و اینک آسیا...

آریا رهنورد

مدت‌ها قبل از شروع اولین جام ملت‌های 24 تیمی، تصورات مشخصی در مورد این تورنمنت وجود داشت و سناریوهای آشنایی در مورد این رقابت‌ها در ذهن هواداران فوتبال شکل گرفته بود. جام ملت‌ها اما بسیاری از پیش‌بینی‌ها و تصورات اولیه را به مرز نابودی کشاند. این تورنمنت حالا در اوج جذابیت و غافلگیرکنندگی دنبال می‌شود. با این وجود مشخصه‌های فوتبال آسیا در آن نمایان است. تا همین امروز دو سرمربی در جریان رقابت‌ها شغل‌شان را از دست داده‌اند. اتفاقی که کم‌تر در جریان تورنمنت‌ها در قاره‌های دیگر رخ می‌دهد.

خیلی‌ها تصور می‌کردند جام ملت‌های 2019 آسیا، به یک جام «دوقطبی» تبدیل خواهد شد. جامی که در آن گروهی از تیم‌ها در اوج قدرت هستند و آماده‌اند تا استخوان‌های تیم‌های کوچک‌تر را خرد کنند. به نظر می‌رسید 24 تیمی شدن این رقابت، بسیاری از تیم‌های ضعیف را در مسابقات شریک خواهد کرد اما حضور همین تیم‌‌های کم‌ نام و نشان، نتایجی خیره‌کننده و باورنکردنی را در این تورنمنت رقم زده است. جام ملت‌ها شاید غافلگیرکننده‌ترین جام این سال‌های دنیای فوتبال باشد. رقابتی که حدس‌ زدن نتایجش به شدت دشوار به نظر می‌رسد و هر لحظه سورپرایزهای زیادی برای اهالی فوتبال در آستین دارد. این جام بازار پیشگوها را به شدت به هم ریخته و اگر با همین روند پیش برود، بعید نیست که یک پایان شگفت‌انگیز و غافلگیرکننده نیز داشته باشد و قهرمان تازه‌ای را به آسیا معرفی کند. تقسیم‌بندی کشورها در این جام دشواری‌های خاص خودش را دارد. چراکه بعضی از تیم‌های بزرگ، نتایجی ضعیف‌تر از حد انتظار را پشت سر گذاشته‌اند و تیم‌هایی که تا امروز صاحب فوتبال نبوده‌اند، با نمایش‌هایی منسجم و بازی‌هایی روان توانسته‌اند چشم‌ها را خیره کنند. یکی از دلایل خاص شدن این تورنمنت، حضور گسترده مربیان بزرگ و کهنه‌کار در جام است. از کارلوس کی‌روش تا پائولو بنتو گرفته تا مارچلو لیپی و اسون گوران اریکسون، نام‌های شناخته‌شده‌ای روی نیمکت تیم‌های مختلف دیده می‌شوند. در آسیا، هنوز جایی برای پیرمردها «هست» و این پیرمردها توانسته‌اند نظم و تاکتیک را در تیم‌های‌شان حاکم کنند.  متوقف‌ شدن میزبان در مسابقه افتتاحیه با نمایش خوب بحرین، اولین نتیجه غافلگیرکننده جام بود. در همین گروه، هند که در 55 سال گذشته مسابقه‌ای را در جام ملت‌ها با پیروزی پشت سر نگذاشته بود، چهار گل به تایلند زد و مقدمات را برای اخراج سرمربی تیم حریف فراهم کرد. تایلند ناگهان با سرمربی جدید تولد دوباره‌اش را جشن گرفت و بحرین را شکست داد. هند هم با وجود ارائه یک بازی درخشان و پرموقعیت مقابل امارات، با دو گل تسلیم شد. کلاف سردرگرم این گروه، به تنهایی می‌تواند جذابیت جام ملت‌ها را آشکار کند. همین حالا نمی‌توان مطمئن بود که چه سرنوشتی در انتظار تیم‌های گروه است و آنها در مسابقه سوم، چه تصویری از خودشان ارایه خواهند کرد. درخشش هند یکی از غیرمنتظره‌ترین ماجراهای این رقابت‌ها بوده است. تیمی که در دهه‌های گذشته هرگز در فوتبال ملی مطرح نبوده اما حالا با مهره‌هایی مثل سونیل چتری، به یکی از تماشایی‌ترین تیم‌های جام تبدیل شده است. مدافع عنوان قهرمانی در اولین مسابقه‌اش در جام ملت‌ها شکست خورده و شانس سرگروهی را از دست داده است. سوریه با وجود در اختیار داشتن یکی از بهترین خطوط حمله جام، هنوز گلی به ثمر نرسانده و اردن، کاری کرده که رفتگر و پادشاه در کنار هم بازی‌های این تیم را تماشا می‌کنند. حتی فیلیپین با اسون گوران اریکسون توانسته کره‌جنوبی را زجر بدهد، ویتنام تا یک قدمی امتیاز گرفتن از عراق پیش رفته و ترکمنستان فاصله زیادی با متوقف کردن ژاپن نداشته است. در جام ملت‌ها نمی‌توان بین تیم‌های بزرگ و تیم‌های کوچک فرق زیادی قائل شد. تقریبا همه بازی‌ها دشوار و پیچیده به نظر می‌رسند. حتی ایران و عربستان که جام را با پیروزی‌هایی پرگل و یک‌طرفه آغاز کرده‌اند، خطر را احساس می‌کنند و حاشیه امنیت چندانی در جام ندارند.

کنفدراسیون فوتبال آسیا بعد از 24 تیمی کردن جام ملت‌ها با انتقادهای فراوانی روبه‌رو شد اما حالا به نظر می‌رسد این ایده، توسعه فوتبال در آسیا را بیشتر از همیشه عیان کرده است. کشورهایی که تا امروز کم‌تر مجال حضور در جام ملت‌ها را داشته‌اند، توانسته‌اند از این فهرست به خوبی بهره ببرند و ثابت کنند که برخلاف همه تئوری‌های مطرح‌ شده، پیشرفت فوتبال در قاره آسیا ادامه دارد و شاید تیم‌هایی مثل هند و اردن، در آینده به مدعیانی برای قهرمانی این رقابت‌ها نیز تبدیل شوند. تعقیب‌ کردن جام ملت‌ها، جذابیت‌های زیادی دارد. چراکه هر مسابقه در این جام می‌تواند تجربه‌ای تازه از شگفت‌زدگی را برای هواداران فوتبال به ارمغان بیاورد. واکنش‌های خارجی به این تورنمنت نشان می‌دهد جام ملت‌ها حتی بیرون از آسیا نیز مورد توجه قرار گرفته است. نزدیک‌تر شدن به مراحل حذفی، حرارت این جام را بیشتر و بیشتر خواهد کرد. در چنین وضعیتی دیگر هیچ‌کس به لزوم 24 تیمی ماندن جام ملت‌ها شک نخواهد کرد و تیم‌های کوچک‌تر همیشه فرصت کافی را برای عرض اندام در این جام در اختیار خواهند داشت.