آریا رهنورد

سال 2019 میلادی هم به سرعت چشم بر هم زدن به پایان رسید و تنها داستان‌ها و روایت‌هایش را باقی گذاشت. بدون شک، 2019 سال مهمی برای دنیای ورزش بود. البته که در این سال جام‌ جهانی یا المپیک برگزار نشد اما در فوتبال، همه قاره‌ها قهرمان‌های‌شان را شناختند، بازیکن‌ها علیه سیاستمدارها موضع گرفتند، چند رکورد مهم دنیا در رشته‌های فردی جابه‌جا شد و البته چند ماجرای تلخ هم اتفاق افتاد. سال 2020 هم می‌تواند سال جذابی برای دنیای ورزش باشد. تنها چند ماه بعد از شروع سال جدید، رقابت‌های المپیک برگزار می‌شود و دنیای ورزش را کاملا تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اما مهم‌ترین قصه‌های ورزشی سال 2019 کدام‌ها بودند؟ در این گزارش آنها را مرور می‌کنیم.

    

یک تیم علیه پرزیدنت

جام‌ جهانی فوتبال زنان در سال 2019، با شور و حرارتی به مراتب بیشتر از گذشته برگزار شد. فیفا از این دوره که به میزبانی فرانسه انجام شده بود، به عنوان «موفق‌ترین» دوره تاریخ تورنمنت نام برد. شاید هیچ تیمی در سال میلادی گذشته، به اندازه تیم ملی فوتبال زنان آمریکا سروصدا به پا نکرده باشد. تیمی که برای چهارمین بار در تاریخ، قهرمان جام جهانی بانوان شد و در فرانسه، گرد و خاک کرد اما بیشتر به خاطر ماجراهای مربوط به دونالد ترامپ، در همه دنیا مورد توجه قرار گرفت. به محض رقم خوردن قهرمانی این تیم، ترامپ که تحت فشار زیادی قرار داشت به سنت همیشگی ایالات متحده، بازیکن‌های تیم قهرمان را به کاخ سفید دعوت کرد تا ذهنیت‌ها را در مورد خودش تغییر بدهد. مگان راپینو به عنوان مهم‌ترین بازیکن این تیم، دعوت ترامپ را رد کرد. این اتفاق مثل بمب منفجر شد و در نهایت همه بازیکنان تیم، به رئیس‌جمهور کشورشان پاسخ منفی دادند. راپینو با چند شادی بعد از گل در مسابقه‌های جام جهانی، به نماد «اعتراض» علیه ترامپ تبدیل شد. او که خانم گل جام جهانی فوتبال نیز شده بود، در نهایت توپ طلای بانوان در سال 2019 را نیز از آن خود کرد.

باز هم شما آقای مسی!

ابرستاره بارسا در سال 2019، رویای قهرمانی دوباره در لیگ قهرمانان را به واقعیت تبدیل نکرد اما این سال، باز هم سال لئو مسی بود. سالی که اسطوره آرژانتینی در آن هم جایزه فیفا را به عنوان مرد سال فوتبال جهان گرفت و هم از سوی نشریه فرانس فوتبال، برای بردن ششمین توپ طلا انتخاب شد. لئو حالا اولین فوتبالیست تاریخ به شمار می‌رود که توانسته 6 توپ طلا به دست بیاورد. او با این دستاورد بزرگ، خودش را از سایه رقابت با رونالدو خارج کرده و دوباره در دنیای فوتبال، بدون رقیب شده است. مسی در سال 2019، برای تیمش همه کار کرد. گل‌های دیدنی، دریبل‌های باورنکردنی و ضربه‌های ایستگاهی خارق‌العاده، بخشی از هنر ادامه‌دار این ستاره در زمین فوتبال بودند. هنری که بدون تردید تماشایش حتی برای هواداران رقیب نیز جذاب به نظر می‌رسد.

یک پرواز ناتمام

تنها 21 روز از شروع سال 2019 گذشته بود که یک خبر وحشتناک، کام هواداران فوتبال را تلخ کرد. ماجرا به پرواز ناتمام یک فوتبالیست مربوط می‌شد. ستاره تیم فوتبال نانت فرانسه «امیلیانو سالا» در پنجره زمستانی نقل و انتقالات با باشگاه کاردیف به توافق رسید و برای تماشای مسابقه این تیم با نیوکاسل در لیگ برتر دعوت شد.  پس از این مسابقه، او دوباره به فرانسه برگشت تا وسایلش را برای حضور در انگلیس جمع کند و در یک مهمانی خانوادگی نیز حاضر شود. او صبح روز بیست و یکم ژانویه با یک هواپیمای خصوصی به مقصد انگلیس پرواز کرد اما این هواپیما در میانه‌های راه از روی رادار محو شد و دیگر هیچ نشانی از آن وجود نداشت. 

