به رنگ حسرت!

 آریا رهنورد

زمان با همان سرعت دیوانه‌وار همیشگی در حال سپری شدن است. از جام ملت‌های استرالیا چهار سال سپری شد و حالا تیم ملی برای حضور در دوره تازه‌ای از جام ملت‌های آسیا آماده می‌شود. شمارش معکوس اماراتی‌ها به پایان رسیده و آنها پس از برگزاری افتتاحیه، اولین مسابقه‌شان در این جام را روبه‌روی بحرین برگزار کردند. در اولین دوره‌ها، تنها «یک استادیوم» برای میزبانی از جام ملت‌ها در نظر گرفته می‌شد اما حالا هشت استادیوم مختلف در شهرهای مختلف امارات برای میزبانی از دیدارهای مختلف در نظر گرفته شده است. امارات برای دریافت میزبانی جام ملت‌ها، دردسر چندانی را تحمل نکرد. آنها در روزهای پایانی منتهی به انتخاب کشور میزبان، تنها یک رقیب به نام «ایران» داشتند و همان‌طور که انتظار می‌رفت، فوتبال ایران برای چندمین بار فرصت میزبانی از یک رقابت مهم ملی را از دست داد. انتخاب امارات به عنوان میزبان جام ملت‌ها در رقابت با ایران، چندان غافلگیرکننده به نظر نمی‌رسید. آنها امکانات بیشتر، استادیوم‌های شیک‌تر و مدرن‌تر و بودجه بیشتری برای مجاب کردن ای.اف.سی در جهت میزبانی رقابت‌ها در اختیار داشتند. از طرف دیگر در این کشور موضوعی به نام منع ورود زنان به استادیوم‌های فوتبال وجود ندارد و همین موضوع نیز به سهم خودش برای دور شدن ایران از میزبانی موثر بوده است. شاید طلسم قهرمانی در جام ملت‌ها این دوره بعد از 43 سال شکسته شود اما حسرت میزبانی این رقابت‌ها همچنان به شکل پررنگی وجود دارد و هنوز هم در حال تمدید شدن است. آخرین میزبانی ایران در آسیا سال 1976 با آخرین قهرمانی مصادف شد. پس از این اتفاق اما فوتبال ایران دیگر هرگز نتوانست جام ملت‌های آسیا را به تهران بیاورد. در این بازه زمانی، چندین کشور مختلف آسیایی میزبان جام ملت‌ها شده‌اند. چین و ژاپن میزبانی رقابت‌های المپیک را به دست آورده‌اند و ژاپن در کنار کره‌جنوبی و نهایتا قطر، میزبان جام جهانی شده‌اند. میزبانی جام‌جهانی، بازی‌های آسیایی و المپیک همچنان با زیرساخت‌های موجود برای ایران محال به نظر می‌رسد اما شاید جام ملت‌های آسیا در آینده نه‌چندان دور دوباره به ایران برگردد.

توریسم ورزشی  امروز در تمام دنیا به یک موضوع بسیار مهم تبدیل شده است اما بیشتر ورزشگاه‌های ایرانی در دسته «توریسم تاریخی!» قرار می‌گیرند. این اواخر ورزشگاه امام رضا در مشهد، افتتاح شده و به خوبی مورد استقبال هواداران فوتبال در مشهد قرار گرفته است

در غرب آسیا، امکانات فوتبال به اندازه‌ای قابل توجه است که ای.اف.سی می‌تواند بدون ذره‌ای نگرانی میزبانی مادام‌العمر جام ملت‌ها را به این منطقه بسپارد. در شرق آسیا نیز کره و ژاپن و البته چین، از همه زیرساخت‌ها برای میزبانی یک رقابت خاص برخوردار هستند. باید پذیرفت که ایران در این ماجرا از رقیبان اصلی‌اش عقب افتاده است و این فاصله به سادگی قابل جبران به نظر نمی‌رسد. حتی ورزشگاه آزادی به عنوان ورزشگاه ملی ایران، به یک بازسازی بزرگ و تمام‌عیار نیاز دارد تا شکل و شمایلی شبیه یک ورزشگاه مدرن فوتبال پیدا کند. «توریسم ورزشی» امروز در تمام دنیا به یک موضوع بسیار مهم تبدیل شده است اما بیشتر ورزشگاه‌های ایرانی در دسته «توریسم تاریخی!» قرار می‌گیرند. این اواخر ورزشگاه امام رضا در مشهد، افتتاح شده و به خوبی مورد استقبال هواداران فوتبال در مشهد قرار گرفته است. فولادی‌ها در اهواز یک استادیوم جذاب و تماشایی با امکانات روز ساخته‌اند و ورزشگاه پارس شیراز نیز قابلیت‌های خاص خودش را دارد. اگر ساخت چنین استادیوم‌هایی به مرور زمان در چند شهر دیگر نیز مورد توجه قرار بگیرند، شاید فاصله ایران با میزبانی از جام‌های ملی دیگر چندان زیاد نباشد. در یک سال گذشته زنان نیز چند بار به ورزشگاه آزادی وارد شده‌اند و این موضوع نیز مقدمه دیگری برای نزدیک‌ شدن ایران به میزبانی از تورنمنت‌های مختلف خواهد بود. ایران امکانات لازم برای میزبانی از جام ملت‌ها را دارد اما از لابی‌های ویژه در کنفدراسیون فوتبال آسیا برخوردار نیست. شاید دریافت میزبانی برای جام ملت‌ها، مقدمه ساخت و سازهایی را در ایران فراهم کند که در نهایت موجب توسعه فوتبال می‌شوند اما قبل از آن، باید قدرتی برای جلب نظر مثبت کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز در بین مدیران ارشد ورزشی وجود داشته باشد.

در آغاز جام ملت‌ها در امارات، نگرانی‌های زیادی در مورد میزان استقبال تماشاگرها از دیدارهای مختلف وجود دارد. بسته شدن خطوط هوایی امارات روی قطر، چندین کشور را برای سفر به این کشور دچار دردسر کرده است. طبیعتا در چنین شرایطی گروهی از تماشاگرها نیز ترجیح می‌دهند برای دنبال کردن این رقابت‌ها به امارات سفر نکنند. مردم امارات نیز چندان فوتبالی نیستند و طبیعتا شور و حال زیادی در بسیاری از استادیوم‌های میزبان این جام وجود نخواهد داشت. در بسیاری از دوره‌های قبلی نیز جام ملت‌ها به جام صندلی‌های خالی تبدیل شده است. اتفاقی که در صورت رسیدن میزبانی به ایران، هرگز رخ نخواهد داد. شور و حرارت مردم ایران برای فوتبال، در تمام قاره آسیا وصف‌نشدنی است اما در دنیای امروز، شور و حرارت برای گرفتن میزبانی هیچ رقابتی کافی نیست.