یلدای فوتبالی!

طولانی‌ترین شب سال دوباره از راه رسید و درصد زیادی از مردم در تکاپوی یلدا هستند. جمعه‌شب، بلندترین شب سال خواهد بود و یلدا درست مثل همیشه دست آدم‌ها را خواهد گرفت تا از حس گذشته به درک آینده برسند. بلندترین شب سال همیشه فرصتی برای مرور خاطره‌ها بوده و فوتبال نیز همواره سهم خاص خودش را از خاطره‌های مربوط به اشک‌ها، لبخندها، فریادها، انتظارها و شادی‌ها دارد. هواداران فوتبال در ایران، ماجراهای طولانی زیادی را پشت سر گذاشته‌اند. روایت‌هایی که در آنها، فوتبال به یلدا و یلدا به فوتبال می‌رسد.

 آریا رهنورد

پشت دروازه جام جهانی

فوتبال ایران اولین صعود به جام جهانی را در سال 1978 با گل غفور جهانی به استرالیا تجربه کرد. پس از آن پیروزی و بعد از نمایش کم‌نقص ستاره‌های فوتبال ایران در جام جهانی روبه‌روی اسکاتلند، به نظر می‌رسید تیم ملی دیگر مشکلی برای صعود به دوره‌های بعدی جام جهانی ندارد و اعتماد به نفس لازم را برای تکرار این اتفاق به دست آورده است. در سال‌های بعدی اما اوضاع ابدا مطابق میل هواداران فوتبال در ایران پیش نرفت. تیم ملی به جام‌های جهانی اسپانیا، مکزیک، ایتالیا و آمریکا صعود نکرد و هرگز نتوانست در بین 32 تیم نهایی این تورنمنت قرار بگیرد. در آخرین روزهای مرحله مقدماتی جام جهانی 1998، تصور می‌شد این طلسم 24 ساله خواهد شد اما تیمی که ناچار شده بود برای گرفتن مجوز حضور در مهم‌ترین تورنمنت دنیای فوتبال دور دنیا سفر کند، سرانجام در استرالیا دست به یک کار تاریخی زد و به 20 سال انتظار خاتمه داد. حماسه ملبورن با احمدرضا عابدزاده، کریم باقری، علی دایی، خداداد عزیزی و دیگران خلق شد و تیم ملی با ویه‌را، کانگوروها را کنار زد و راهی جام جهانی 1998 فرانسه شد. این تیم در دومین تجربه‌اش در جام جهانی، اولین پیروزی در این تورنمنت را نیز با شکست دادن آمریکا در «بازی قرن» جشن گرفت.

انتظار طولانی برد

تیم ملی در جام جهانی 98 فرانسه، آمریکا را شکست داده بود اما 20 سال طول کشید تا دوباره یک پیروزی در جام جهانی توسط این تیم خلق شود. نسل 98 فوتبال ایران، نتوانست به جام جهانی 2002 راه پیدا کند. تیم بلاژ کمی بدشانس بود و در نهایت در آخرین مسابقه برای صعود، مغلوب ایرلند شد تا این فرصت بزرگ را از دست بدهد. چهار سال بعد این بار نوبت برانکو رسید که برای قرار دادن ایران در فهرست نهایی کشورهای حاضر در جام جهانی 2006 آلمان تلاش کند. تلاش مرد کروات نتیجه‌بخش بود و ایران یک صعود کم‌دغدغه به جام جهانی را پشت سر گذاشت. با این وجود در این تورنمنت تنها یک امتیاز نصیب ایران شد و این تیم بعد از دو شکست متوالی مقابل مکزیک و پرتغال، از آنگولا نیز یک تساوی بیشتر نگرفت. تیم ملی با کارلوس کی‌روش در سال 2014 راهی جام جهانی برزیل شد و در حالی که فاصله‌ای با بردن آرژانتین بزرگ نداشت، مقابل نبوغ لئو مسی زانو زد. پس از تساوی برابر نیجریه و شکست خفیف در نبرد با آلبی سلسته، همه در انتظار شکست دادن بوسنی برای صعود به مرحله حذفی بودند اما تیم ملی مقابل ادین ژکو، پیانیچ و هم‌تیمی‌ها به سختی تنبیه شد. چهار سال بعد، ایران بالاخره بعد از 20 سال طعم برنده‌ شدن در جام جهانی را با گل به خودی مدافع مراکش چشید. این پیروزی هیجان‌انگیز البته در نهایت مترادف صعود نشد اما بی‌نهایت جذاب و غرور‌آمیز بود.

