خصوصی نه، تخصصی شوید!

امام جمعه محترم تهران در خطبه‌های نماز جمعه این هفته به مساله خصوصی‌سازی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس ورود کرده و تاکید داشته که این دو باشگاه باید هرچه زودتر به هواداران خود واگذار شوند. پرداختن به این موضوع در چنین موقعیتی در نوع خودش جالب به نظر می‌رسد. حالا دیگر واضح است که استقلال و پرسپولیس حتی در سطوح بالای مدیریت کشور به یک دغدغه فکری تبدیل شده‌اند. حساسیت نشان دادن به موضوعی که اتفاقا مورد توجه بسیاری از افراد مختلف در قشرهای متفاوت در جامعه است، تحسین‌برانگیز به نظر می‌رسد اما نباید فراموش کرد که اساسا مساله خصوصی‌سازی این دو باشگاه پرطرفدار یک مساله کاملا تخصصی است و تا زمانی که به دقت مورد آسیب‌شناسی قرار نگرفته و ضعف‌های احتمالی آن بررسی نشده نباید به مرحله اجرا در بیاید. خصوصی‌سازی به روش ضربتی قبلا در باشگاه‌های مختلف نتایج زیانباری به همراه آورده است. اگر تصور می‌کنید که به محض خصوصی شدن تمام مشکلات این دو باشگاه حل می‌شود، کافی است به شرایط باشگاه‌هایی مثل تراکتورسازی و پدیده مشهد نگاه کنید. قبل از آن هم باشگاه‌هایی مثل استیل‌آذین و نفت تهران به دلیل مغایرت شرایط خاص فوتبال ایران با اصول اولیه خصوصی‌سازی به نابودی کشیده شدند. خصوصی‌سازی از هر روشی که صورت بگیرد و حتی اگر شامل واگذار کردن سهام کامل دو باشگاه و هواداران باشد با وجود تمام مزایایی که دارد، می‌تواند دو باشگاه را به خطر هم بیندازد. مهم‌ترین لازمه برای خصوصی شدن استقلال و پرسپولیس در درجه اول مهیا شدن سازوکار کامل و بدون نقص درآمدزایی باشگاه‌ها است. یعنی همان‌طور که این دو باشگاه توانستند پس از تلاش و مرارت زیاد تبلیغات محیطی استادیوم آزادی را به دست بیاورند، باید بتوانند درآمد هنگفتی از مسائلی مانند حق پخش تلویزیونی، اسپانسرینگ لباس، فروش پیراهن‌ها و تبلیغات داشته باشند. در این صورت نه‌تنها تمامی مردم و هوادارها بلکه بسیاری از افرادی که صاحب ثروت و اعتبار شخصی قابل توجهی هستند برای خرید این باشگاه‌ها قدم جلو خواهند گذاشت. پرداختن به این مساله نشان از توجه افراد مسئول به حوزه فوتبال دارد اما فراموش نکنیم که ورود غیرتخصصی به مسائلی چنین تخصصی گاهی می‌تواند اصل موضوع را با تهدید مواجه کند. یکی از مشکلات بسیار مهم فوتبال ایران هم ورود گسترده افرادی است که بدون داشتن مهارت کافی تصمیم‌های کلیدی را برعهده می‌گیرند. حتی همین حالا نیز در بلبشوی فدراسیون فوتبال ردپای این افراد به وضوح دیده می‌شود. آنها مشکلات فوتبال را باید به خود فوتبال واگذار کنند و افرادی که به خوبی این موقعیت را می‌شناسند و می‌دانند که برداشتن یک قدم اشتباه گاهی از برنداشتن هیچ قدمی نیز بدتر است. استقلال و پرسپولیس بیشتر از یک درمان مقطعی یک مداوای اساسی و کامل می‌خواهند. واضح است که دولت باید خودش را از مالکیت همزمان این دو باشگاه کنار بکشد و آنها را به دیگران واگذار کند اما این مساله نباید تنها از سر رفع تکلیف انجام شود. اگر تحقیق و بررسی کافی در این زمینه انجام نگیرد، اگر برنامه‌ریزی درستی در کار نباشد، اگر تضمین‌های کافی برای اطمینان از شرایط دو باشگاه گرفته نشود، آینده استقلال و پرسپولیس برای همیشه به خطر خواهد افتاد. دولت در زمان مالکیت استقلال و پرسپولیس عملکرد خوبی نداشت. حالا کاش در زمان واگذار کردن مالکیت کمی هوشمندانه عمل بکند و اجازه بزرگ‌تر شدن بحران را ندهد. اگر قرار است خصوصی شدن تنها برای فریب نهادها صورت بگیرد بهتر است این اتفاق هیچ‌وقت رخ ندهد.