جست‌وجو برای پیدا کردن سالا برای چند روز ادامه داشت و حتی چهره‌های سرشناس دنیای فوتبال نیز، هزینه این جست‌وجو را فراهم کردند اما پس از مدتی جست‌وجو، بالاخره پیکر بی‌جان امیلیانو پیدا شد. در بدن او، آثار فراوانی از گاز کربن مونواکسید وجود داشت. بر اساس فرضیه‌ها، خلبان این گاز را در فضای هواپیما جاری کرده بود تا سالا در لحظه سقوط، درد کم‌تری را احساس کند.

بازگشت مثلث عشقی

سالی که گذشت، سال فوق‌العاده‌ای برای هواداران ورزش تنیس بود. چراکه همه چهره‌های محبوب و پرطرفدار این رشته ورزشی، سال خوبی را پشت سر گذاشتند. نواک جوکوویچ و رافا نادال، گرنداسلم‌های مهم سال را به صورت یکی در میان، بین خودشان تقسیم کردند. جوکو قهرمان رقابت‌های اوپن استرالیا و ویمبلدون شد و دو گرنداسلم دیگر سال در در آمریکا و فرانسه، به سلطان خاک رس یعنی رافائل نادال رسید. راجرر فدرر افسانه‌ای در این سال، جام مهمی به دست نیاورد اما طولانی‌ترین فینال تاریخ ویمبلدون را با جوکوویچ برگزار کرد و در مجموع، نمایش‌های درخشانی در سال 2019 داشت. او هنوز هم موفق‌ترین ستاره تاریخ ورزش تنیس به شمار می‌رود. در آخرین رنکینگ این رشته، نادال، جوکوویچ و فدرر به ترتیب اول تا سوم هستند. در سال 2019 در تنیس زنان، سرنا ویلیامز موفقیت چندانی نداشت و این نائومی اوزاکای ژاپنی بود که با بردن اولین گرنداسلم سال چشم‌ها را خیره کرد. سرنا پس از مادر شدن، دو بار به فینال گرنداسلم‌های دنیای تنیس رسید و هر دو بار نیز شکست خورد.

هرگز نگو هرگز

یکی دیگر از باورنکردنی‌ترین ماجراهای ورزشی جهان در سال 2019، قهرمانی تورنتو رپترز در بسکتبال حرفه‌ای ان.بی.ای بود. اتفاقی که برای اولین بار در تمام تاریخ رخ داد. تیمی که حتی به سختی از اولین مرحله پلی‌آف عبور کرده بود، در نهایت با شکست دادن گلدین استیت در فینال، قهرمانی ان.بی.ای را به شکل غیرمنتظره‌ای از آن خود کرد. نکته جالب در مورد ستاره‌های این تیم مثل کوای لنارد، پاسکال سیاکام، کایل لوری و ... این بود که همه آنها دوران کودکی سخت و پرمخاطره‌ای را پشت سر گذاشته بودند. با وجود اصرار خاص هواداران تورنتو برای ماندن کوای لنارد در تیم‌شان، او تصمیم گرفت در یک انتقال جنجالی به لس آنجلس کلیپرز منتقل شود. تیمی که حالا با حضور کوای و پال جرج، یکی از مدعیان اصلی قهرمانی در این فصل از ان.بی.ای به شمار می‌رود.

شماره یکِ فرمول یک

لوئیس همیلتون برای سومین سال متوالی، قهرمانی رقابت‌های فرمول یک را تصاحب کرد. او باز هم سریع‌ترین و مهارنشدنی‌ترین راننده جهان بود. این راننده جنجالی که همیشه از «باختن» بیزار بوده، این روزها بی‌رقیب‌ترین چهره در فرمول یک محسوب می‌شود. قهرمان انگلیسی تیم مرسدس، در 21 پیست امسال فرمول یک 11 بار «اول» شد و چهار بار نیز روی سکوی دوم قرار گرفت. او در نهایت با 413 امتیاز و اختلافی قابل توجه با والتری بوتاس، قهرمان فرمول یک سال 2019 شد. 