14 سال قبل، علی کریمی آخرین ستاره ایرانی بود که لقب مرد سال قاره آسیا را به دست آورد. پس از جادوگر، فرهاد مجیدی، هادی عقیلی، جواد نکونام و حتی خود کریمی دوباره نامزد این جایزه شدند و نتوانستند آن را به دست بیاورند

طولانی مثل حسرت قهرمانی آسیا

هیچ‌کدام از مهره‌هایی که حالا در فهرست کارلوس کی‌روش برای تیم ملی هستند، قهرمانی این تیم در جام ملت‌ها را به صورت «زنده» تماشا نکرده‌اند. ایران با سه قهرمانی متوالی، یکی از پرافتخارترین کشورهای تاریخ جام ملت‌ها محسوب می‌شود اما آخرین قهرمانی‌اش را در سال 1976 به دست آورده و پس از آن هرگز نتوانسته جام قهرمانی این تورنمنت را بالای سر ببرد. تیم ملی در 10 دوره پشت سر هم، هرگز به فینال رقابت‌ها نیز راه پیدا نکرده و در این بازه زمانی، چهار بار روی سکوی سوم قرار گرفته است. در «42» سال اخیر، تیم ملی موفق به لمس جام قهرمانی آسیا نشده و حالا در امارات به دنبال پایان دادن به این انتظار طولانی خواهد بود.

لیگ قهرمانان یک حسرت طولانی دیگر

از زمانی که رقابت‌های باشگاهی فوتبال در آسیا با فرمت جدید و عنوان «لیگ قهرمانان» برگزار می‌شود، هرگز یک باشگاه ایرانی موفق به فتح آن نشده است. در این سال‌ها سپاهان، ذوب‌آهن و پرسپولیس سه تیمی بودند که توانستند به عنوان نماینده ایران در فینال مسابقه‌ها شرکت کنند اما هر سه تیم در دیدار نهایی شکست خوردند و دست‌شان از جام قهرمانی کوتاه ماند. آخرین قهرمانی یک باشگاه ایرانی در فوتبال آسیا، به 25 سال قبل برمی‌گردد. جایی که پاس تهران با هدایت فیروز کریمی، در دیدار نهایی جام باشگاه‌های آسیا الشباب عربستان را شکست داد و مقام قهرمانی را از آن خودش کرد. در 25 سال بعدی اما هرگز تیم‌های ایرانی فاتح این جام نشدند.

مرد سال آسیا  14 سال انتظار

همه چیز مهیا به نظر می‌رسید تا علیرضا بیرانوند پس از نمایش استثنایی‌اش در جام جهانی و البته لیگ قهرمانان آسیا، مرد سال فوتبال قاره کهن شود و به انتظار طولانی فوتبال ایران برای در اختیار داشتن مرد سال آسیا پایان بدهد اما ای.اف.سی در تصمیمی حیرت‌آور دروازه‌بان پرسپولیس را در بین سه گزینه نهایی‌اش نیز قرار نداد و در نهایت عنوان مرد سال را به مدافع کناری السد قطر یعنی عبدالکریم حسن سپرد. 14 سال قبل، علی کریمی آخرین ستاره ایرانی بود که لقب مرد سال قاره آسیا را به دست آورد. پس از جادوگر، فرهاد مجیدی، هادی عقیلی، جواد نکونام و حتی خود کریمی دوباره نامزد این جایزه شدند و نتوانستند آن را به دست بیاورند.

