

  درمورد محدودیت‎های ورود خودرو به جزیره کیش چه برنامه‌ای دارید؟

با توجه به شرایط کشور و نوسانات نرخ ارز، حمل‌ونقل عمومی در کیش دچار آسیب شده است و هزینه‎های تعمیر و نگهداری قطعات نیز بسیار بالا است. با برخی از شرکت‎های تولید خودرو برقی داخلی که نمایندگی تولید خودرو خارجی را نیز دارند، مذاکراتی صورت گرفته است. چگونگی تامین منابع ارزی آن (از طریق منابع آزاد و یا از طریق بانک مرکزی) مشخص خواهد شد.

  برای محدودیت‎های احتمالی ورود کالا به منطقه آزاد کیش چه برنامه‎ای در نظر دارید؟

ما تابع اجرای قوانین و قواعد منطقه هستیم. تا به امروز قانونی اعلام نشده است، اما با توجه به شرایط خاص کشور اگر دستورالعمل‎هایی هم صادر شود، موقت خواهد بود.

  با توجه به اینکه در شیوه‎نامه‎های صدور مجوز تغییراتی انجام داده‌اید به نظر شما این تغییرات کافی است؟

هنوز تا نقطه ایده‌آل خیلی فاصله داریم؛ اما تلاش می‎کنیم تا کنترل‎های زائد از جمله برخی بوروکراسی‎های اداری را کاهش داده تا بتوانیم هرچه سریع‌تر رضایت مردم را کسب کنیم.

  آیا نظارتی بر فروش کالاها و بازار کیش انجام می‎شود؟

مدیریت بازرگانی سازمان منطقه آزاد کیش به طور شبانه‌روزی نظارت و کنترل قیمت‎ها را انجام می‌دهد و درصورت گران‌فروشی، برخوردهای لازم انجام می‌دهد. مردم از طریق تلفن‎هایی که 24 ساعته فعال هستند، می‎توانند شکایت‎های خود را انتقال دهند. چنانکه در سال گذشته بیش از 400 مورد از شکایت‎ها، بررسی و رسیدگی شد. همچنین بخش اداره استاندارد بر روی  بهداشتی و مجاز بودن کالاها نظارت دارد.

  در خصوص تامین منابع مالی سازمان منطقه آزاد کیش توضیح دهید؟

تأمین مالی، حوزه سوم دستور کار سازمان منطقه آزاد کیش است. در دوره‌های گذشته، منابع مالی از طریق  سرمایه‌گذاران تامین و پس از مدتی با تسهیلات ویژه به آنها باز گردانده می‌شد. در سال گذشته در شرایط که کل پروژه‌های زیرساختی متوقف و هیچ پروژه جدیدی تعریف نشده بود و بالتبع منابع مالی وجود نداشت، برای پرداخت حقوق جاری سازمان از بانک وام 32 درصدی گرفته شد. خوشبختانه در حال حاضر نه‌تنها هزینه‌های جاری سازمان برای سال‌های آینده تامین شده، بلکه کل پروژه‌های زیرساختی از جمله فرودگاه‌، بندر و ده‌ها پروژه شهری و خدماتی برای ساکنین کیشوندان و گردشگران در حال اجرا است. انتشار اوراق صکوک یکی از راه‌های تأمین منابع مالی برای سازمان منطقه آزاد کیش است. این اوراق به ارزش 3 هزار میلیارد ریال جهت تأمین منابع مالی پروژه ترمینال فرودگاه کیش و با دوره چهار ساله منتشر شده است.

 

از جمله اقدامات سال گذشته سازمان  می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

افزایش حدود اختیارات بانک‌های کیش، موافقت با تأسیس 5 شعبه جدید بیمه در کیش، راه‌اندازی ساختمان نوآوری با ظرفیت استقرار 80 شرکت استارت‌آپی و دانش‌بنیان و اخذ تسهیلات وام 50میلیاردی از صندوق نوآوری جهت تکمیل پروژه روشنایی باند فرودگاه کیش، تسویه 369 میلیارد بدهی سازمان در قالب تهاتر، اصلاح شیوه‌نامه استیجاری واحدهای صنعتی، ساده سازی صدور مجوزهای فعالیت‌های اقتصادی، رفع مشکل تأمین اجتماعی کارکنان شرکت سورینت، بهره‌گیری برخی شرکت‌ها از تسهیلات اداره تولید استان هرمزگان، رفع مشکلات آب و برق، پایان کار از دیگر اقدامات معاونت اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد کیش در یک سال گذشته بوده است.