در رقابت تیمی نیز بار دیگر مرسدس، فراری را کنار زد و عنوان قهرمانی سال را از آن خودش کرد. همیلتون که بعد از بازنشستگی سباستین وتل دیگر برای بردن هیچ رقابتی به دردسر نمی‌افتد، امسال به بازی در چند فیلم سینمایی هم نزدیک شد اما در نهایت تصمیم گرفت برای حفظ تمرکز و موفقیتش در رانندگی، از این کار صرف‌نظر کند.

قوی‌ترین مرد زمین

همانطور که از قبل هم انتظار می‌رفت، رقابت‌های جهانی وزنه‌برداری 2019 در کشور تایلند، جایی برای عرض اندام خارق‌العاده «لاشا تالاخادزه» بود. هیولای گرجستانی دنیای وزنه‌برداری، در این رقابت‌ها با مهار وزنه 220 کیلوگرمی در یک ضرب، 264 کیلوگرمی در دوضرب و 484 کیلوگرمی در مجموع، تمام رکوردهای دنیا را جابه‌جا کرد. البته که حدنصاب‌های قبلی نیز به دلیل تفاوت اوزان، همچنان در اختیار حسین رضازاده هستند. تالاخادزه حالا به عنوان قوی‌ترین مرد دنیا شناخته می‌شود و فاصله چندانی با طلای المپیک توکیو ندارد. تنها مدال طلای ایران در رقابت‌های جهانی 2019 را رضا دهدار با حرکات درخشانش در دوضرب دسته 102 کیلوگرم به دست آورد. باز هم مثل سال‌های گذشته، کیانوش رستمی یک بازنده بزرگ در این رقابت‌ها به شمار می‌رفت.

کلوپومانیا

شاید هیچ مسابقه فوتبالی در سال 2019، به اندازه جدال لیورپول و بارسلونا در آنفیلد دیده نشد. جایی که قرمزها شکست سه بر صفر در دیدار رفت را با یک معجزه باورنکردنی، پشت سر گذاشتند و حریف را با نتیجه چهار بر صفر از پیش رو برداشتند. کرنر معروف ترنت الکساندر آرنولد برای دیووک اوریگی، دیده‌شده‌ترین گل سال دنیای فوتبال است. لیورپولی‌ها پس از این بازگشت خیره‌کننده، در دیدار فینال نیز تاتنهام را شکست دادند و قهرمانی اروپا را بعد از 14 سال جشن گرفتند. قرمزها که در رویایی‌ترین روزهای چند دهه اخیر به سر می‌برند، سال 2019 را با صدرنشینی مطلق در جدول لیگ برتر به پایان رساندند. با این روند آنها خیلی زود قهرمانی لیگ را جشن می‌گیرند و هیچ تیمی نمی‌تواند در این مسیر، مزاحمتی برای‌شان به وجود بیاورد.

روز بزرگ آزادی

سومین پیروزی پرگل در تاریخ تیم ملی ایران، تحت تاثیر یک اتفاق شگفت‌انگیز قرار گرفت. در جدال تیم ملی ایران با کامبوج، بانوان برای اولین بار به صورت غیرگزینشی بلیت تهیه کردند و برای تماشای مسابقه در ورزشگاه آزادی حاضر شدند. البته که تنها بخش کوچکی از سکوها به این بانوان اختصاص داده شد اما همین اتفاق هم، از یک «تغییر» بزرگ و فوق‌العاده حکایت داشت. ستاره‌های تیم ملی در حضور بانوان، خوش درخشیدند و 14 بار دروازه کامبوج را باز کردند. این حضور خوش‌یمن اما فعلا دیگر در هیچ مسابقه‌ای ادامه پیدا نکرده است. تیم ملی فروردین‌ماه، دوباره میزبان یک رقابت در مرحله پیش‌مقدماتی جام جهانی است و انتظار می‌رود در سال 2020 هم مثل سال 2019، پای خانم‌های طرفدار فوتبال به ورزشگاه آزادی باز شود.