خصوصی‌سازی سرخابی‌ها

آگهی خصوصی‌سازی سرخابی‌های پایتخت قرار است اواخر امسال دوباره منتشر شود اما تقریبا همه می‌دانند که این اتفاق در دولت حسن روحانی نیز رخ نخواهد داد. چند سال قبل، ماجرای خصوصی‌سازی این دو باشگاه از همیشه جدی‌تر شد اما رد «اهلیت» گزینه‌های خرید قرمزها و آبی‌ها، موجب شد این دو باشگاه دوباره در ید دولت باقی بمانند. خصوصی ‌شدن استقلال و پرسپولیس یکی از یلدایی‌ترین ماجراهای مربوط به فوتبال ایران است و به نظر می‌رسد هرگز اتفاق نخواهد افتاد.

فوتبالیست‌های ایرانی  و باشگاه‌های بزرگ

وقتی علی کریمی در سال 2007 از بایرن‌مونیخ جدا شد، به نظر می‌رسید ستاره‌های ایرانی دیگر به باشگاه‌های بزرگ دنیا می‌پیوندند اما این اتفاق دیگر رخ نداده است. در 11 سال گذشته، هرگز یک ستاره ایرانی در یکی از بزرگ‌ترین باشگاه‌های فوتبال دنیا توپ نزده و به یک تیم درجه یک ملحق نشده است. علیرضا جهانبخش و سامان قدوس در کنار سردار آزمون، امیدهای بزرگ فوتبال ایران برای باطل شدن این انتظار طولانی هستند.

داستان حق پخش

مذاکرات فدراسیون فوتبال و سازمان صداوسیما بر سر حق پخش تلویزیونی، چندین سال طول کشیده و همچنان خبری از پرداخت مبلغ از سوی تلویزیون به باشگاه‌های مختلف نیست. حق پخش در همه نقاط دنیا، اصلی‌ترین بخش از درآمد یک تیم فوتبال را می‌سازد اما تیم‌های ایرانی همچنان از این موهبت بزرگ بی‌بهره هستند و حق پخش دریافت نمی‌کنند.

نقش جهان

شاید بازسازی هیچ ورزشگاهی در قاره آسیا به اندازه نقش جهان طول نکشیده باشد. برای سال‌ها این استادیوم در حال بازسازی بود و دیدارهای سپاهان در فولادشهر برگزار می‌شد. جالب اینجاست که حتی بعد از افتتاح هم سکوهای طبقه دوم نقش جهان همچنان به دلیل «مقاوم» نبودن، قابل استفاده نیستند. در واقع این بازسازی هنوز هم تمام نشده است.

طولانی‌ترین سابقه  طولانی‌ترین قرارداد

رضا عنایتی بیشتر از هر بازیکن دیگری در لیگ برتر به میدان رفته است. این بازیکن تا 40 سالگی فوتبال بازی می‌کرد و در حالی بازنشسته شد که رکورد بیشترین گل زده در تاریخ لیگ برتر را در اختیار داشت. طولانی‌ترین قرارداد لیگ نیز میان ابراهیم صادقی و سایپا منعقد شده است. نارنجی وفادار در هیچ مقطعی از فوتبالش، حاضر به ترک این باشگاه نشد.

طولانی‌ترین گل  طولانی‌ترین گل به خودی

سوشا مکانی و ابراهیم میرزاپور، دروازه‌بان‌هایی هستند که موفق شده‌اند در لیگ برتر از دورترین مسافت ممکن گل بزنند و طولانی‌ترین مسیر حرکت یک توپ به طرف تور دروازه‌ها در لیگ برتر را بسازند. فصل گذشته ماهان رحمانی در پیکان یک رکورد عجیب خلق کرد و با باز کردن دروازه خودی از میانه میدان، طویل‌ترین گل به خودی تاریخ لیگ را ساخت!