پروفسور؛ از قهرمانی تا اخراج

سومین قهرمانی پیاپی پرسپولیس در لیگ برتر، مهم‌ترین اتفاق فوتبالی ایران در سال 2019 بود. پرسپولیس برای اولین بار در همه تاریخش، به قهرمانی در سه دوره متوالی از لیگ رسید و برای اولین بار از شروع لیگ برتر، توانست «دوگانه» قهرمانی لیگ و حذفی را جشن بگیرد. با این وجود تنها مدتی کوتاه پس از این موفقیت‌های بزرگ، قرمزها سرمربی کروات‌شان را از دست دادند. او دیگر تمایلی به ماندن در پایتخت نداشت و با توجه به اختلافات مالی‌اش با باشگاه، تصمیم گرفت قراردادش را به صورت یک‌طرفه فسخ کند. برانکو با یک تصمیم شوکه‌کننده، از ایران رفت و سرمربی تیم الاهلی عربستان شد. او در تیم تازه‌اش فقط چند هفته دوام آورد و خیلی زود در مسیر اخراج قرار گرفت. ایوانکوویچ در پایان سال 2019، گزینه اصلی هدایت تیم ملی به شمار می‌رود. هرچند که هنوز توافق نهایی میان او و فدراسیون فوتبال صورت نگرفته است.

بازگشت بزرگ تایگر

همه آنهایی که اسم ورزش گلف به گوش‌شان خورده، حتما نام تایگر وودز را هم شنیده‌اند. معروف‌ترین گلف‌باز تاریخ در سال 2019، بازگشت قدرتمندانه‌ای داشت و با وجود همه مشکلات مربوط به زندگی شخصی، پس از 14 سال دوباره یک تورنمنت مسترز را با پیروزی تمام کرد. خیلی‌ها از این قهرمانی به عنوان بهترین قهرمانی تاریخ رقابت‌های مسترز گلف یاد می‌کنند. تایگر در عین حال، یکی از ثروتمندترین ورزشکاران دنیا نیز به شمار می‌رود.

می‌خواهم زنده بمانم

سال 2019، سال پرحرف و حدیثی برای رقابت‌های بوکس حرفه‌ای به شمار می‌رفت. شکست غیرمتتظره آنتونی جاشوا مقابل حریف نه‌چندان مطرح مکزیکی، همه هواداران بوکس را به بهت عمیقی فرو برد اما جاشوا در ماه‌های پایانی سال دوباره برگشت و سه کمربند طلایی دسته سنگین‌وزن بوکس حرفه‌ای را از آن خوش کرد. سال 2019 برای مطرح‌ترین بوکسور این روزها، بد شروع شد اما خیلی خوب به پایان رسید.

زهرا؛ لژیونر آینده

سالی که گذشت، سال جابه‌جایی رکوردهای دروازه‌بانی در فوتبال ایران بود. اول در لیگ برتر مردان، پیام نیازمند دست به کار بزرگی زد و با بسته نگه داشتن دروازه‌اش در هفته‌های ابتدایی لیگ، از رکورد گل نخوردن در دقایق متوالی که در اختیار سیدحسین حسینی بود، عبور کرد.  دروازه‌بان تیم بانوان وچان کردستان نیز دست به یک کار بزرگ زد و در لیگ بانوان، دروازه‌اش را 953 دقیقه بسته نگه داشت. در واقع رکورد این دروازه‌بان، 18 دقیقه بیشتر از پیام نیازمند است. او ظاهرا بعد از این درخشش خیره‌کننده، با چند پیشنهاد خارجی روبه‌رو شده و بعید نیست به یکی از اولین بانوان لژیونر در تاریخ فوتبال ایران تبدیل شود.

قاره‌ها وقهرمان‌ها

آسیا، اولین قاره‌ای بود که در شروع سال 2019 قهرمانش را شناخت. قهرمانی که پیش‌بینی موفقیتش در این جام، چندان ساده به نظر نمی‌رسید. قطری‌ها به لطف ستاره‌های کشف‌شده در آکادمی اسپایر و البته سرمربی جوان اسپانیایی‌شان، برای اولین بار روی سکوی اول فوتبال آسیا قرار گرفتند. قطر در دیدار نهایی این رقابت‌ها، ژاپن را شکست داد. سرنوشت جام ملت‌های آسیا، یک غافلگیری بزرگ بود اما در جام ملت‌های آمریکای جنوبی، اتفاقی افتاد که همه انتظارش را داشتند. «برزیل» در خانه، قهرمانی این رقابت‌ها را جشن گرفت. در قاره اروپا، فینال «لیگ ملت‌ها» میان هلند و پرتغال برگزار شد و کریس رونالدو و هم‌تیمی‌ها، این جام را تصاحب کردند. در قاره آفریقا، این الجزایر بود که با شکست دادن سنگال جام قهرمانی قاره را به دست آورد. در آمریکای شمالی و مرکزی نیز مکزیک موفق شد با کنار زدن ایالات متحده آمریکا، جشن قهرمانی برگزار کند.

دور از پرچم

ورزش ایران در سال 2019، دو استعداد بسیار مهمش را به سادگی هرچه تمام‌تر از دست داد. سعید ملایی که یکی از امیدهای جدی مدال طلای المپیک 2020 توکیو به شمار می‌رفت، حالا دیگر زیر پرچم ایران مبارزه نمی‌کند. او بعد از اتفاق‌هایی که در رقابت‌های جهانی رخ داد، تصمیم گرفت دیگر نماینده ورزش ایران نباشد. سعید به عنوان نماینده کشور مغولستان، در المپیک حاضر خواهد شد. این اتفاق برای نابغه شطرنج ایران علیرضا فیروزجا نیز رخ داد. پس از اعزام ‌نشدن تیم ملی به مسابقه‌های سرعتی جهان، فیروزجا به عنوان نماینده «فیده» در این تورنمنت شرکت کرد و به نایب‌قهرمانی رسید. خیلی از کشورها خواهان در اختیار داشتن این نابغه جوان هستند و ایران نباید به همین سادگی، اجازه خروج او از تیم ملی را صادر کند.

نوبت دانمارک

پس از دو قهرمانی متوالی فرانسوی‌ها در جام جهانی هندبال، این بار آنها در نیمه‌نهایی جام جهانی شکست سنگینی را مقابل دانمارک تحمل کردند. دانمارک با هشت امتیاز اختلاف فرانسه را از پیش رو برداشت و به فینال رقابت‌ها رسید. دانمارکی‌ها در دیدار نهایی به مصاف نروژ رفتند و این تیم را نیز از پیش رو برداشتند تا جام قهرمانی را به دست بیاورند. پس از 23 حضور در جام جهانی هندبال، دانمارک برای اولین بار در تمام تاریخ روی سکوی اول این تورنمنت رفت.

پایان کی‌روش و جانشینش

این هم از عجایب فوتبال ایران است که کارلوس کی‌روش و مربی جانشینش، هر دو در یک سال از فوتبال ایران جدا شدند. کی‌روش پس از جام ملت‌های آسیا، به کلمبیا رفت و سرمربیگری این تیم را بر عهده گرفت. فدراسیون فوتبال نیز پس از مدتی سکوت، سرانجام مارک ویلموتس را برای نیمکت تیم ملی انتخاب کرد. تیمی که زمان بسیار زیادی را از دست داده بود، شروع خوبی در مرحله پیش‌مقدماتی جام‌ جهانی داشت اما با دو شکست فاجعه‌بار مقابل  بحرین و عراق، به آغوش یک بحران بزرگ رفت. ویلموتس که بر سر مسائل مالی با فدراسیون به توافق نرسیده بود، سرانجام از نیمکت ایران جدا شد. مرد بلژیکی تنها چند ماه سرمربی ایران بود و در همین مدت کوتاه، دو شکست تلخ و فراموش‌نشدنی را به کارنامه‌اش اضافه کرد.

برزیل و روسیه؛ تقسیم غنائم والیبال!

در لیگ ملت‌های والیبال، این روس‌ها بودند که قهرمانی را از آن خودشان کردند. تیم ملی ایران در دور مقدماتی این رقابت‌ها، فوق‌العاده ظاهر شد و پس از برزیل روی سکوی دوم قرار گرفت اما در دور دوم گروهی، شانس صعود به نیمه‌نهایی را از دست داد و در نهایت پنجم شد. در جام جهانی 2019، این برزیلی‌ها بودند که روی سکوی اول رفتند. در واقع برزیل و روسیه به عنوان  قدرت‌های اصلی این روزهای والیبال دنیا، افتخارات مهم سال را بین خودشان تقسیم کردند.

عادت نایب‌قهرمانی!

جام جهانی 2019 بسکتبال در قاره آسیا و به میزبانی کشور چین برگزار شد. در این رقابت‌ها اسپانیا برای دومین بار در تاریخ، قهرمان دنیا لقب گرفت. نکته جالب، افت فاحش تیم ملی آمریکا بود که با وجود در اختیار داشتن یک تیم پرستاره، حتی به مرحله نیمه‌نهایی جام جهانی نیز راه پیدا نکرد. آرژانتین به عنوان شگفتی‌ساز بزرگ رقابت‌ها، راهی دیدار فینال شد اما با شکست خوردن در این مسابقه، نشان داد که عادت نایب‌قهرمانی تیم ملی فوتبال این کشور، به بسکتبال هم سرایت کرده است.